İş kaybı tazminatı nedir, nasıl alınır? İş kaybı tazminatı ne kadardır? İş kaybı tazminat yasası

İşsizlik Sigortası Fonu'dan gerçekleştirilen yardımlar sadece işsizlik parası olarak bilinmektedir fakat öyle değildir. İşyeri kapanan ya da iflas edenler için bu fonun bir kısmı ayrılmıştır. Böylelikle işçilerin ücretleri bu fon yardımıyla ödenmektedir. İşini özelleştirme ardından da kaybetmiş olan işçilere iş kaybı tazminatı ödenmesi yapılmaktadır. 

İş kaybı tazminatı nedir?

İş kaybı tazminatı, Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Kanunun 5398 sayılı Kanunla değişik 21. Maddesi uyarınca, özelleştirme dolayısıyla işini kaybeden işçilere ödenmesi gereken bir tazminattır. İlgili madde kapsamında bu kuruşların özelleştirilmesi, küçültülmesi ya da faaliyetlerinin azaltılması veya tamamen durdurulması, süreli ya da süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi gibi sebeplerce, bu kuruluşlarda iş sözleşmesine dayalı olarak ücret karşılığı çalışanlardan iş sözleşmeleri tabi oldukları iş kanunları ve toplu iş sözleşmeleri gereğince tazminata hak kazanacak şekilde sona ermiş olanlara, kanunlardan ve yürürlükteki toplu iş sözleşmelerinden doğan tazminatları dışında ilave olarak iş kaybı tazminatı ödemesi yapılmaktadır. 

Aynı zamanda kişinin mesleğinde gelişmesine, bir meslekte yetişmesine ya da meslek edinmesine ilişkin eğitim giderleriyle yeni iş bulmalarına yararlı olmak amacı ile yapılabilecek tüm harcamalar bu Özelleştirme Fonu'ndan karşılanmaktadır.

Bu durumun dışında yasada belirtildiği üzere engelli personeller için farklı bir uygulama söz konusudur. Engelli personellere 2 kat iş kaybı tazminatı ödemesi yapılmaktadır. İş kaybı tazminatı ödenmesi ve iş kaybı tazminatı hakkındaki bütün işlemleri Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü gerçekleştirilmektedir.

İş kaybı tazminatı alma şartları nelerdir?

İş kaybı tazminatı, bir diğer ismiyle Ücret Garanti Fonu’ndan yararlanabilmek için işçinin, işverenin ödeme zorluğuna düştüğü tarihten önceki 1 yıl içerisinde aynı iş yerinde çalışmış olmalıdır. Eğer böyle bir durum söz konusu değilse işçi iş kaybı tazminatı alamamaktadır.

Bu şartı sağlayan bir kişi son üç aylık ücretlerini İşsizlik Sigortası Fonu içerisinden alabilmektedir.

İşçi daha uzun bir süre için maaşını almamış olsa dahi en fazla 3 aylık maaşlarını alabilir. Aynı zamanda bunun da bir üst sınırı vardır. Günümüzde bu üst sınır, aylık 10.750 TL olarak belirlenmiştir. Kişinin maaşı belirtilen sayının üzerinde olsa dahi yine de bu sayı niteliğinde tazminat alabilmektedir.

İş kayı tazminatı nasıl alınır?

İş kaybı tazminatı almak isteyenlerin gerekli belgelerle kendilerine en akın İŞKUR şubelerine başvuru yapmaları gerekmektedir. Gerekli olan belgeler ise şu şekildedir:

- Aciz vesikası alınması durumunda; icra dairesinden alınan aciz vesikası ya da hacze kabil mal bulunmadığına ilişkin haciz tutanağı ve işveren tarafından düzenlenen işçi alacak belgesi.

- İflas durumunda; mahkemece verilen iflas kararı ya da iflas kararının ilan edildiğini gösteren belge ve iflas dairesi ya da iflas idaresi tarafından onaylanan işçi alacak belgesi.

- İflas ertelemesi durumunda; mahkemece verilen iflasın ertelenmesi kararı ya da iflasın ertelenmesinin ilan edildiğini gösteren belge ve kayyım tarafından onaylanan işçi alacak belgesi.

- Konkordato durumunda; mahkemece verilen konkordato mühlet kararı ya da konkordato mühlet kararının ilan edildiğini gösteren belge, konkordato komiseri ya da konkordato tasfiye memuru tarafından onaylanan işçi alacak belgesi.

İş kaybı tazminatı ne kadar?

Geçen yıl bu fon içerisinden neredeyse 6 bin kişiye toplam 16 milyon TL ödeme gerçekleştirilmiştir. İşsizlik fonu içinde bulunan ücret garanti fonu üzerinden gerçekleştirilen ödemelerin oranı yüzde 1’den bile daha düşüktür. Bunun en büyük nedeni ise birçok işveren ve işçinin bu durumdan bihaber olmasıdır.

İş kaybı tazminatı, hizmet akdinin feshedildiği tarihteki günlük net asgari ücretin iki katıdır. Buradaki tutar brüt maaş tutarı değil de net asgari ücret tutarıdır.

Engelli personellerinin bu durumda bir ayrıcalığı vardır. Engelli personele (ilgili kanun gereğince 1. 2. ve 3. derece) günlük net asgari ücretin dört katı iş kaybı tazminatı ödenmektedir.