Koronavirüs pandemisinin etkisiyle dünyanın genelinde bir iş ve iş bulma sorunun yanı sıra, kalifiye, yetişmiş ve uzman eleman bulmak da büyük bir sorun haline geldi. Şirketlerin ve insanların üretim anlayışı birbirinin aksi yönünde gelişti. Ayrıca akıllı elektronik cihazların hayatımda git gide yer alması da iş hayatını ciddi anlamda olumsuz etkiliyor. Robotik üretim tesislerine rağmen, insan unsurunun yetersiz kalması bu iş ve çalışma dünyasını çok ciddi boyutta etkilemektedir.
Bu sorunun kitlesel boyuta varmaması için bir çok devlet farklı çözümler üretmiştir. Kon ile ilgili Türkiye Cumhuriyeti Devleti de ortak aklın ürünü olan bir çözüm yolunu hayata geçirmeyi başarmıştır.
Türkiye’nin hayata geçirdiği ve ekonomisi gelişmiş bütün ülkelerde kabul gören İşsizlik Maaşı sistemi, iş bulamayanlar veya geçici süre ile çalışamayanlar için bir nefes borusu görevini üstlenmiş bulunuyor adeta. İşsizlik Ödeneği olarak da adlandırılan bu sistem nasıl çalışır onu sizler için inceledik
İşsizlik ödeneği nedir?
İşsizlik Ödeneği, sigortalı olarak çalışan birinin belirtilen şartları taşıması halinde işsiz kaldığı dönemde belirli bir süre ve miktarda kamu tarafından ödenen paraya denir.
İşsizlik ödeneğinden nasıl yararlanılır?
SGK kurumunda kaydı olup ve işten çıktığı son günden önceki 120 gün, yani son dört aya tekabül eden hizmet koşullarına uygun olmak.
Sonraki birinci koşul, kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak gerekiyor. Bu konuda Türkiye’deki işletmeler genelde SGK’ya personelin kusurlu ayrıldığı bilgisini vermiyor. Böylece eski çalışanını yine korumuş oluyor.
Ayrıca, isten ayrıldığı veya çıkarıldığı ya da iş akdinin karşılıklı fesh edildiği günden itibaren tam 3 yıl içinde en az 600 günlük işsizlik sigortası fonuna ödeme yapmış olması gerekiyor. Yani çalıştığı işyeri çalışanı SGK’ya kaydedince, çalışan adına aynı zamanda işsizlik fonuna da ödeme yapıyor. Bunu çalışanın direk ödemesi söz konusu değil. İş sözleşmesinde bu zaten otomatik olarak gerçekleştiriliyor. Devlet, bu konuda yükümlülüğü işverene vermiş bulunuyor.
Çalışan şahıs işsiz kaldıktan, yani iş akdinin feshedildiği günden itibaren tam 30 gün içerisinde en yakın İŞKUR ofisine müracaat etmek zorundadır. İŞKUR’a başvurular iki türlü yapılıyor. Birincisi bizzat İŞKUR’a giderek yüz yüze yapılmalıdır. İkinci yol ise intenet üzerinden kurumun www.iskur.gov.tr adresi üzerinden başvuru yapılabiliyor.
Kurumun intenet sitesine girdiğinizde çok kolay yönlendirmelerle sizi Başvuru Formu’na yönlendiriyor. Bu formu dikkatli, eksiksiz ve tamamen doğru bilgilerle doldurarak başvurunuzu gerçekleştirebilirsiniz. 30 gün içerisinde başvuru yapmazsanız hakkınızı kayıp mı etmiş olursunuz? Elsbette hayır. Ancak 30 günden sonraki her gün, kazanılmış haklarınızdan düşecektir. Öneğin 150 gün işsizlik maaşı almanız gerekirken, diyelim ki 20 gün gecikmeli başvuru yapmışsınız. Bu durumda 130 günlük işsizlik maaşı alacaksınız. Bu yüzden İş akdiniz sona erir ermez yapacağınız ilk iş İŞKUR’a İşsizlik Maaşı başvurusu yapmanızdır.
Bu süre oldukça önemlidir. Kişi, kendi sigorta primlerinin yatıp yatmadığını düzenli olarak kontrol etmelidir ve işten ayrılmadan önceki son üç yılda 600 günlük işsizlik sigorta priminin işveren tarafından yatırıldığını görmelidir. Bu arada İşveren bu parayı kendi cebinden değil, yine yasa gereğu çalışanın kazancından keserek ödeme yapıyor. 600 gün üstü işsizlik primi yatırılan günler ve işsizlik durumunda ödenecek gün sayısı şu şekildedir:
600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün süre ile işsizlik ödeneği/maaşı verilmektedir.
İşsizlik Ödeneği başvurusu yapanlar T.C. kimlik kartı ve numaralarıyla herhangi bir PTT şubesine başvurarak ödeneklerini alabilirler.
Maaşlara yapılan yüksek zam oranından dolayı işsizlik maaşı da hayli arttı. Yapılan zamların sonucunda bu yılın en düşük işsizlik maaşı 2.136 lira iken, orta dereceli bir kadroda çalışmış olanlar 2.541 lira, en yüksek kadroda çalışmış işsize de 4.272 lira ödeme yapılacak.
