Kriptoloji Nedir, Kriptoloji Ne İşe Yarar?

Kriptoloji, son dönemde artan güvenlik problemleri nedeniyle önemli bir bilim dalı haline geldi. Bilgi güvenliği ve şifreleme teknolojileri kriptolojinin ilgi alanına girmektedir. İnsanlar, kurumlar, şirketler ve devletlerarasındaki bilgi akışının güvenliği yönünde çalışmalar yürütür. Peki, kriptoloji nedir?

NEDİR?

Kriptoloji, kısa tanımıyla şifreleme teknolojisidir. Taraflar arasında önem derecesi büyük olan mesajların belli bir algoritmik düzende şifrelenip o şekilde gönderilmesidir. Teknolojinin gelişimine paralel olarak artan siber saldırılar neticesinde kriptolojinin önemi artmıştır.

Kriptoloji; haberleşme, tarafların iletişimi ve istihbarat faaliyetlerindeki mesajların ve yazıların güvenli şekilde karşı tarafa ulaşması için yöntemler geliştiren bilim dalıdır.

Söz konusu bilim alanı daha çok şifre bilimi ve kriptografi olarak bilinir. Kriptoloji bir matematik sistemidir. Zira sayı teorisi üzerinden ilerler. İlk çağlardan itibaren ilkel olarak sıklıkla kullanılan kriptoloji ikinci dünya savaşında ortaya çıkan Enigma ile birlikte hızla gelişmiştir.

TARİHİ

İlk ilkel kriptoloji izlerine MÖ 4000’lerde oluşturulan Mısır hiyerogliflerinde rastlanır. MÖ 50 yılında Roma İmparatoru Jul Sezar, kriptografiyi etkin olarak kullanmış,  günümüzde kullanılmaya devam edilen Sezar Şifrelemesini geliştirmiştir.

Kriptolojinin önemi 2. Dünya Savaşı ile birlikte artmıştır. Bu dönemde Almanya bütün istihbarat bilgilerini Enigma adı verilen özel şifreleme cihazı ile göndermiş ve savaşta büyük bir avantaj elde etmiştir. Daha sonra Enigma şifresi kırılınca Alman üstünlüğü sona ermiştir.

NE İŞE YARAR?

Kriptolojinin öncelikli faydası bilgi güvenliğini sağlamasıdır. Kriptoloji ile önemli bilgiler üçüncü tarafların eline geçmez. Özel olarak şifrelenmiş bilgiyi sadece şifre anahtarına sahip bir kullanıcı kolay bir şekilde çözebilir.

Öte yandan, telsiz haberleşmesinde de kriptoloji kullanılır. Bu şekilde sesler şifrelenerek karşı tarafa ulaşır. Karşı taraf şifreyi çözünce mesajı görüntüleyebilir.

NASIL ÇALIŞIR?

Kriptografi ya da şifreleme, okunabilir durumda olan bir verinin içermiş olduğu bilginin istenmeyen taraflarca anlaşılamayacak bir duruma dönüştürülmesinde kullanılan yöntemlerin tümüne verilen isimdir. Kriptoloji bir matematik bilimidir ve genelde sayılar teorisi üstüne kuruludur.

ŞİFRELEME TÜRLERİ

Doğrusal şifreleme yönteminde basit bir şekilde y=ax+b denklemi kullanılır. Bu yöntemde x şifrelenecek mesajı, y şifrelenmiş mesajı ifade eder. y=ax+b denkleminde a ve b ikilisi şifreleme anahtarını gösterir.

Hill şifrelemesi ise basitçe blok şifreleme yöntemidir. Bu şifreleme türünde şifrelenmesi istenen metin bloklara bölünür ve birbirinden ayrı şekilde şifrelenir. Her ayrı blok için doğrusal şifrelemede olduğu gibi bir yöntem izlenir.

Açık anahtarlı şifreleme yönteminde asimetrik şifreleme kullanılır. Bu yöntemde 2 adet bulunur. Bu şifrelerden biri herkese açıkken diğeri kişiye özeldir.