Seçim sürprizlerle dolu geçti! Birçok ilde yönetim değişti: İşte el değiştiren belediyeler…

CHP, 9 Eylül 1992'de yeniden açılmasının ardından tarihinin en yüksek oy oranına ulaştı. Seçim sonuçlarına ilişkin analistler, CHP'nin dünkü başarısını 1989'da SHP'nin aldığı sonuçlarla benzerlik kurarak yorumladılar. 26 Mart 1989 seçimlerinde SHP, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi önemli illerin başkanlıklarını da içeren 39 ilde belediye başkanlıklarını kazanmıştı. SHP'nin bu seçimde elde ettiği yüzde 28,7 oy oranı, partiye birinci sırayı getirmişti. Bu başarıyı, o dönem yüzde 25'lik oy oranıyla DYP ve yüzde 21'lik oy oranıyla ANAP takip etmişti. SHP'nin, o dönemdeki seçim zaferi, Türk siyasi tarihinde önemli bir dönemeç olarak kaydedilmişti.

Benzer şekilde, CHP'nin dünkü seçimlerde elde ettiği başarı da dikkat çekti. Analistler, CHP'nin bu zaferini SHP'nin 1989'daki başarısıyla paralellik kurarak değerlendirdiler. CHP'nin, İstanbul, Ankara gibi büyük illerin yanı sıra pek çok ilde elde ettiği oy oranları, partinin genel başarı grafiğini yükseltti.

Cumhur İttifakı'nda AK Parti'nin oy oranı son 5 yılda yaklaşık olarak 10 puanlık bir düşüş yaşayarak yüzde 40 civarında seyretti. MHP ise 2019'da yüzde 7.31 olan oy oranından yaklaşık 3 puanlık bir kayıpla karşılaştı. İYİ Parti ise 5 yıl önce yüzde 7.45 olan oy oranını yüzde 3 seviyelerine kadar düşürdü. 2019 seçimlerinde İstanbul'da aday göstermeyen ve Türkiye genelinde yüzde 4.24 oy alan HDP'nin yerine geçen DEM Partisi ise yaklaşık yüzde 6 oy aldı.

Sandıktan sürpriz bir başarı elde eden Yeniden Refah Partisi, yüzde 5'in üzerinde oy oranıyla iki belediye kazandı. Seçimlere katılım, 1 milyon 610 bin genç seçmenin ilk kez oy kullanmasıyla birlikte yüzde 77 civarında gerçekleşti. 2019 seçimlerinde ise kayıtlı 54 milyon seçmenden oluşan katılım oranı yüzde 84.66 idi.

AK Parti’de 11 büyükşehir

AK Parti, 2019'dan bu yana yönetiminde bulunan 45 belediyenin sayısını 24'e düşürdü. Parti, bu seçimlerde 11 büyükşehir ve 13 şehirde başkanlık koltuklarını kazandı. Ancak, uzun yıllardır güçlü olduğu Bursa, Balıkesir, Denizli ve Şanlıurfa gibi şehirlerdeki belediyeleri kaybetti. MHP ise elindeki tek büyükşehir olan Manisa'yı kazanamadı ve yönetimindeki belediye sayısı 11'den 8'e düştü.

Özellikle CHP ile MHP arasında çekişmeli geçen Kırklareli'deki sayım süreci sabah saatlerine kadar devam etti. AK Parti, son dakika atağıyla öne geçtiği ve yıllardır yönetiminde bulunan Sivas'ta eski ittifak ortağı BBP ile yarıştı.

Cumhur İttifakı, 30 büyükşehir ve 29 ilde işbirliği yaparken, Mersin ve Manisa'da MHP'nin adayları, kalan 28 büyükşehirde ise AK Parti adaylarıyla yarıştı. Bu sonuçlar, Türkiye'nin siyasi ve yerel yönetim dengelerinde önemli değişikliklere işaret ediyor. AK Parti'nin belediye sayısında yaşanan düşüş ve MHP'nin bazı önemli belediyeleri kaybetmesi, siyasi arenada yeni bir dönemin başladığına işaret ediyor.

CHP, 420 belediye ile seçimi tamamladı

CHP, yerel seçimlerde  büyükşehir belediyelerinden 15, il belediyelerinden 21, ilçe belediyelerinden 337 ve belde belediyelerinden 48 olmak üzere toplamda 420 belediye başkanlığı kazandı. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi üç büyükşehirdeki başarısını artırarak sürdüren CHP, kalesi İzmir'de ise oy kaybına rağmen seçimi kazanmayı başardı. Ayrıca, Manisa, Bursa, Balıkesir ve Denizli gibi önemli büyükşehirleri de CHP'nin kazandığı gözlendi. 2019'da elde ettiği Antalya, Adana, Mersin, Aydın, Tekirdağ ve Eskişehir gibi illerde de CHP başarılarını sürdürdü. 

Ancak, Hatay'da CHP aday krizi yaşarken, AK Parti ile kıyasıya bir yarış içerisine girdi. Sonuç olarak, AK Parti'nin adayı Mehmet Öntürk yüzde 44,44 oyla öne geçti. Ayrıca, Kastamonu, Zonguldak, Giresun, Adıyaman, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Amasya, Kilis, Kırıkkale ve Burdur gibi illerde de CHP, sürpriz yükselişlerle başarı elde etti. Bu sonuçlar, CHP'nin geniş bir coğrafyada güçlü bir şekilde temsil edildiğini ve 2024'e kadar bu illerdeki yönetimde söz sahibi olacağını gösteriyor.

Bir yılda 12 puanlık yükseliş

Geçen yıl yapılan genel seçime göre partilerin oy oranları önemli değişiklikler gösterdi. 14 Mayıs 2023’teki milletvekili seçiminde yüzde 25.8 oy alan CHP, 12 puan civarı artışla oy oranını yüzde 37’nin üstüne çıkardı. Geçen yıl İYİ Parti, Saadet, Gelecek ve DEVA Partilerinin dahil olduğu Millet İttifakı’nın toplam oy oranı yüzde 35 civarındaydı. Cumhur İttifakı ise 14 Mayıs milletvekili seçiminde yüzde 49.50 oy almıştı. 2023’te AK Parti’nin oy oranı yüzde 36.3, MHP’nin yüzde 10.3 olmuştu. AK Parti ve MHP’nin dünkü toplam oyu ise yüzde 40’lar düzeyinde oldu. Gece ilerleyen saatlerde AK Parti’nin oy oranı yüzde 36’ya yakınken MHP’nin oy oranı yüzde 4.9’da aldı.