Nobel Ödülü Nedir? Nobel 2019'da Kimler Ödül Almıştır?

Nobel Ödülü Nedir?

Nobel Ödülü, 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm'de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür. İlk Nobel Ödülleri 1901 tarihinde verilmeye başlanmıştır.

Nobel Ödülü Tarihi

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve Fizyoloji veya Tıp alanlarındaki olağanüstü başarılarına verilmektedir.

1895 yılındaki Alfred Nobel'in vasiyeti doğrultusunda, 1896 yılından bu yana Nobel Vakfı tarafından idare edilmekte ve yürütülmektedir. Ekonomi dalında verilen bir başka ödül ise 1968 yılında Sveriges Riksbank ile Merkez bankasının İsveç ekonomisine yapmış olduğu katkıları sayesinde verilmeye başlanmıştır.

Nobel Ödülünü Kimler Reddetmiştir?

2011 yılı itibarıyla, 20 kuruluş ve 69 ekonomi alanında ödül kazananlar da dahil olmak üzere toplam 826 kişi ve kuruluşa ödül verilmiştir. Dört Nobel ödülü sahibine, Nobel Ödülünü alması amacıyla kendi hükumetleri tarafından izin verilmedi.

Almanya Adolf Hitler hükumeti, Richard Kuhn (kimya, 1938), Adolf Butenandt (kimya, 1939) ve Gerhard Domagk (Fizyololji veya Tıp, 1939)'ın ödüllerini almasına izin vermedi. Sovyetler Birliği'nin baskısı doğrultusunda Boris Pasternak (edebiyat, 1958) ödülü reddetti. Ayrıca Nobel Ödülü almaya hak kazanan Jean-Paul Sartre (edebiyat, 1964) ve Lê Ğức Thọ (Barış, 1973) ödüllerini almayı reddettiler. Bunlardan Sartre hayatı boyunca tüm resmi ödülleri reddetmiştir. Lê Ğức Thọ ise o yıllarda Vietnam'ın içinde bulunduğu durumdan dolayı ödülü almamıştır.

Nobel Ödülleri Hangi Yıllar Yapılmamıştır?

1940 ve 1942 yılları arasında II. Dünya Savaşı nedeniyle Nobel Ödülleri verilememiştir.

Hangi Dallarda Nobel Ödülü Verilmektedir?

Nobel Edebiyat Ödülü, Nobel Ekonomi Ödülü, Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü, Nobel Fizik Ödülü, Nobel Kimya Ödülü, Nobel Barış Ödülü olmak üzere 6 farklı alanda Nobel ödülü verilmektedir.

İşte Nobel 2019’da Ödül Alanlar

2019 Nobel Edebiyat Ödülü:

2019 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi Avusturyalı Yazar Peter Handke. Akademi, Handke’nin “İnsan deneyiminin özgünlüğünü ve sınırlarını dilbilimsel ustalıkla araştıran etkili yapıtları” nedeniyle ödüle layık görüldüğünü açıkladı.

2019 Nobel Ekonomi Ödülü:

2019 Nobel Ekonomi Ödülü’nü, küresel yoksulluk üzerine yaptıkları çalışmalar ile Abhijit Banerjee, Esther Duflo ve Michael Kremer kazandı.

ABD’deki Massachusetts Institute of Technology (MIT) Üniversitesi’nde Yoksullukla Mücadele ve Gelişme Ekonomisi Profesörü Esther Duflo, bu ödülü kazanan ikinci kadın. Duflo, aynı zamanda bugüne dek ödülün sahibi olan en genç bilim insanı. (Elinor Ostrom, 2009 yılında ekonomi ödülünü kazanan ilk kadındı.) Esther Duflo ve Abhijit Banerjee aynı zamanda Nobel kazanan beşinci evli çift olarak da tarihe geçti!

2019 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü:

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, her yıl tıp bilimine önemli katkıda bulunan bir bilim insanı yahut değerlendirmeye göre bilim insanlarına, Nobel Vakfı tarafından veriliyor. 7 Ekim 2019 tarihinde, Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü sahiplerini buldu. “Hücrelerin oksijen yeterliliğine adaptasyonu” çalışmaları nedeniyle William G. Kaelin Jr, Sir Peter J. Ratcliffe ve Gregg L. Semenza, 2019 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü kazandı.

Nobel Ödül Komitesi konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “William G. Kaelin Jr, Sir Peter J. Ratcliffe ve Gregg L. Semenza, farklı oksijen seviyelerine yanıt olarak genlerin aktivitesini düzenleyen moleküler işleyişi tanımladı.”

Oksijenin temel faydaları çok uzun süredir bilinirken hücrelerin oksijen seviyesindeki değişimlere nasıl uyum sağladığı bir muammaydı. Oysa ki oksijenin algılanması, pek çok hastalığın merkezinde. 2019 Nobel Ödülü’ne layık görülen bu çalışma sayesinde kanser ve anemi gibi pek çok hastalıkla mücadelede yeni stratejiler geliştirilmesi hedefleniyor.

2019 Nobel Fizik Ödülü:

James Peebles ile Michel Mayor ve Didier Queloz, 2019 Nobel Fizik Ödülü’nü kazandı. Üç bilim insanı da “evren anlayışını genişleten çalışmaları” nedeniyle Nobel kazandı. Profesör James Peebles, Princeton Üniversitesi’nden. Fiziksel kozmoloji alanında yaptığı teorik keşifler nedeniyle ödüle layık görülürken ödülün diğer yarısı, Cenevre Üniversitesi’nden Profesör Michel Mayor ve Cambridge Üniversitesi’nden Profesör Didier Queloz’a verildi. Profesör Didier Queloz, güneş sistemi dışında bulunan bir gezegenin, güneşe benzer bir yıldızın yörüngesine girmesine ilişkin keşifleri nedeniyle 2019 Nobel Fizik Ödülü’nü almaya layık görüldü.

2019 Nobel Kimya Ödülü:

John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham ve Akira Yoshino, 2019 Nobel Kimya Ödülü’nün sahipleri. Üç bilim insanı “lityum iyon pillerinin gelişimine’ katkıda bulundukları için Nobel Ödülü’ne hak kazandı.

2019 Nobel Barış Ödülü:

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmet Ali, 2019 Nobel Barış Ödülü’nün sahibi oldu. Norveç Nobel Komitesi, 2019 yılı Nobel Barış Ödülü’nü Başbakan Ahmed’e, komşusu Eritre ile olan gerilimi sonlandırmak için yaptığı hamleler dolayısıyla verdiklerini açıkladı. 2019 Barış Ödülü’nün aynı zamanda Etiyopya, Doğu ve Kuzey Doğu Afrika bölgelerinde barış ve uzlaşma için uğraşan bütün tarafların da takdir edilmesi anlamına geldiğine vurgu yapıldı.

Son Dakika Gündem Haberleri için aşağı kaydırınız.