Asgari ücret sonrası gözler emekli maaşında: Emekli zammı ne kadar olacak?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari ücretin 1 Temmuz’dan itibaren yüzde 34 zamla net 11 bin 402 lira olduğunu açıklamış, asgari ücret desteğinin ise 400 liradan 500 liraya çıkarıldığını bildirmişti. Asgari ücrete yapılan zam sonrası gözler emekli maaş zammına çevrilmiş durumda.

Emekli zammı ne kadar olacak?

Sabah’ın haberine göre; Emekli zammı düzenlemesi 15,5 milyon vatandaşı ilgilendiriyor. 1,6 milyonu aşkın EYT'linin emekli maaşı bağlandı. Temmuz ayında TÜİK'in 6 aylık enflasyon rakamlarını açıklaması sonrası refah payı hariç emekli zammı belli olacak. Yeni asgari ücret yüzde 34 ile net 11.402 TL'ye yükseldi. Bundan sonra hem hükümeti hem de Meclis'i emekliye zam düzenlemesi ve memur zammı için hareketli günler bekliyor.

Zam çalışmaları başladı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan talimatı sonrası Mart ayından itibaren emekliye zam düzenlemesi, memur zammı ve asgari ücret için çalışmalar başladı. 

1 Temmuz itibarıyla uygulanacak yeni asgari ücret yüzde 34 zam ile net 11 bin 402 TL, brüt 13 bin 414 liraya yükseldi. Kurban Bayramı'nın hemen ardından sırada emekli ve memur zammı düzenlemesi yer alıyor.

Asgari ücrete rekor zam

Yeni asgari ücret Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın son dokunuşuyla yüzde 34 artarak net 11 bin 402 TL'ye brüt ise 13 bin 414 TL'ye yükseldi. Ocak ayında 455 dolarlık alım gücü seviyesiyle tarihi rekorunu kıran asgari ücret bu kez 483 dolarlık alım gücüne ulaştı ve döviz bazlı zirvesini tazeledi.

Kritik tarih 5 Temmuz

6 aylık enflasyon rakamları 5 Temmuz günü saat 10:00'da TÜİK'in Haziran ayı enflasyon oranını duyurması sonrası netleşecek. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 3 Temmuz 2023'te yayımlanacağı duyurulan Haziran ayı enflasyon verilerini Kurban Bayramı nedeniyle 5 Temmuz'da yayımlayacağını açıkladı.

5 aylık enflasyon oranı yüzde 15,26 olurken, Merkez Bankası Haziran ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçları açıklandı. Bu veriler Temmuz zammı öncesi ekonomistlerin son beklenti anketi oldu. Ekonomistler Haziran ayı için yüzde 2,81 enflasyon tahmininde bulundu. Bu iki veri beraber değerlendirildiğinde emekli ve memur zammı için doğrudan belirleyici olacak 6 aylık enflasyon için beklenti yüzde 18,50 oldu. Yani kuvvetle muhtemel 6 aylık enflasyon yüzde 18-20 arasında gerçekleşecek.

Bu rakamlar dikkate alındığında asgari ücrete verilen refah payı yüzde 15-16 civarında oldu. Bu rakam ara zam için oldukça büyük bir zam oranı olarak dikkat çekti. Öte yandan asgari ücret de Aralık ayında yeniden artacak.

Emekli ve memur zammı düzenleme takvimi

• Kurban Bayramı sonrası TÜİK Haziran ayı enflasyon rakamlarını açıklayacak.

• 6 aylık enflasyon rakamları sonrası SSK, Bağ-Kur emekli zammı ve memur zammı refah payı hariç kesinleşecek

• Emekli ve memur maaşları için ek zam açıklanacak

•Emekliye zam ve memur maaş zammı için düzenlemeler Meclis'e intikal edecek.

• Düzenlemeler TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçecek

Genel Kurul'da oylanarak yasalaşma süreci olacak.

• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek.

Merkez Bankası’ndan son veri geldi

Merkez Bankası Haziran ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçları açıklandı. Bu veriler Temmuz zammı öncesi ekonomistlerin son beklenti anketi oldu. Ekonomistler Haziran ayı için yüzde 2,81 enflasyon tahmininde bulundu. Bu tahminin gerçekleşmesi durumunda refah payı hariç SSK, Bağ-Kur emekli zammı ve memur zammını belirleyecek 6 aylık enflasyon rakamları yüzde 18,50 civarında olacak.

Ortalama beklenti ise yüzde 18-20 arasında oldu.

Emekli zammı nasıl hesaplanıyor?

SSK ve Bağ-Kur emeklisi her yıl Ocak-Temmuz döneminde olmak üzere 6 aylık enflasyon rakamları kadar zam alıyor.

TÜİK, Haziran ayı enflasyon rakamlarını 5 Temmuz saat 10:00'da açıklayacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı sonrası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Mart ayından beri üzerinde çalıştığı taslağı Meclis'e intikal ettirecek. İlgili taslağın bütçe çalışmalarını ise Hazine ve Maliye Bakanlığı gerçekleştirdi.

Milli gelir artışlarının tabana yayılma politikası çevresinde bu rakamların üzerine ilave refah payı verilebiliyor.

Ocak’ta emekli ve memura rekor ek zam

Ocak 2023'te 6 aylık enflasyon rakamı yüzde 15,40 olarak gerçekleşti. Bu rakam refah payı hariç Ocak 2023 SSK ve Bağ-Kur emeklisi zammı oldu. Bu dönemde enflasyon farkı ve toplu sözleşme dahil memur ve memur emeklisi zam oranı ise yüzde 16,48 oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan emekli ve memur zammının yüzde 30'a tamamlanacağı müjdesini verdi. Meclis düzenlemesi ve Resmi Gazete süreçlerinin ardından emekliler yüzde 14,60, memurlar da yüzde 13,52 ek zam almış oldu.

Alım gücü artacak ve korunacak

• Asgari ücret, emekli ve memur maaşları enflasyonun üzerinde artışlarla refah payı ile belirlenecek

• Enflasyonu baskılayacı yeni tedbirler alınarak artan alım gücü korunacak.

• Asgari ücret üzerinde maaş alanlar için vergi düzenlemesi ile orta sınıfın alım gücünün artırılması hedeflenecek

Emekliye zam düzenlemesi nasıl yapılacak?

Temmuz ayında emekliye zam düzenlemesi geliyor. 6 aylık enflasyon oranına ilaveten refah payı ile yeni maaşlar belirlenecek. Burada daha düşük maaşlara daha yüksek zam oranı verilecek. Yüksek maaş alanın kaybı olmayacak.

Sadece orana göre maaş belirlemek alt grupta maaş alanlarla üst grupta maaş alanlar arasında giderek açılan bir makasa işaret ediyordu. Milli gelirin daha homojen olarak tabana yayılması için sosyal devlet anlayışı çerçevesinde bu düzenleme gerçekleştirilecek. Sınıflandıracak olursak;

7 bin 500-10 bin,

10 bin-15 bin,

15 bin-20 bin ve

20 bin üzerine kademeli olaram emekli zammı belirlenecek.

Burada en düşük emekli maaşının da Temmuz ayında yeniden belirlenmesi de masada bulunuyor.

Sınıflandıracak olursak;

• 7 bin 500-10 bin,

• 10 bin-15 bin,

• 15 bin-20 bin ve

• 20 bin üzerine kademeli olaram emekli zammı belirlenecek.

Burada en düşük emekli maaşının da Temmuz ayında yeniden belirlenmesi de masada bulunuyor.

İki veri emekli zammı için kritik

Emekli zammı için yüzde asgari ücret zammı ve kamu işçisine verilen zam oranı dikkate alındığında düşük maaş alanların yüzde 45-50 bandında zam alması bekleniyor.

Burada 6 aylık enflasyonun yüzde 18-20 bandında gerçekleşmesi durumunda refah payı emekli için yüzde 25'i aşacak.

Yüzde 50, 45, 40, 35 ve 30 gibi kademeli olarak uygulanması bekleniyor. Detayları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın açıklaması bekleniyor.

Emekli zammı kök maaşa gelecek

En düşük emekli maaşı maaşı ara dönemde yüzde 36 artışla 7500 TL'ye, bayram ikramiyesi de yüzde 82 artışla 2000 TL'ye yükseldi. Yani bu rakamın altında kök maaşı olanlar devlet desteği ile 7500 TL maaş alıyor.

Uygulanacak zam oranı kök maaşlara uygulanacak ve rakamlar yine 7500 TL'nin altında kalırsa bu taban aylığa tamamlanacak.

Torba yasa yolda

15 Temmuz'da Meclis tatile giriyor. Bu tarihten önce hem emekli hem de memur maaş düzenleleri torba yasa ile yasalaşacak.