Arsa rayiç bedeli nedir, nasıl öğrenilir? Arsa rayiç bedeli hesaplaması

Arsa rayiç bedelinin ne olduğu merak ediliyor. Aynı zamanda nasıl hesaplandığını da merak edilen edilen arsa rayiç  bedeli birçok kişi ise konu hakkında araştırmalar yapıyor. 

Arsa rayiç bedeli nedir?

Bir mülkün satın alım değerine rayiç denmektedir. Rayiç bedeli ise bir malın o gün ki pazar şartlarında bakılarak satış bedeline denilmektedir. Mülk vergisine doğru değerlerse genellikle pazar rayiçlerinin ciddi anlamda altında kalmaktadır.

Bahsi geçen bu teşhisi biraz daha genişleterek anlatmak gerekirse; rayiç, bir malın pazar değerindeki şartlarında bulunan alım ve satım değerine denktir. Yasada ise rayiç bedeline, yargıya uygun bir şekilde satılacak olan mülkün 8 Eylül 1983 tarihli ve 2886 numaralı Devlet İhale Yasası veya 29 Haziran 2001 tarihli ve 4706 numaralı Hazineye Ait Taşınmaz Mülklerin Değerlendirilmesi ve KDV Yasasında Değişim Yapılması Konusunda Yasanın yargısına uygun belirleme ve değeri bilinen bedele denilmektedir.

Devletin ekonomisine, alım ve satım denkliğine, malın eski veya yeni olmasına ve sosyal çevre gibi birçok farklı etmene bağlı olan rayiç bedeli; mülk vergisine doğru olan oranlar, belediye çerçevesi içindeki cadde, sokak veya değer konusunda farklı alanlar için ayrı ayrı hesap edilmektedir.

Asgari oran değerinin tespiti sonrasında her 4 yılda bir olmak üzere fırsat faizleri tarafından belirlenir. Her yıl tekrar değerleme payı doğrultusunda da artış yapılmaktadır. Maliye Bakanlığınca Yeniden Değerleme 2013 yılında %7,80 şeklinde kayıt altına alınmıştır. Arazi mülklerine ait asgari oranda ünite değer saptama değeri faizi; Belediye Başkanı veya vekil edilen memur başkanlığında belediyenin görevli bir memuruyla defterdar olan kişi ya da Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından belirlenir. Bunun dışında orada yer alan bölgelerdeki değeriyse Vergi Dairesi Başkanı'nın vekillik verdiği iki memur, Tapu Sicil Müdürü veya vekil olan bir memur, ticaret odasınca seçilerek bir üyeyle ilgili köy veya mahalle muhtarınca kurulur.

Arsa rayiç bedeli hesaplaması

Rayiç bedelin hesaplanmasındaki doğru unsur gündelik pazar şartlarıdır. Bunun dışında bazı durumlar da rayiç bedeli etkilemektedir. Rayiç bedelini etkileyen durumlar ise şöyle sıralanabilir:

- Sunma ve isteme denklikleri

- Mülkün yer aldığı mahalle, ilçe, ulaşım, sokak, semt vs. durumları

Bu unsurlar mülkün rayiç bedelini belirlerken rayiç bedeli hesaplaması ise şu şekilde yapılır:

- Mülkün bulunduğu yerdeki semt veya mahalle rayiç bedeli, aynı yer olan semt veya mahallede bulunan en az 3 mülkün rayiç bedeli ve metre karelerini öğrenerek rayiç bedelini öğrenilebilir. 3 mülkün rayiç bedelinin toplamı, 3 mülkün toplam metre karesine bölüp, bu semt veya mahalledeki m2 başına ne kadar para (TL) rayiç bedel olduğu bulunur.

- Metrekare başına bulunan rayiç bedeli, herhangi bir mülkün rayiç bedelini bulmak istenildiğinde mülkün metrekaresiyle çarparak da bulunabilir. Böylelikle mülkün gerçeğe yakın olan değeri kısmi de olsa olsa bulunabilir.

- Kısmi rayiç bedelinin çıkarılacak mülkün, diğer 3 mülkle arasındaki fazlalık ve eksiklikleri bularak (mülkün konumu, manzarası, önü açık olup olmaması, alt yapısı vb.) gerçek olan rayiç bedeli de bulunabilir.

- Bu karşılaştırmalar yapılırken; rayiç bedelinin bulunacağı mülkle, diğer 3 mülkün arasındaki fazlalık ve eksiklikleri, üçüncü sırada yazılan özellikler göz önüne alarak, 10 puan üzerinden nesnel olarak hesaplanmalıdır.

- Sonuç olarak rayiç bedeli hesaplaması yapılırken şu şekilde bir formülden yararlanılır: Metre karede bulunan rayiç bedeli x (çarpı), mülkün metre karesi x (çarpı), 10 üstünden hesaplanan puan, / (bölü) 100, = (eşittir) rayiç bedeli

Arsa rayiç bedeli nasıl öğrenilir?

Arsa rayiç bedelinin öğrenilmesi için evin ya da arsanın veya bir başka gayrimenkulün bağlı olduğu belediyeye gitmek gerekmektedir. Gayrimenkule ait ada ve parsel bilgilerinden ya da ad-soyada göre emlak beyanlarına bakılarak yer aldığı mahalle, cadde ve sokak bilgilerine göre gayrimenkulün o seneki rayiç bedel ve arsa birim değeri öğrenilebilmektedir.