Osmanlı'da Lonca Teşkilatı

Osmanlı'da kurulan meslek örgütleri arasında bulunan lonca teşkilatı merak konusu. Peki, lonca teşkilatı nedir, neden ve nasıl kurulmuştur, lonca teşkilatı ne işe yarar, tarihi nedir? Cevapları sizler için derledik.

23.07.2020-16:08 - (Son Güncelleme: 18.01.2022-11:43)

Osmanlı'da lonca teşkilatı esnaf ve zanaatkarlar tarafından kurulan, yardımlaşma ve dayanışma amacı güden bir meslek örgütüdür. Bu çatı kapsamında aynı bölgelerde yaşayan esnaf ve zanaatkarlar örgütlenmiştir. İşgücünün düzenlenmesinde önemli rol oynamışlardır. Usta - çırak ilişkilerinin düzenlenmesi, ürün kalitesi standartlarının belirlenmesi, ticaretin kayıt altına alınması gibi görevleri üstlenmişlerdir. İşte detaylar…

TARİHİ

Lonca teşkilatının temeli Ahilikten gelmektedir. 15. yüzyılın ortalarında ortaya çıkan lonca teşkilatı düzeni çeşitli değişikliklere uğrayarak 20. yüzyıl başlarına kadar devam ettirilmiştir.

Osmanlıda lonca teşkilatına üye olan esnaf ve zanaatkarlar ahi teşkilatının kurucusu olan Ahi Evran'a olan bağlılıklarını devam ettirmiş ama bazı değişiklikler de yapmışlardır. Ahi teşkilatlarının kabul etmediği türlerdeki esnafları ve gayrimüslimleri de lonca teşkilatına kabul etmişlerdir. Ahilik teşkilatı ile benzer ahlaki kurallar benimsemişlerdir. Çırak, kalfa, usta gibi mesleki statüler ve ticarette uyulması gereken kurallar ahilik teşkilatı ile hemen hemen aynıdır.

İŞLEYİŞİ

Osmanlıda lonca teşkilatı yöneticileri teşkilat üyeleri tarafından seçilmekteydi. Teşkilatın nasıl işleyeceği üyeler tarafından belirlenirdi. Fakat devletin belirlediği fiyatlara ve kalite standartlarına uyma zorunlulukları da vardı. Loncaların bulundukları yerler genellikle çarşı, han gibi aynı veya benzer işi yapan esnaf ve zanaatkarların bir arada bulundukları yerler oluyordu.

Lonca Teşkilatı

BOZULMASI

18. yüzyılın ortalarında lonca teşkilatı zarar görmeye başladı. Başta yeniçeriler olmak üzere esnaf ve zanaatkar olmayan kişiler tarafından çarşı ve dükkanlar açılmaya başlandı. Bu tür kişilerin dükkan açık esnaflık yapmaya başlamaları lonca düzeninin sarsılmasına neden oldu.

Lonca teşkilatının sarsıldığını gören devlet, yeni kurallar getirdi. Her alanda iş yapabilecek esnaf ve zanaatkar sayısı sınırlandırıldı. Başka bir deyişle bir türlü tekel düzeni kurulmaya çalışıldı. Böylelikle lonca teşkilatı “gedik” adı verilen düzende yeniden yapılanmış oldu. Esnaf veya zanaatkar belgesine sahip olmayan kişilerin dükkân açmaları yasaklandı. İzinsiz açılan dükkanlar kapatılıyor ve kalfalık, ustalık gibi yükselmelerde merasimler yapılıp bu kişilerin adları defterlere kaydediliyordu. Dışarıdan esnafları kimse kabul edilmiyordu. Gedik sahibi olmayan hiç kimse sanat ve ticaretle uğraşamamaktaydı. Fakat bu sistem ekonomik gelişmenin ve rekabetin önünden büyük bir engel oldu.

1838 yılında yapılan ticaret anlaşmalarıyla sistem daha da zarar gördü. Sözleşmeler sonucunda Avrupa malları Osmanlı pazarına girdi ve Osmanlı esnaf ve zanaatkarları kayba uğradı. 1866 ile 1873 yılları arasında devlet tarafından esnafı ayakta tutmak için farklı politikalar uygulandı. Esnafın kooperatifler biçiminde örgütlenerek ayakta kalması istendi fakat bu politikalar da işe yaramadı. 1913 yılında kabul edilen yasa gereği gedik sistemi de sona ermiş oldu.

DNC Medya

bilgi@haber365.com.tr

Osmanlı'da Usta Çırak İlişkisi

Osmanlı'da Vakıf Sistemi Nedir?

Nedir Nasıl Osmanlı Devleti

YORUM YAZ..

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Yorumlar

İlk yorum yazan siz olun.