Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması nedir, nasıl yapılır? Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapan kurumlar

Yasada yer alan 676 sayılı Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesinin 74. maddesiyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48. maddesine göre memurluk için alınacak olan kişilere“Güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması yapılmış olmak”şartı uygulanır. Ancak bu durum her devlet kurumu için geçerli değildir kurumlar kendi belirledikleri yönetmeliklere göre adayları incelemektedir. Kişilerden güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması isteyen kurumlar bu işlemin yapılmasının ardından alım yapmaktadır.

Güvenlik soruşturması nedir?

Güvenlik soruşturması ile kişinin geçmişte bir suçunun olup olmadığına ya da halihazırda işlemiş bir suçunun bulunup bulunmadığına bakılır. Kişinin aramasının bulunup bulunmadığının tespiti yapılırken adli sicil kaydına bakılır. Kişinin hakkında bir tahdit olup olmadığına, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığına, ahlaki durumuna, yabancılara olan ilgisine ve sır saklama yeteneğini bakılır.

Arşiv araştırması nedir?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması aslında aynı şeylerdir. Kişilerin haklarında bir suç olup olmadığında yani kısaca adli sicil kaydına bakılır. Devlet kurumuna memur ve personel alımlarında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılarak kişinin terör örgütleri ile bir bağlantısı olup olmadığına bakılır. Kişilerin böyle bir bağlantısının olması durumunda ise aday listesinden çıkarılır.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması hangi kurumlarda yapılır?

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 2. ve 3. fıkralarında hangi kurumların güvenlik soruşturması yaptığı açıklanmaktadır. Buna göre Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan güvenlik soruşturmasına göre kişilerin kurumları alınıp alınmayacağı belirlenir. Buna göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılan kurumlar şu şekildedir:

Bakanlıklar,

Kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birimleri,

Emniyet müdürlükleri,

Askeri kuruluşlar,

Ceza İnfaz Kurumu ve tutuk evlerinde çalışanlar

Müsteşar,

Genel müdür,

Vali,

Büyükelçi,

Müstakil birim amirleri ile bunların yardımcıları

Yurtdışı teşkilatında sürekli görevlendirilecek personeller,

Yöneticiler,

Türk Silahlı Kuvvetleri'nde kadro alacak olan kişiler,

Bu kurumlarda görev yapacak olan ya da bu alanlarda çalışacak olan personeller kuruma alınmadan önce güvenlik soruşturmasına tabi tutulur. Yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında sicilleri temiz çıkan kişiler uygun şartların sağlanması durumunda göreve başlayabilir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ne kadar sürer?

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği“nin 12.maddesi doğrultusunda kişilerin yetkili kuruma ulaşması durumunda güvenlik soruşturması başlatılır. Başlatılan güvenlik soruşturması en geç 60 gün içerisinde belli olur. Personel hakkında yapılan arşiv araştırması ise en geç 30 gün içerisinde sonuçlanır.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında nelere bakılır?

Kişinin yukarıda belirttiğimiz kurumlardan herhangi birine başvurması durumunda hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapıldığında bakılan durumlar şu şekildedir:

Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından araması olup olmadığına,

Kolluk kuvvetleri ve istihbarat üniteleriyle olan ilişiğine

Adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığına,

Yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığına,

Kişinin ahlaki durumuna,

Yabancılar ile ilgisine

Kişinin sır saklama yeteneğine,

Yazımızda belirttiğimiz kurumlardan herhangi birine başvuru yapacak olan kişilerden arşiv ve güvenlik soruşturması ister. Buna göre bu soruşturma geçmiş arşivlerden yapılabileceği gibi kişinin ikametgahının bulunduğu çevresinden de yapılabilir.Aile içerisinde herhangi bir terör örgütü üyesi ya da bölücü suçlar işlemiş olan birisinin bulunması durumunda bu kurumlara alımı yapılmayacaktır. Yasada yer alan bu soruşturmayla çeşitli bölücü terör üyelerinin kurumlarda görev almasını engellemek adına yapılmaktadır.