Hz. Mevlana dizisinde de yer alacak olan Sadi Şirazi, mesnevi türünde verdiği eserlerle biliniyor. Peki, Sadi Şirazi ne zaman öldü? Eserleri nelerdir?
Hz. Mevlana dizisinin çıkmasına az bir süre kaldı ve Sadi Şirazi de bu dizide yer alacak. Döneminin en önemli şairlerinden olan ve İslam şiirinin dünyada tanınan isimlerinden olan Sadi, The Guardian tarafından en iyi 100 poet arasında gösterilir. Hayatı ile bilgilerin kısıtlı olmasının sebebi uzun süre gezgin şekilde yaşamasıdır.
KİMDİR?
Tam olarak ne zaman doğduğu bilinmeyen Sadi'nin doğum tarihi 1210 olarak alınmaktadır. Gülistan adlı eserinde "50 yıl yaşadın ve hala uykudasın." yazmaktadır. Bu eseri 1258 yılında yazdığına göre 1208-1210 arasına doğmuş olması muhtemeldir. Sadi Şirazi'in ailesi dindar alim tabakasındandır. Çocukken baba yoksunluğu çeken Sadi, büyükannesi tarafından büyütülür. Şiraz'dan üniversiteye gitmek için ayrılır. Bağdat'taki Nizamiye Üniversitesi'ne kaydolur. Burada İslam bilimleri, hukuk, politika, tarih, Fars edebiyatı ve İslam teolojisini öğrenir. Üniversitede okumak için burs aldığı tahmin edilmektedir. Gülistan'da yolculukları hakkında eğlenceli anekdotlar paylaşan Sadi, birçok yeri gezer. Suriye, Mısır, Irak ve Anadolu'yu karış karış gezer. Adana limanı ve Konya'ya gittiği kesin olarak bilinmektedir. Halep'te haçlılara karşı savaşan sufilere katılan Sadi, burada esir düşer. 8 yıl boyunca köle olarak ağır işlerde çalıştırılır. Memlüklülerin para verip esirleri salması sonucu serbest bırakılır. Serbest bırakıldıktan sonra Kudüs'e gidip oradan Mekke ve Medine'de hac yapar. Oradan Umman'a gittiği de bilinmektedir.
SADİ NE ZAMAN VE NEDEN ÖLDÜ?
Uzun yıllar Moğol işgali yüzünden kervanlarla dolaşan ve bir türlü bir yerde uzun süre konaklanamayan Sadi, 40lı yaşlarda Şiraz'a geri döner. Burada uzun süre yaşayan Sadi, 1291 ile 1294 yılları arasında öldüğü sanılıyor.
SADİ ŞİRAZİ ESERLERİ
- Gülistan
- Bostan
- Takrir-i Dibace
- Akl-u Aşk
- Nasihat-ül Mülük
- Havatin
SADİ SÖZLERİ
- Bir çiçeğe fazla su verirsen çürür, insana gereğinden fazla değer verirsen kudurur.
- Doğru söyleyip zincire vurulmak, yalan söyleyerek zincirden kurtulmaktan iyidir.
- Bana çocukça yaşamak değil, günahlarımın utancıyla çocuk gibi ağlamak yakışır.
- Görmez misin, gül kendisini hakir gören kara toprakta biter.
- Seni uykudan ölüm uyandıracak olursa, bu uyanışın ne faydası olur?
- Gönlü sana bağlı olmayana gönül bağlama.
- Ben sana denize açılma demiyorum, açılacak olursan tufana bile katlan diyorum.
- Kendi ekmeğini yiyip oturmak, altın kemer bağlayıp bir kişinin karşısında ayakta durmaktan iyidir.
- İnsanlar elbiseye bakarak içindekinin nasıl bir insan olduğunu bilemezler.
- Ey aşkını başkalarının pazarında satmış olan kişi, bu dağınıklık nereye kadar?
- Sevgiyle bakın dostlarım. Sevgisiz bakınca Yusuf bile çirkindir.
- Kendi halinde olmak güzeldir, bu kadar hal bilmezlerin arasında.
- Kurt yavrusu, insanlar arasında büyüse de, sonunda kurt olur."
- Senden kime kaçayım?
- Senden yine sana sığınıyorum.
