Gemiler İstanbul Boğazı’nda kuyruk oluşturdu: Gerçek sebebi ortaya çıktı

Avrupa Birliği (AB) tarafından Rus petrolüne tavan fiyat kararı getirilmesi sonrasında petrol tankerleri, İstanbul Boğazı’nın açıklarında kuyruk oluşturdu. Günde milyonlarca varil petrol Rus limanlarından güneye, Türkiye'nin İstanbul ve Çanakkale boğazları üzerinden Akdeniz'e taşınırken,  G-7 ülkelerinin Rus petrolüne 60 dolar fiyat sınırı kararı ardından Türkiye'nin Boğaz'dan geçen gemilere yeni sigorta teminatı getirmesi Ankara ile Moskova arasında yeni sıkıntıya yol açtı. Gemilerin kuyruk oluşturma sebebi olarak AB ve G7 ülkelerinin Rus petrolüne tavan fiyat kararı olarak gösterilse de farklı iddialar da gündemde yer alıyor.

Rus petrolüne tavan fiyat kararı kuyruğa sebep oldu

İnternethaber’in haberine göre; Avrupa Birliği ve G7 ülkeleri, Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya ekonomik yaptırımlar yapıyor. Bunun için de deniz yoluyla taşınan Rus petrolüne tavan uygulaması başlatıldı. Bu çerçevede Rus petrolüne varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulamasına gidildi. Fiyat sınırlaması kararı İstanbul Boğazı’nda tanker yoğunluğuna neden oldu. Tankerler, İstanbul Boğazı açıklarında kuyruk oluşturdu. Öte yandan Türk makamlarının önlem için, sigorta şirketlerinden boğazlardan geçen gemilerin tamamen sigortalı olduğu yönünde belge istediği ifade edildi. Önceki gün yürürlüğü giren AB yaptırımlarına göre, Rus ham petrolü yükleyen tankerlerin tavan fiyat uygulamasına uymadıkları sürece AB denizcilik sigortasına erişimleri de yasaklanmıştı.

Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'ya karşı başlattığı savaşın bir yansıması olarak tüm dünyayı etkisi altına alan enerji krizinde, Batılı ülkelerin Rus petrolüne tavan fiyat uygulama kararı yeni bir çatlağın da kapılarını açtı. İngiliz haber ajansı Reuters'da yer alan habere göre, Karadeniz üzerinden Akdeniz'e geçmek isteyen 20 Rus petrol tankeri İstanbul boğazında "trafiğe takılmıştı."

Gerçek sebebi ortaya çıktı

Savaşın başından bu yana Batılı ülkelerin Rusya'ya yönelik yaptırımlarını uygulamaktan yana olmadığını her fırsatta dile getiren Türkiye'nin, G7 ülkelerinin kararı ardından tankerlerin Boğaz'dan geçişine izin vermemesi ise soru işareti yarattı. Ankara'nın Moskova'ya yönelik böyle bir zorluk çıkarması akıllara Suriye konusu üzerindeki Tel Rıfat ve Kobani anlaşmazlıklarını getirdi.

Reuters'ın Türk yetkililere dayandırdığı haberinde sigorta mektubu olmayan ve Boğazlardan geçmek isteyen Rus ve Kazak petrolü taşıyan gemilerin bekletildiği belirtildi. Bu nedenle İstanbul Boğazı'nın kuzeyinde Rus ve Kazak petrolü taşıyan gemilerin biriktiği görülüyor. Koruma ve tazminat sigortası sağlayıcılarına atıfta bulunan Türk yetkili Reuters'a verdiği demeçte, "Ekstra teminat almak tanker operatörleri için çıkış yolu gibi görünüyor" dedi.

Kazakistan gemileri de aralarında

Gemileri risklere karşı sigortalayan London P&I Club web sitesinde yer alan bilgiye göre global tanker filosunun yüzde 95'ini kapsayan International Group of P&I Club'a atıfta bulunarak Türkiye'nin talep ettiği mektupların şu an temin edilemeyeceğini söyledi. Karadeniz'den gelen sadece Rus petrol gemilerinin değil, Kazakistan gemilerinin de sözkonusu uygulamaya tabi olduğu ifade ediliyor. Gemileri takip eden veriler de Boğaz yakınında birçok geminin beklediğini gösteriyor. Bununla birlikte uygulamadan en çok zararı Boğazlar'dan en çok petrol ihracatı yapan Rusya akaryakıt sektörü görüyor.

Kobani ve Tel Rıfat’a misilleme mi?

Cuma günü yürürlüğe giren tavan fiyat uygulamasının ardından Türk sularındaki petrol taşıyan gemilerden "sigorta mektubu" garantisini sağlaması isteniyor. Türkiye'nin sigorta uygulaması AB'nin 5 Aralık itibariyle yürürlüğe giren yaptırımlarına bir karşılık olarak nitelendiriliyor.

Savaşın başından bu yana Batılı ülkelerin Rusya'ya yönelik yaptırımlarını uygulamaktan yana olmadığını her fırsatta dile getiren Türkiye'nin G7 ülkelerinin kararı ardından tankerlerin Boğaz'dan geçişine izin vermemesi ise soru işareti yarattı. Reuters'ın haberinde, Türk hükümetinin taleplerinin, teyit mektubunda yer alan genel bilgilerin çok ötesine geçtiğine de değinildi. Bu bilgi akla Suriye'ye operasyon konusunda Türkiye ile Rusya arasında devam eden pazarlıkları getirdi.

Rusya Tel Rıfat’ta asker sayısını artırdı

Geçtiğimiz günlerde Rusya’nın, Türkiye sınırına yaklaşık 15 kilometre mesafedeki Tel Rıfat bölgesine takviye birlik gönderdiği iddia edilmişti. AFP'nin aktardığına göre, Moskova Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın olası kara harekatında "hedef alınacak" bölgeler arasında saydığı Tel Rıfat'ta asker sayısını artırmıştı.

Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ise Rusya'nın Tel Rıfat yakınlarındaki hükümet kontrolündeki bir hava üssüne de asker takviye ettiğini öne sürmüştü. SOHR Direktörü Rami Abdülrahman AFP'ye verdiği demeçte, takviye kuvvetlerin "Türkiye'nin olası operasyonunu durdurma veya erteleme girişiminin bir parçası" olabileceğini söylemişti.