Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi ne demek? VBTS ne işe yarar? Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi hakkında bilinmesi gerekenler

Borsa İstanbul yatırımcıları korumaya yönelik bazı uygulamalar yapmaktadır. Borsada yatırımcıları güvence altına almak için bazı tedbir sitemleri vardır. Bunlardan biri de Volatilite Bazlı Tedbir Sistemidir. Borsada yapılan brüt takas ve tek fiyat işlemleri gibi bazı işlemlerde, Borsa İstanbul tedbir uygulamaktadır. Yatırımcılar VBTS’nin ne olduğunu tam olarak öğrenmek istemektedir. İşte TBTS hakkında merak edilenler…

Borsa İstanbul, borsada işlem gören bir hissenin fiyatında aşırı değişim yaşanması durumunda Volatilite Bazlı Tedbir Sistemini devreye sokar. Bu sistem koruma amaçlı oluşturulan bir durumdur. Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi, sermaye piyasası kurulunun getirdiği kuralları korur. 

Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi, borsada pay piyasasında işlem gören bütün payların dürüst bir şekilde dağıtılmasını sağlar. Yatırımcıların aşırı volatilite nedeniyle sorun yaşamaması için bazı korumalar sağlar ve Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi bu tanımlar içinde kalan durumlara tedbirler alır. 

Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi tedbirleri

Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi; satış ve kredili işlem yasağı tedbirleri, brüt takas tedbiri ve tek fiyat yöntemi ile işlem görme tedbiri gibi tedbirler alır. Tek fiyat yöntemiyle işlem görme tedbirinde 15 günlük 1,2 ve 3. Seviye statüleri vardır. Bunlar Borsa İstanbul’un tedbir alınmasını gerektiren durumlarında uygulanır. Volatilite Bazlı Tedbir Sisteminde önemli olan pay senedi, tedbirin başlama zamanı ve tedbir süresidir. Piyasanın kapatılması durumunda KAP duyurusu yapılır. 

Tek Fiyat İşlem Yöntemi nedir?

Borsa İstanbul, borsadaki bütün emirleri sermaye piyasasının belirttiği bir zamanda toplar. Tek fiyat işlem yönteminde, bir ya da birden fazla tekrar etme durumunda en fazla işlem miktarı belirlenir. Kurallar dahilinde belirlenen tek bir fiyatta eşleştirme yapılır. 

Tek fiyat süreçleri; tek fiyat bölümü, emir toplama işlemleri, fiyat belirleme ve işlem topluluğu gibi konuları ele alır. Bu konuları değerlendirirken bütün işlemleri içine alan bir saat dilimini dikkate alır. Saatlerde farklılık olması durumunda bunun açıklaması yapılmaktadır. 

Brüt Takas İşlem Yöntemi nedir?

Brüt takas işlemleri; SPK, Borsa İstanbul, Merkezi kayıt kuruluşu ve Takas Bank arasında yapılan işbirliği sürecidir. Brüt takas işlemlerinde, bir hisse senedi üzerinden takas işlemi yapılacaksa, netleştirme işlemi kaldırılmaktadır. Bunun amacı yatırımcıları koruma altına almaktır. Yatırımcılar bu uygulamaya olumlu bakmaktadır. Brüt takas hisselerinde alım için 2 gün süreyi aşmış bir miktar para gerekir. Aynı gün veya dünü kapsayan paralarda brüt hisse takası yapılmamaktadır. Ayrıca brüt takas ile alınan hissenin satışı aynı gün içinde yapılmaz. İşlem için sonraki gün beklenmelidir. Brüt takas kapsamında bulunan hisselere kredili satın alma işlemi yapılamaz. Borçlanma yöntemi ile brüt takas işlemi yapmak mümkün değildir. Yatırımcılar, alacakları tutar kadar hesaplarında nakit para bulundurmalıdır.