Askeri Darbelerden Demokrasiye: 27 Mayıs Darbesinin Anatomisi

Seçilmiş başbakan ve beraberinde iki bakanın idamına sebep olan 27 Mayıs Darbesi'nin üzerinde 60 yıl geçti. Türkiye'nin tarih sayfalarına kara leke olarak geçen darbeden 60 yıl sonra infazların gerçekleştirildiği Yassıada, Demokrasi ve Özgürlükler Adası adıyla açılıyor.

27.05.2020-11:57 - (Son Güncelleme: 27.05.2020-11:20) Askeri Darbelerden Demokrasiye: 27 Mayıs Darbesinin Anatomisi

Seçilmiş başbakan ve beraberinde iki bakanın idamına sebep olan 27 Mayıs Darbesi'nin üzerinde 60 yıl geçti. Türkiye tarihinin sayfalarına kara leke olarak geçen olay sonrası Anayasa ve TBMM feshedildi, siyasi faaliyetler bir süreliğine askıya alındı. 1950'li yıllarda, tek parti devrine son veren Demokrat Parti iktidara gelirken, Menderes'in partisi 2 Mayıs 1954 seçimlerinden de birinci sırada çıktı. Başbakan Adnan Menderes, Cumhurbaşkanı ise Celal Bayar'dı.

Darbe planında emir komuta zinciri gözetilmedi ve darbe planı ordu içindeki 37 düşük rütbeli subayın organizasyonuyla devreye sokuldu. Cunta tarafından kritik noktalardaki askerlerin üst komuta kademesini etkisiz hale getirmesiyle devlet yönetimine el konuldu. Başında Orgeneral Cemal Gürsel’in bulunduğu 37 subaydan oluşan Milli Birlik Komitesi, TBMM ve Anayasa’nın feshedildiğini açıkladı. Aralarında Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Başbakan Adnan Menderes, Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun ve bakanların da bulunduğu devlet ve hükümet yetkilileri tutuklandı. 235 general ve 3 bin 500 subay emekli edildi. 147 öğretim görevlisinin işine son verildi ve 520 hakim ve yargıç görevden alındı.

15 KİŞİNİN İDAMI İSTENDİ

Bir gün sonra (28 Mayıs 1960) darbenin başındaki Cemal Gürsel başkanlığında bir hükümet kuruldu. Akabinde de yeni anayasa için çalışmalar başlatıldı. Darbede tutuklanan Demokrat Partililer ise Yüksek Adalet Divanı’nda yargılanmak için Yassıada’ya gönderildi. 15 kişi için idam cezası istenirken, yüzlerce kişi için de çeşitli suçlardan hapis cezası istendi. İdam kararını açıklayan Milli Birlik Komitesi, 15 isim arasından 3 kişinin idamını onayladı. İdamı onaylanan isimler ise Maliye Bakanı Hasan Polatkan, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Başbakan Adnan Menderes oldu. Dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın idam cezası ise 65 yaş üstü olduğu için müebbet hapis cezasına çevrildi. Zorlu ve Polatkan'ın 16 Eylül 1961 yılında idam edildi. Başbakan Adnan Menderes ise bu iki isimin idam edildiği günün ertesi günü idam edildi. 17 Eylül 1961 yılındaki idam, Türkiye Cumhuriyeti tarihine ilk ve son Başbakan idamı olarak geçti.

İDAMDAN 29 GÜN SONRA SEÇİM YAPILDI

Menderes'in idamının hemen sonrası 29 gün sonra 1961 seçimleri yapıldı. Bu seçimlerde, Demokrat Parti'nin devamı olduğu belirtilen Adalet Partisi, yüzde 34,8 oy oranı ile 159 milletvekili çıkardı. CHP ise yüzde 36 oy alarak 171 milletvekili çıkardı.

DARBEDEN 60 YIL SONRA AÇIKILYOR

Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın idamına karar verildiği Marmara’daki Yassıada, darbenin 60. yıl dönümünde Demokrasi ve Özgürlükler Adası adıyla açılıyor.

Konuyla ilgili açıklamada bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Orayı çok farklı bir konuma taşıdık ve inşallah 27’sinde hem açılışını yapacağız ve böylece adını da artık Yassıada olarak değil, Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak anacağız. Bu konuda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine de teşekkür ediyorum. Çünkü yapımını onlar üstlendi. Dolayısıyla işletmesini de belli bir süre onlar yürütecekler. Böylece orada da yine adeta kamu-özel iş birliğiyle bu yatırımı yapmış olduk." dedi.

DNC Medya

bilgi@haber365.com.tr

YORUM YAZ..

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Yorumlar

İlk yorum yazan siz olun.