Panik Bozukluk (Panik Atak)

Sebep yokken bir anda ortaya çıkan, kalp krizi geçiriyormuş hissi vererek ölme korkusuyla bırakan, birey de korku nöbetleri yaşatan, kaygı yaratan panik bozukluk (panik atak) nedir? Panik atak nasıl geçer? Panik atak tedavisi, Panik atak neden olur? Panik atak ilaçları, Panik atak esnasında okunacak dualar gibi en çok merak edilen soruların cevaplarını haberimizde bir araya getirdik.

Tekrar eden ataklar, hastaneden sakinleştirici iğnelerle dönen aileler, çocuklarını içinde bulunduğu bu durumdan çıkarabilir mi? İçinde bulunduğu duruma anlam veremeyen birey panik bozukluk (panik atak) korkusuyla baş edebilir mi? Gibi soruların aklınızda canlandığını biliyoruz. Hepsini tek tek cevaplayacağız ama öncelikle ‘Panik atak nedir?’ Sorusuyla başlayalım.

KORKULU RÜYA PANİK ATAK NEDİR?

Panik atağı, en yaygın haliyle kişide dehşet uyandıran korku nöbeti olarak tanımlayabiliriz. Birçok kişinin ‘kriz’ olarak adlandırdığı durum, kişide birdenbire başlayarak giderek şiddetlenir ve maksimum 10 dakika içerisinde en üst seviyeye gelebilir. Bu semptom panik atak durumudur ve yaklaşık yarım saat kadar sürebilir ve kendiliğinden geçer. 

PANİK ATAK KENDİNİ NASIL BELLİ EDER?

-Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma,

-Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da hızlı vurması

-Terleme,

- Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma,

-Soluğun kesilmesi 

- Baş dönmesi, sersemlik,  düşecek ya da        bayılacak gibi olma

-Uyuşma ya da karıncalanma

-Üşüme, ürperme ya da ateş basması ,

-Bulantı ya da karın ağrısı  

-Titreme ya da sarsılma 

-Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme

-Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu

-Ölüm korkusu

-Bir Panik Atağında bu belirtilerden en az 4 ya da daha fazlası bulunur.

Panik Bozukluk (Panik Atak) Nasıl Oluşur?

Panik bozukluk(Panik Atak) , aniden gelişen panik ataklarla seyreden bir kaygı bozukluğudur. Tekrarlayıcı bir biçimde yaşanması, kendiliğinden ortaya çıkması, tekrar atak geçirme endişesini yani beklenti anksiyetisinin olması bunun bir panik atak olduğunu göstermektedir. Panik atakta kişi yoğun korku ve kaygı hissi yaşamaktadır.  Ve bu esnada da terleme, çarpıntı, titreme, nefes darlığı, boğulma hissi, göğüs ağrısı, baş dönmesi gibi belirtilerden ve onun dışında uyuşma korkusu, delirme korkusu, ölüm korkusu gibi belirtilerden en az dört tanesini taşıması panik atak teşhisi konulması için sebeplerdendir. Panik bozukluk (Panik Atak), genellikle 10 ya da 30 dakika içerisinde gerçekleşmektedir. Çok istisna 1 şekilde 1 saate kadar çıkabilmektedir.

Panik Bozukluk (Panik Atak) Esnasında Neler Yaşanır?

Kaygı aniden gelmektedir. Ve bir anda hem bedensel belirtiler olmakta hem yoğun bir endişe hem de kötü bir şey olacakmış hissi kişide oluşmaktadır. Kalp krizi geçirme, aklı kaybetme gibi yoğun bir duygu ve korku yaşanmaktadır. Genelde ilk yaşandığında aile sorunu ilk hastaneye getirdiğinde orada yapılan teşhislerin ardından öğrenmiş olmaktadır. Kalpte veya herhangi bir yerde fiziki müdahale bulunamadıktan sonra psikiyatristlere başvurulmaktadır. Burada kişinin panik bozukluk (panik atak) yaşadığı öğrenilmektedir.

Panik Bozukluk (Panik Atak) Nasıl Tedavi Edilir?

Panik atak tedavisinde ilk olarak yapılan kişinin yaşadığı şeyin ne olduğuna dair bilgi edinmek. Yani kişi yaşadığı şeyin fiziksel olmadığını, sadece psikolojik bir durum olduğunu, bedensel olarak sağlığının herhangi bir zarar geçirmediğini, bilirse o zaman kalbi her hızlı çarptığında ya da nefesi her daraldığında kalp krizi geçiriyormuş gibi hisse kapılmak zorunda kalmamış olacaktır. O yüzden ilk yapılması gereken bu belirtilerin, panik bozukluk (panik atak) belirtisi olduğunu kişiye anlatmaktır. Ardından yapılacak olan ise ‘bayılıcam’, ‘bu odadan çıkamıycam’ gibi kaygıyı artıran düşüncelerin ele alınıp bunların daha olumlu daha gerçekçi bir hale nasıl sokulacağı kişiye anlatılmalıdır. Ve uygulamalar yapılır. Kişinin kaçındığı yerde bulunması, daha kısa süreli olsa da bulunması şeklinde bazı denemeler yapılmaktadır. Böylece kişi o kaygısını azalmasına şahit olmuş olur. Çünkü kaçındığı şeyden, kaçındığı sürece o kaygısı aynı şiddetini koruyacaktır. Ama kaçındığı şeye maruz kalırsa tabi ki güvenli ve sağlam bir yerde maruz kalma durumunda kaygısının yersiz olduğunu ve o kadar yoğun bir şekilde olmasının gerekmediğini kendisi de görecektir.

PANİK TEDAVİSİNDE YAYGIN OLOARAK KULLANILAN İLAÇLAR

Panik atak tedavisi uzaman psikologlar tarafından yapılır. Her hastanın panik atak seviyesine göre ayrı tedavi uygulanır. Panik atak tedavisinde son 10 yılda en çok kullanılan ilaçları şöyle;

Son dönemler atak geçirenlerde (SSRI-selective sorotonin reuptake inhibitors) ile de iyi sonuçlar elde edilmektedir. 

-Fluvoksamin (150-300 mg/gün), 

-Fluoksetin (50-150 mg/gün), 

-Paroksetin (10-60 mg/gün), 

-Sertralin (50-200 mg), 

-Citalopram (20-60 mg/gün) seçici serotonin geri alım inhibitörleri içinde en çok kullanılanlardır. 

-Venlafaksin (75-225 mg/gün) son yıllarda, Yaygın Anksiyete Bozukluğu’nda kullanımı ile birlikte panik bozuklukta da önerilen bir antidepresan haline gelmiştir.

- Reversible MAO inhibitörlerinin tek temsilcisi Moklobemid 450 mg/gün dozlarda panik bozuklukta oldukça iyi sonuçlar vermektedir. 

-Benzodiazepin grubunda yer alan Alprozolam (xanax, 1-4 mg/gün) ve Klonozepam (rivotril, 1-4mg/gün), akut dönemde ve kısa süre kullanım için iyi seçenekleri oluşturmaktadırlar.

PANİK ATAK İÇİN OKUNABİLECEK DUA 

Öncelikle panik atak uzman psikologlar tarafından tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Ancak tedavinizin yanı sıra kendinizi manen de rahatlatmak isteyenler için Dr. Arif Arslan’ın kitabında da yer alan Şah-ı Merdan duası okunabilir. 

Şah-ı Merdan duası;

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Hayyu’l-Kayyûm!

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Aliyyu’l-Hâkim.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’s-Semiu’l-Alim.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’r-Rahmanü’r-Rahim.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Vahidu’l-Ehad.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Ferdü’l-Vârid

Allahu lâ ilahe illa Hüve’r-Raufü’r-Rahim.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Azizü’r-Rahim.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’z-Zâhiru’l-Bâtın.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Ehadü’s-Samed.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Fettâhu’l-Alîm.

Allah’u lâ ilahe illa Hüve’l-Azizü’l-Alîm.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Hannânü’l-Mennânü’d- Deyyan.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Kâdiru’l-Kâhir. Allahu lâ ilahe illa Hüve’r-Râfiü’l-Alîm.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’r-Rabbü’l-Arşi’l-Azîm. Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Melikü’l-Kuddüs. Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Hakku’l-Mübin. Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Bâisü’l-Vâris.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Esmaû’l-Hûsna.

Allahu lâ ilahe illa Hüve’l-Hayyu lâ ilâhe illâ Hüve Fâdıü’l- Muhlisîne lehü’ddin. Sübhane birahmetike yâ Erhame’r- Rahimin. Ve’l-Hamdü lillahi Rabbi’l-Âlemin.

Şah-ı Merdan Türkçe Anlamı;

‘Her şeye hayat vererek ayakta tutan, gerçek hayat sahibi Rabbim senden başka ilah yoktur. Her şeyden yüce olan Hikmet Sahibi Rabbim sen gizli ve saklı her şey bilir ve işitirsin. Sen her şeye çok merhametlisin. Her şeyin tek, ortaksız ve yalnız yaratıcısı Rabbim senden başka ilah yoktur. Eşi benzeri bulunmayan Rabbim Sen yaradılanlara karşı merhametli ve şefkatli olansın. Azameti Büyük, merhametli ve her şeye galip olan Rabbim senden başka ilah yoktur. Her şeyi hakkı ile bilen ve her şeyi hikmet ile açan Allah’ım, her şeye gücü yeten Kadir Allah'ım, Büyük Arşın ve her şeyin sahibi, tüm gaflet, acizlik ve hatalardan uzak Allah’ım senden başka ilah yoktur. Ölenleri diriltecek olan ve bütün varlıkların gerçek varisi Allah’ım senden başka ilah yoktur ve bütün güzel isimler yalnızca sana aittir.'