Osmanlı - İran İlişkileri

İran Şii mezhebinin temsilcisi iken Osmanlı Sünni İslam temsilciliğini üstlenmiştir. Alınan halifelik ile beraber bu alanda otoritesinin kanıtlandığını da söylemek mümkündür.

İkili İlişkiler Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Osmanlı Devleti İran ilişkilerinden nasıldı ve neden bir sonuca varılamadı konu başlığı altında dikkate alınması gereken hususlardan bazıları;

• İran ilişkileri denildiği zaman akla ilk olarak Şahkulu İsyanı gelmektedir. Bu isyanın çıkması Osmanlının genel otoritesini oldukça olumsuz yönde etkilemiştir. İsyanın çıkmasının en temel sebebi ise İran’ın atmış olduğu adımlar ve yapılmış olan kışkırtmalardır.
• Yavuz Sultan Selim döneminde yapılan Çaldıran Savaşı ile bu bölgede yer alan tehlikenin büyük bir oranda kontrol altına alındığı da eklenmesi gereken hususlardandır.
• Sokullu döneminde de sıklıkla sorunlar meydana gelmiş bunun savaşa sebebiyet vermeden ortadan kaldırılması için çaba sarf edildiyse de atılım başarılı olmamıştır. 1578-1580 seneleri arasında yaşanan savaş sonucunda Ferhat Paşa Anlaşması uygulamaya koyulmuştur.
• Atılan adımlara bakıldığı zaman iki ülke arasındaki temasın bir türlü durulmadığı ve sürekli olarak hareketlenme içerisinde olduğu da görülmektedir.

Bu detaylar kapsamında inceleme yapıldığı zaman ne derece büyük bir çekişmenin söz konusu olduğu daha net bir biçimde kendini göstermektedir. İkili ilişkilerin bu derece kapsamlı bir hal alması kültürel etkileşimi de beraberinde getirmiştir.

Şiileştirme Politikası İki Devleti Karşı Karşıya Getiriyor!

Osmanlıdan şiileştirme politikasına maruz kalan kişilerin yardım istemesi ve Osmanlıya sığınması durumu daha da kritik ve zor biri hale getirilmiştir. Bu noktada Şiileştirme politikasına karşı sığınılan limanın Osmanlı olması coğrafyada hakim olan İslam koruma gücünün Osmanlı olduğunu bir kere daha tescil etmektedir. Korunma talep edilen süreç içerisinde Osmanlının ne derece güçlü olduğu alınan sonuçların ve risklerin derecesini de belirleyen temel unsurdur.

Kültürel Etkileşim