Dünyadaki insan popülasyonunu en çok tehdit eden doğal afetlerin başında yanardağ patlamaları gelir. Peki, Yellowstone patlarsa ne olur? Yanardağ nasıl patlar?
Tonga'daki yanardağ patlaması, son yılların en büyük volkanik patlamalarından biridir. Rusya Federal Uzay Ajansı, patlamanın meydana geldiği Hunga Ha'apai Adası'nın büyük bir kısmının haritadan silindiğini fotoğrafladı.
Patlama sonrası çevre ülkelerde tsunami alarmı verildi ve oluşan tsunamiler sonucu 3 kişi hayatını kaybetti. Yaşanan tsunami, Peru'nun kıyı bölgesindeki petrol tankerine çarpması sonucu , La Pampilla Rafinerisi'nde 6 bin varilden fazla petrolün Pasifik Okyanusu'na sızmasına yol açtı.
Aynı zamanda yanardağdan yükselen duman bulutunun, yeryüzünden 55 kilometre yükseğe ulaştığı ve atmosferin dış uzayla yeryüzü sınırı sayılan 100 kilometrelik yüksekliğe kadar ulaşacağı tahmin ediliyor.
YANARDAĞ PATLAMALARI NASIL OLUŞUR?
Volkanik patlamalar sonucu birçok zarar ortaya çıkmakta, insanlığın ilerlemesi durmaktadır. İnsanlığın kaderini değiştiren bazı volkan patlamaları bulunmaktadır.
Volkanik patlamalar, dünya yüzeyinin altındakilerin yüzeye çıkmasıyla oluşur. Dünya, böylece ısınını dışarı atar. Yeryüzüne lav, mantodan çıkmaktadır. Magmadaki basınç yeterli olduğunda volkanik patlama meydana gelir. Bu patlamalar çok sessiz olabileceği gibi çok şiddetli de olabilir. İki levhanın bir araya geldiği plakalar arasındaki sınırlarda magma, yüzeye doğru sürüklenir.
YANARDAĞ PATLAMALARI SONUCU NE OLUR?
En son Tonga ve Kanarya Adaları'ndaki şiddetli patlamalarla gündeme gelen bu doğa olayları, insan aktivitelerini direkt olarak etkilemektedir. Kanarya Adaları'nda üç ay boyunca devam eden bu patlamalar sonucu binlerce dönümlük arazi zarar gördü ve insanlar evlerini kaybetti. Bu patlama, son 375 yılda Cumbre Vieja dağının en uzun patlaması oldu.
Tonga için durum daha vahim görünüyor. Pasifiklerde bulunan bu yanardağ, patlama sonucu bulunduğu adanın yarısından çoğunu haritadan sildi. Son yüzyılın en büyük patlamalarından biri olarak düşünülen bu volkanik hareket sonucu tsunami oluştu ve tsunamiden 3 kişi hayatını kaybetti.
20 Mart 2010 yılında İzlanda'da patlayan Eyjafjallajökull yanardağı, o dönem bütün havayolu ulaşımını mahvetmişti. 10 milyondan fazla insanın havalimanlarında mahsur kalmasına yol açan bu patlama, dünya üzerinde büyük bir kül bulutuna yol açmıştı. Kül bulutu İsveç, Finlandiya, Rusya, İngiltere ve Danimarka'da uçuşları engellemişti.
VOLKANİK KIŞ NEDİR?
Atmosfer tabakasının bir yanardağ patlaması sonucu soğumasına denir. Kül ve kükürlü gazlardan oluşan aeroso ve sülfürük asit, stratosfere kadar fırlayarak sismişçesine bütün dünyayı kaplar. Böylece dünya genelinde büyük bir soğuma gerçekleşir.
En bilinen volkanik kış örneği, 1815 yılında Sumbawa adasındaki volkanik dağın patlaması sonucu dünyanın 4 yıl boyunca yazsız yıl geçirmesidir. Dünya genelinde 2,5 santigralık bir soğumaya neden olur. Bu patlamalar sonucu kürk sektöründe büyük bir patlama yaşanmıştır.
YELLOWSTONE PATLARSA NE OLUR?
ABD'nin Idaho ve Montana eyaletlerinde bulunan Yellowstone Milli Parkı'nın içindeki Yellowstone süper yanardağı, patlaması halinde dünyanın sonunu getirebilir. Yıllarca sürecek buzul çağa benzer bir iklim ve kıtlık getirme ihtimaline sahiptir. Bir süper yanardağının patlaması, en son 75 bin yıl önce görülmüş, insan nüfusu 15 bin seviyesine kadar düşmüştür.
VEZÜV YANARDAĞI PATLARSA NE OLUR?
Hala aktif olan Vezüv yanardağı, Pompei kentini yeryüzünden sildi. Tekrar aynı şekilde patlaması halinde Napoli etrafındaki birçok kenti yeryüzünden silip yüzbinlerce insanın hayatını elinden alabilir.
