Uzmanlardan Korkutan Açıklama: Ekosistem Değişiyor mu?

Türkiye’de peş peşe çıkan orman yangınlarında insanlar kadar yaban hayvanlarda olumsuz etkilendi. Manavgat ormanları çok fazla yaban hayvan türüne ev sahipliğiyle biliniyor. Ormanda; alaca baykuş, ishak kuşu, peçeli baykuş, kulaklı orman baykuşu ve balık baykuşu olmak üzere 5 ender türe rastlanılıyor. 

‘YANGINLARDA YABAN HAYATI ETKİLENDİ’

Manavgat ormanında Alageyiklerin de yaşadığı ve 28 Temmuz tarihinde 4 farklı noktada çıkan yangınlarda birden fazla yaban türü olumsuz etkilendi. Yangın bölgesinde 10 gün de devam eden orman yangınları, Türkiye'nin en büyük yangını olarak tarihe geçti. Antalya Kuş Gözlem Topluluğu'ndan uzman veteriner hekim Gökçe Coşkun, orman yangınları sebebiyle yaban hayatın zarar gördüğünü açıkladı.  Yangın sebebiyle ekolojik dengenin de bozulduğunu söyleyen Coşkun, yüksek derecede habitat kaybıyla karşı karşıya olunduğunu belirtti. Yaban hayvanlarının genellikle yangınlardan kaçarak kendilerini kurtardıklarını söyleyen Coşkun, ‘Özellikle kuşlar ve memeliler alanları terk edebiliyor ancak daha küçük canlılar, böcekler, sürüngenler ne yazık ki aktif değiller ve kaçma olasılıkları düşük. Yangın birçok noktada oluştuğu ve iklim değişikliğiyle beraber daha şiddetli olduğu için ne yazık ki kuşlar ve memelilerin kaçabilme ihtimali olmasına rağmen bunlar da kaçamamış olabilir’ ifadelerini kullandı. 

‘BALIK BAYKUŞU ÜLKEMİZ İÇİN ENDER GÖRÜLEN BİR TÜR’

Antalya Manavgat’ta birbirinden farklı ekosistemi beraberinde bulundurduğunu söyleyen Gökçe Coşkun, kıyı kesimlerde çöl iklimi yaşanırken, ormanlıklarda kızılçam ekosistemi, yukarı kesimlerde ise soğuk iklimin görüldüğünü ifade etti. Coşkun, ‘Alan içerisinde Oymapınar bölgesinin yanmış olması yaban hayatı için büyük etki yarattı çünkü Oymapınar, Türkiye'de 8 bölgede yaşamını sürdüren balık baykuşunun üreme alanıydı ve burada varlığını sürdürüyordu. Balık baykuşu ülkemiz için ender bir tür. Batıya en yakın balık baykuşu ülkemizde bulunuyor. Bunlardan birinin bulunduğu nokta şu an yanmış gözüküyor. Alana sarp teknelerle gidilebiliyor. Bu bizim için üzücü bir durum. Ne yazık ki alanın başka faktörlerle stres altında kalması, balık baykuşunun başka bir yere kaçamayacağı yönünde düşüncelerimiz var’ ifadelerini kullandı. 

‘YANGINDA BİRÇOK YAVRUYU ve YUVAYI KAYBETTİĞİMİZ ÖNGÖRÜLEBİLİR’

Manavgat bölgesine 20 alageyiğin de bırakıldığını belirten Gökçe Coşkun, bu alanın da yandığını belirterek ‘Alageyiklerin daha yükseklere doğru, yanmayan bölgelere kaçmış olduğunu düşünüyoruz. Alageyikler de ülkemiz için oldukça ender tür. Bunların dışında ormanlarda çok sayıda kuş türü de yaşamakta. Özellikle alaca baykuşu, ishak kuşu bu bölgede bulunuyor. Karatavuklar orman içerisinde makilik alanda çok rastladığımız türler. Karatavukların hala yavruları çıkıyor, bu da oldukça önemli. Yangında birçok yavruyu ve yuvayı kaybettiğimiz öngörülebilir.’ diye konuştu.

KIYI ŞERİDİNDEKİ KUŞLAR DA ETKİLENECEK

Yangın sonrası yağan yağmurlarda küllerin akarsulara karışacağını, bu bu sebeple kıyı ekosisteminin daha çok etkileneceğini söyleyen Coşkun, ‘Manavgat, bizim her yıl sürekli gözlem yaptığımız ve çöl koşarı, çöl kuyrukkakanı gibi ender türleri gözlemlediğimiz kıyı şeridi. Bu etki buradaki sulak alanı bozacağı için onunla bağlantılı kuş türlerini de etkileyecektir. Bundan dolayı onların da zarar göreceğini düşünüyoruz’ açıklamasını yaptı.

‘BÖLGEDEKİ EKOSİSTEM DEĞİŞEBİLİR’

Veteriner Gökçe Coşkun, yaban hayatının etkilenmesi sebebiyle çevredeki ekosistemin de değişebileceğinin altını çizdi. Yangının ardında ağaçlandırmanın hemen yapılmaması gerektiğini dile getiren Coşkun, şöyle konuştu;

‘Çalılıklar, yanmış ağaç kütleleri, bu bölge için farklı bir habitat sağlayacaktır. Kuşlar buralara gelip tohumları yiyecektir. Böcekler yuvalama yapacaktır. Bunlar zamanla ağaçların yeniden çıkması, bitkilerin tekrar süksesyon (sıralı değişim) sağlayarak bir ortamın oluşmasını sağlayacaktır. O yüzden yanan bölgelerin ilk olarak bir şey yapılmadan gözlenmesi gerekiyor. Bölgeye iş makineleri girerse, yaban hayatı daha çok zarar görecektir. Bölgede molozun, çöpün bulunduğu alanlar var. Bunların azaltılması lazım. Antalya ve Muğla için iyi bir karar çıktı. Avcılık bu bölgelerde yasaklandı. Bu önemli bir karardı. Bununla birlikte çevre stresini azaltmak için yeni yaklaşımların bulunması gerekiyor.’

MANAVGAT ORMANLARINDA YAŞAYAN BAŞLICA TÜRLER; 

Veteriner Coşkun, Manavgat ormanlarında yaşayan ender görülen yaban hayvan türlerini ise açıkladı; ‘İspinoz, çam baştankarası, büyükbaştankara, mavi baştankara, kara başlı ötleğen, çıvgın, kara boğazlı ötleğen, küçük kartal, kızıl şahin, şahin, alaca baykuş, kulaklı orman baykuşu, ishak kuşu, kızıl akbaba, çobanaldatan, kır kırlangıcı, ebabil, ibibik, alaca ağaçkakan, tepeli toygar, öter ardıç, karatavuk, Anadolu sıvacısı, kızıl sırtlı örümcekkuşu, Arap bülbülü, benekli sinekkapan, halkalı sinekkapan, alakarga, leş kargası, florya, sığırcık ile alageyik, yaban domuzu, yaban keçisi, kirpi ve sansar.’