Yüzyılın kentsel dönüşümünde vatandaşlara çeşitli destekler: 700 bin TL hibe, faizsiz kredi ve tahliye desteği!

Hükümet, sağlıksız yapı stokunu yenilemek amacıyla yüzyılın kentsel dönüşüm hareketini başlattı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen yılın sonunda duyurduğu "Yarısı Bizden" kampanyası kapsamında verilecek destek paketinin detayları Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İstanbul'da başlatılan kampanya kapsamında vatandaşlara her bir bağımsız bölüm için 700 bin lira hibe, 700 bin lira kredi, ve 100 bin lira kira yardımı olmak üzere toplamda 1.5 milyon lira destek sağlanacak. Ayrıca, ruhsat tarihinden itibaren 24 ay geri ödemesiz dönem uygulanacak. Kredi geri ödemeleri, geri ödemesiz dönemden sonraki ilk aydan itibaren başlayacak ve ilk 12 taksit faizsiz olmak üzere en fazla 120 ayda tamamlanacak. Kampanyaya başvuru yapmayan vatandaşlar için yeni bir fırsat sunulacak. Bu desteklerle, sağlıksız yapı stokunun yenilenmesi ve kentsel dönüşüm sürecinin hızlandırılması hedefleniyor.

Hangi şartları kapsıyor?

6306 Sayılı Kanun kapsamında riskli yapı tespiti yapılan parsellerde, ruhsat alınması ve kat irtifakı kurulması sonrasında gerçek veya tüzel kişilere, talep etmeleri durumunda, aynı kanun kapsamında yapacakları yeni yapılar için mevcut yapıda sahip oldukları konut ve işyerlerinde yapım için yardım verilebilecek. Bu destek, riskli yapıların dönüşüm sürecinde, vatandaşlara ekonomik destek sağlamak ve sağlıklı konutlara geçişlerini kolaylaştırmak amacıyla uygulanacak.

Kimler projeden faydalanamayacak?

Riskli yapının bulunduğu parsellerde yapılacak projelerde, bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanı, mevcut bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanının 1.5 katını aşarsa, hibe ve kredi desteğinden yararlanamayacak. Bu kriter, projelerin büyüklüğünü sınırlamak ve desteklerin belirlenen standartlara uygun kullanılmasını sağlamak amacıyla getirilmiştir. Ayrıca, riskli yapının bulunduğu parsellerde 1 Nisan 2023 tarihinden önce yeni yapıya ait yapı ruhsatı düzenlenmişse, bu tarihten sonraki dönemde yapılan başvurular yardımdan faydalanamayacak. Bu kısıtlama, projelerin belirli bir tarihten önce başlamış olmalarını teşvik etmek ve yeni projelerin destek alabilmesini sağlamak amacıyla getirilmiştir.

Kiracılara tahliye yardımı olacak

"Hak sahibine bir konut için 700 bin TL'ye kadar hibe, 700 bin TL'ye kadar kredi" şeklinde açıklanan destekleme programı, kentsel dönüşüm kapsamında evini yenileyen vatandaşlara önemli bir finansal destek sunmaktadır. İşyerini dönüştürecek olanlara da benzer bir destek sağlanarak, bu süreçte ekonomik olarak güçlük yaşayanlara kolaylık sağlanmış olacaktır. Ayrıca, toplamda bir konut için 1 milyon 400 bin TL'ye kadar, bir işyeri için 700 bin TL'ye kadar kredi verilebilmesi, projelerin maliyetlerini karşılamak ve daha büyük ölçekte dönüşümlere olanak tanımak açısından önemlidir. Birden fazla konut için belirlenen bir üst sınır olmaması da bu desteklerin geniş bir kapsamda uygulanmasına olanak tanımaktadır. Kiracılara sağlanacak karşılıksız 100 bin lira destek ise kentsel dönüşüm sürecinde ev sahibi olmayan bireylere yönelik önemli bir destek unsuru olarak dikkat çekmektedir.

Ödemeler kimlere yapılacak?

Kentsel dönüşüm sürecinde sağlanacak hibe ve kredi desteğinin, inşaatın ilerleme aşamalarına göre üç aşamada verilmesi, projenin aşamalarına uygun bir destek mekanizması kurmayı amaçlamaktadır. Yerinde inceleme esas alınarak belirlenecek aşamalarda, subasman seviyesinde, taşıyıcı sistemin bitiminde ve inşaatın tamamlanmasında olmak üzere üç eşit taksitle destek sağlanacaktır. Bu yaklaşım, projelerin adım adım ilerlemesini ve belirlenen standartlara uygun bir şekilde tamamlanmasını teşvik etmek amacı taşımaktadır. Ayrıca, destek miktarının hak sahiplerinin anlaştığı yüklenicinin bankada açılan vadesiz hesabına yatırılması, finansal sürecin şeffaf ve güvenilir bir şekilde yönetilmesine katkı sağlamaktadır.

Geri ödemeler nasıl sağlanacak?

Kentsel dönüşüm kapsamında sağlanacak kredi desteği için uygulanacak ödeme planı şu şekildedir:

1. Geri Ödemesiz Dönem: Ruhsat tarihinden itibaren 24 ay boyunca hak sahiplerine geri ödemesiz bir dönem sunulacaktır. Bu süre zarfında hak sahipleri herhangi bir geri ödeme yapmayacaklardır.

2. Faizsiz Dönem: Geri ödemesiz dönemin ardından kredi geri ödemeleri başlayacak ve ilk 12 taksit faizsiz olacaktır. Bu dönemde sadece ana borç tutarı ödenecek, faiz uygulanmayacaktır.

3. Faizli Dönem: Faizsiz dönemin sona ermesinden sonra geri ödemeler faizli olarak devam edecek. Geri ödeme süreci en fazla 120 ay sürecektir.

4. Başlangıç Güncellemesi: Geri ödemesiz ve faizsiz dönem sonunda, ilk taksit ödemesinden önce bir başlangıç güncellemesi yapılacaktır. Bu güncelleme ile borç tutarı belirlenecek ve geri ödeme planına uygun şekilde taksitler belirlenecektir.

5. Güncelleme Dönemleri: Borç her güncelleme döneminde güncelleme oranıyla güncellenecek. Bu, ekonomik şartlara göre yapılan güncellemeleri içermektedir.

Ödemeler nasıl hesaplanacak?

Toplamda her bir konut için 1.4 milyon TL, her bir işyeri için 700 bin TL'ye kadar kredi verilebilecek. Birden fazla konut için verilecek kredide herhangi bir sınır belirlenmezken, hak sahipleri satış veya pay satışı işlemiyle edindikleri taşınmaz için payı satılan hak sahibinin kullanacağı hibe ve krediyi kullanabilecekler. Ayrıca, kampanyaya katılmayan vatandaşlar için yeni bir fırsat sunulacak.

Destek paketi üç aşamada sağlanacak: subasman seviyesinde, taşıyıcı sistemin bitiminde ve inşaatın tamamlanmasının ardından olmak üzere üç eşit taksitte dönüşüm için destekler verilecek. Destek miktarları, yapıdaki hak sahipleri adına hak sahiplerinin anlaştığı yüklenicinin bankada açılan vadesiz hesabına yatırılacak.

Hibe ve kredi desteği, inşaattaki ilerleme seviyesine göre uygulanacak. Hak sahiplerine sağlanacak destek, yerinde inceleme sonucu subasman seviyesinde, taşıyıcı sistemin bitiminde ve inşaatın tamamlanmasının ardından üç eşit taksitte ödenecek. Destek miktarları yapı tipine, konut veya işyeri olmasına göre farklılık göstermeyecek.

Kentsel dönüşüm kapsamında vatandaşlara sağlanacak kredi desteği için uygulanacak ödeme planında, geri ödemesiz dönem, faizsiz dönem ve faizli dönem aşamaları bulunacak. İlk 24 ay geri ödemesiz dönemin ardından başlayacak faizsiz dönemde ilk 12 taksit faizsiz olacak, ardından faizli dönem başlayacak ve toplam geri ödeme süresi en fazla 120 ay olacak. İlk taksit ödemesinden önce bir başlangıç güncellemesi yapılacak ve güncellenen borç, kalan taksit sayısına bölünerek aylık taksit tutarı belirlenecek. Bu sayede, vatandaşlar uygun ve esnek bir geri ödeme planına sahip olacaklar.

Son tarih ne zaman?

Yürütülen "Yarısı Bizden" kampanyası kapsamında sağlanan kentsel dönüşüm kredisi ve hibe başvuruları, İstanbul Dönüşüm Kampanyası Finansmanı bütçe imkanları doğrultusunda 31 Aralık 2026 tarihine kadar yapılabilecek. Bu süre içinde yapılacak başvurular, kampanya kapsamındaki desteklerden yararlanmak isteyen hak sahiplerine, ev ve işyeri sahiplerine önemli bir fırsat sunacak.

Kredi ve hibe talebinde bulunacak olan vatandaşlar, belirlenen süre içinde gerekli başvurularını yaparak, kentsel dönüşüm sürecinde alacakları finansal destekten faydalanabilecekler. Hükümetin kentsel dönüşümü teşvik etmek ve sağlıklı yapılar oluşturmak amacıyla başlattığı bu kampanya, vatandaşlara uygun ödeme planları ve önemli finansal avantajlar sunarak dönüşüm sürecini hızlandırmayı hedefliyor.

Yeniden başvuru fırsatı sunulacak

Geçtiğimiz yıl başlatılan "Yarısı Bizden" kampanyası büyük ilgi görmüş, 1.2 milyondan fazla başvuru alınmıştı. Ancak başvuruda bulunmayan ve şu an için fırsatı kaçırdığını düşünen vatandaşlar için yeni bir fırsat kapısı açıldı. Kampanyanın başkanı Gürgen, "Vatandaşımız bu şartları bilmiyordum, o yüzden fırsatı kaçırdım" diyenlere yönelik olarak başvuru süresinin uzatılacağını açıkladı.

Bu açıklamaya göre, başvuruda bulunmayan ancak kampanyadan faydalanmak isteyen vatandaşlar, kendi aralarında uzlaşı sağladıkları takdirde kampanya kapsamına alınacaklar. Gürgen, öncelikli olarak başvuruda bulunanlara öncelik verileceğini belirtirken, başvuruda bulunmayan vatandaşların da şartları yerine getirmeleri durumunda destekten faydalanabileceklerini ifade etti.

Projeler İstanbul dışına da çıkabilir

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Vedad Gürgen, kentsel dönüşüm kapsamındaki "Yarısı Bizden" kampanyasında yeni bir ödeme planını açıkladı. Gürgen, kredilerde 24 aylık geri ödemesiz dönemin, ruhsat alınmasıyla başladığını belirtti.

Bu çerçevede, inşaatın 24 aydan daha kısa sürede tamamlanması durumunda, geri ödemesiz dönemin devam edeceğini ifade eden Gürgen, örneğin 18. ayda inşaatın tamamlanması durumunda geri ödemesiz sürenin 6 ay daha devam edebileceğini kaydetti. 24 ayın sonunda ise 12 aylık faizsiz taksit döneminin başlayacağını belirten Gürgen, bu uygulamanın vatandaşlara esnek bir ödeme planı sunmayı amaçladığını ifade etti.

Ayrıca, parselin zemin ve plan durumunun yeniden inşaat yapımına uygun olmaması halinde isteyenlerin İstanbul dışına çıkabilme imkanının da önünün açıldığını söyledi. Gürgen, bu adımın, kentsel dönüşüm sürecinde karşılaşılan çeşitli zorlukları aşmayı hedeflediğini belirtti.

GYODER başkanından uyarı

GYODER (Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği) Başkanı Neşecan Çekici, ülkedeki en kritik konunun kentsel dönüşüm olduğunu belirterek, mevcut düzenlemenin değerli olduğunu ifade etti. Çekici, özellikle İstanbul'da 1.5 milyon riskli konut bulunduğunu ve bunun 600 bininin önceliklendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Kentsel dönüşüm projelerinin kamuyu, özel sektörü ve sivil toplumu bir araya getiren kapsamlı projeler olduğunu belirten Çekici, bu süreçte tarafların sadece kendi çıkarlarına odaklanmamaları gerektiğini ve kentsel dönüşümün "olmazsa olmazının" bu projelerin çıkar çatışmalarına kurban edilmemesi olduğunu söyledi.

Ayrıca, kentsel dönüşümün sadece deprem riskini değil, aynı zamanda çürük, sağlıksız ve dayanıksız binaların oluşturduğu riskleri de ortadan kaldırmayı hedeflediğini belirten Çekici, bu sürecin ülkemize yapılacak en büyük iyiliklerden biri olduğunu ifade etti.