Kotil; savunma, havacılık ve uzay sektöründe çalışmalar
yürüten firmalar bazında hazırlanan Yöneticilik Gelişim Programı'nda (SAHA MBA)
kritik açıklamalar yaptı.
Kotil bir savaş uçağının ortalama 50-100 milyon dolara
satıldığının altını çizerek; "Milli Muharip Uçağın neredeyse bütün
parçalarının tasarımı bitti." ifadelerini kullandı. Yaklaşık olarak bin 300
mühendisin çalıştığını aktaran Kotil, MMU için yerde ve havada yer alacak yazılımlar
için de 25 milyon satır kod yazılacağını açıkladı.
2023'te hangardan çıkıyor
Geçmişte çok uzun yıllar süren çalışmaların günümüzde
teknoloji sayesinde çok daha az vakit aldığını belirten Kotil, "Artık
yapmak istiyorsanız yaparsınız. 18 Mart 2023'te MMU'yu hangardan çıkarıyoruz,
Hürjet'i, Atak-2'yi uçuruyoruz." ifadelerini kullandı.
Motor yapımında en büyük güçlüğün sıcak bölge ve türbin kısmında
yaşandığını söyleyen Kotil, 10 yıl içerisinde seramik türbin kanatlarının yapılacağını
ve bu alanda çalışan herkes için yeni fırsatların mümkün olacağını belirtti.
Kotil, "Bu, tribün kanadı üretiminde devrim yapacak.
Bugünkü yüksek performanslı motorları yakalamak mümkün olacak. Gelecek 10 yıl
motorda çok orijinal şeylere gebe." dedi.
Önemli olan yerli üretim
Bir savaş uçağının milli olabilmesi için hassas noktaların
motorunun yerli üretilmesinin önemli olduğunun altını çizen Temel Kotil, şu
değerlendirmelerde bulundu:
"Uçağın milli olması için motorunu yapmak zorundayız.
TEI'nin turboşaft motoru bize Türkiye'nin tek kristal dökebildiğini gösterdi. Motor
yapmanın en zor kısmı türbin kısmı. Türbin kısmında da tek kristal gerekiyor.
Tek kristal olunca mukavemetler yüksek oluyor. Yüksek sıcaklıkta termal verim
artıyor, güç artıyor. Türkiye tek kristalini döktü ve turboşaft motorda
kullanıyor. TUSAŞ'ın hissedarı olduğu TRMotor motor tasarımı için çalışıyor.
Savunma Sanayii Başkanlığının MMU motoru için yürüttüğü bir ihale süreci var.
Şu anda bilgi istiyor, biz de hazırlıyoruz. TEI ve TRMotor bu konuda
çalışıyorlar. Bir motor yapmak 10 yıl sürer. 2028 ve sonrasında teslim edeceğimiz
uçakta yerli motor olacak. Bunun yurt dışı ayağı da var. Rolls Royce,
Türkiye'de bunu yapma konusunda niyetini birçok defa belli etmişti. Bu, bir
devlet kararı. Devlet karar verirse bu motoru TEI, TR Motor, Kale yapsın veya
üçü bir araya gelsin, bunu yapabiliriz. Çünkü motorun alt kırılımlarında
tasarım ve üretim problemimiz yok. 2030'lara kadar kendi başımıza Türkiye
olarak bunu aşarız ama yurt dışında başka iş birliklerimiz de var. Seramiğe
dönülürse de motor teknolojilerinde devrim olur."