Osmanlı’nın 17’nci Yüzyıl Islahatları

Osmanlı İmparatorluğu’nun özellikle kısa biri süre içerisinde bir sorun içinde olduğunu fark etmesi olumlu bir durumken bu sorunların ana kaynaklarının analiz edilme süreci içerisinde bazı sıkıntılar meydana gelmiştir.

Islahatların Temel Noktası: Yeniçeriler!

Osmanlı’nın 17. yy ıslahatları incelendiği zaman padişahların genel manada yeniçerilerden kaynaklanan bir sorun olduğunu fark ettikleri görülüyor. Hem askeri manada alınan başarıların azalması hem de yeniliklere direnç gösteren bir grup olarak yeniçerilerin kendini göstermesi en temel sıkıntı olarak kendini göstermektedir.

• Askeri manada değişim gösteren silahlardan prensiplere kadar ayak uydurulması gerekirken Yeniçerilerin geçmişte hakim olan usullere bağlı kalmak konusunda temel bir ısrarının olduğu görülmektedir.
• Hem ocağın ıslah edilmesi hem de daha sonrasında başarılı olunmazsa kaldırılması fikri daha yaygın biri biçimde dile getirilmeye başlanmıştır.
• Genç Osman bu konuda cesaret gösteren ilk padişah olmuştur. Fakat uygulamaya geçmeden önce fikrin dillendirilmesi yeniçerilerin durumdan haberdar olmasına ve sonuç olarak da Genç Osman’ın hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
• Yeniçeri ocağında meydana gelen sorunların en net örnekleri arasında cülus bahşişi almak için padişah değiştirmeye kalkmaları gelmektedir.

Bu hususlar özellikle devlet içerisinde aslına bakılırsa emir eri olan bazı grupların devlet yönetiminde korku salacak bir seviyeye geldikleri de fark ediliyor. Bu alanda Genç Osman’ın hayatını kaybetmesi de en üzücü hususlar arasındadır.

Islahatlarda Baskı ve Şiddet

17.yy ıslahatları denildiği zaman baskı ve şiddetin önemli unsurlardan biri olduğu net şekilde görülmektedir. Hatta bunun en net temsilcilerinin başında Kuyucu Murat Paşa gelmektedir. Ana amaç devletin içinde bulunduğu kötü durumun ortadan kaldırılması olsa da genel olarak baskı ve şiddetin ıslahat yapmak için yeterli ve iyi biri yöntem olmadığı daha sonrasında fark edilmiştir. Hatta devlet yönetimine olan güvensizliğin bu adımlar sebebi ile bir kademe daha arttığının da belirtilmesi gerekiyor.

Islahatların Ana Noktası Nedir?

Islahatların ana noktası kesinlikle askeri alan olmuştur. Fakat sorunun sadece askeri alan ile sınırlı olmaması bu ıslahatların temelde bir sonuca ulaşmamasının en ana faktörüdür.

Risaleler Hazırlanıyor!

Osmanlı’nın 17. yy ıslahatları kapsamında risaleler de büyük önem arz etme4ktedir. Devletin durumunun ve bu sıkıntılı sürecin neden olduğunun anlaşılması ile alakalı görevlendirmeler yapılmıştır. Koçi Bey Risalesi de bu alanda ekonomik bağlamda neden bu tür biri dar boğaza girildiğini açıklamaktadır. Bu noktada analiziler oldukça yerinde olsa da risale doğrultusunda ıslahatların yapılması mümkün olmamıştır. En azından ıslahatların bir analiz sonucunda daha rasyonel biçimde yapılmasının ilk adımlarından birinin risaleler olduğunu dile getirmek mümkündür.