İnsanlığı etkileyen en önemli salgın hastalıklar dünya nüfusunu doğrudan etkilemiştir. Kovid-19 ile birlikte bi kez daha salgın hastalıklar gündemimize gelmiş ve Amerika’dan Asya’ya kadar birçok ülkeye yayılmıştır. Geçmiş dönemlerde ticaret yolarının bulunduğu bölgelerde yayılan salgın hastalıklar, ülke nüfuslarını yarı yarıya indirebiliyordu. 19 ve 20. asırlar ise salgın ve savaş yüzyılları olarak isimlendirilebilir.
Milattan Sonra 165-180 yılları arasında Roma İmparatorluğunda yaşanan veba salgını, doğu seferinden dönen askerler tarafından ülkeye yaymıştır. Galen’in Vebasını doktorlar öncelikle çiçek veya kızamık hastalığı olduğu düşünmüş ancak gerçek sebebi tam olarak bilinememiştir. Daha sonra yapılan araştırmalar bunun bir veba salgını olduğunu kesinleştirdi. Salgın o derece yaygınlaşmıştı ki her gün yaklaşık iki bin kişi vebadan dolayı ölüyordu. Toplamda Roma nüfusunun yüzde 30’u bu dönemde çıkmış olan veba salgınında vefat etti. Veba salgını Rom İmparatoru Lucis Verus’un da ölmesine neden olmuştur.
Asya kökenli olarak düşünülen Jüstinyen Vebası, 541 yılında ortaya çıkmasının ardından 25 milyon insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur. Farelerden insanlara geçen veba, ticaret gemileri aracılığıyla taşınmış ve Doğu Roma İmparatorluğunun yanı sıra Sasani İmparatorluğu ve Akdeniz çevresindeki liman ülkelerinde etkili olmuştur. Dönemin en kalabalık şehirlerinden biri olan Konstantinopol nüfusunun yüzde kırkı hayatını vebadan dolayı kaybetmiştir.
Kara veba, kısa bir sürede içerisinde Avrupa’nın nüfusunun yaklaşık olarak yüzde 60’ının ölmesine neden olmuştur. Yaşanan bu salgından dolayı kilisenin çaresiz kalması ve bir çözüm üretememiştir. Kilisenin sorgulanmasına yol açan kara veba reform ve rönesans hareketlerinin başlamasına neden olmuştur. Kara Veba 1346-1353 yılları arasında 75-200 milyon kişinin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanmıştır.
Amerika’nın keşfinin ardından 15. yüzyıldan itibaren Avrupalılar bakteri ve mikropları kendileri ile birlikte ülkeye getirdiler. 19. yüzyıla kadar Avrupalıların saldırılarından ve savaşlardan ölmeyen Amerikalı yerliler Avrupa’dan gelen suçiçeği hastalığından ölmüştür.
Veba ve çiçek hastalığından sonra dünyanın en ölümcül hastalığı olan kolera salgını farklı dönem ve coğrafyalarda 7 defa ortaya çıkmıştır. 19. yüzyılda yaşanan kolera salgını Hindistan, Afganistan, Rusya, Avrupa ve Amerika’da yayılmıştır. İçme sularının kirlenmesinden dolayı ortaya çıkan kolera sadece Rusya’da 1 milyondan fazla insanın ölmesine neden olmuştur.
Avrupa ve Akdeniz ülkeleri dışında ilk defa bu kadar yayılan veba 1855-1859 yılları arasında Çin’de başlayan ve Hindistan’da da görülen veba, 12 milyon insanın ölümüne neden olmuştur.
Birinci Dünya Savaşında ortaya çıktı ve Avrupa ve Asya’da 25 milyon kişinin hastalanmasına yol açtı. Sadece Sovyetler Birliği ülkelerinde 3 milyondan fazla kişinin ölümüne neden olmuştur. Savaş dönemindeki kötü hijyen koşullarında dolayı ortaya çıkan salgın savaşın sonuna kadar aralıklarla devam etmiştir.
Birinci Dünya Savaşının ardından 1918 ve 1919 yılları arasında dünya nüfusunu 3’te 1’ni etkileyen İspanyol gribi, küresel çapta bir salgın olarak adlandırılır. Domuzlardan insanlara geçmiş olan İspanyol gribi, Avrupa ülkelerinin yanı sıra Kuzey Afrika, Hindistan, Çin ve Avusturalya’ya yayılan grip virüsü bütün dünyada etkisini göstermiştir.
Çin’de başlayan ve Asya gribi olarak adlandırılan grip, ördeklerden insanlara geçtiği biliniyor. 1957 yılında 4 milyon insanın ölümüne neden olan virüs, kuş gribi olarak da biliniyor. Yaygın aşılama sonucunda durdurulabilen virüs dönemin en ölümcül hastalıkları arasında yerini alıyor.
