Ölüler Şehri Gün Yüzüne Çıkıyor

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Roma İmparatorluğu'nun doğudaki son garnizonu olan ve Mithras Tapınağı'na sahip 3 bin senelik Zerzevan Kalesi'nde geçmiş, gün yüzüne çıkıyor. Kazı çalışmaları sürdürülen kalede yer alan ölüler şehri yeniden gündemde.

Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, Zerzevan Kalesi'nde bir yer altı şehri, bir de yer üstü şehrinin var olduğunu belirterek, 'Biz sürekli olarak çalışıyoruz. Bu yılki diğer hedefimiz nekropol alanı ölüler şehri. Yani mezarlık alanın kazılmasıdır' açıklamalarında bulundu.

Çınar ilçesi civarlarında bulunan Zerzevan Kalesi'nde Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinatörlüğündeki kazı çalışmaları, 6 senedir sürüyor.

İçerisinde Mithras Tapınağı bulunan kale, 60 bin metrekare üzerinde bulunuyor. Zerzevan Kalesi Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, Roma'nın sınır garnizonu kalenin, dünyanın en iyi korunmuş Roma garnizonlarından birisi olduğunu hatırlatarak, 2014'te başlattıkları kazı çalışmalarıyla bugüne kadar pek çok yeni yapıyı ortaya çıkarttıkları açıklamalarında bulundu.

12-15 metre yüksekliğinde ve 1200 metre uzunluğa sahip sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, konutlar, kilise, yönetim binası, tahıl ve silah depoları, yer altı ibadethanesi, sığınaklar, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı bulunan tarihi kalenin 1800 yıllık girişi yakın zamanda ortaya çıkarıldı. Şimdiyse, Ölüler Şehri ortaya çıkarılıyor.

'HEDEFİMİZ 2022'DE UNECO DÜNYA MİRASI KALICI LİSTESİ'

Bunlar arasında, askerlerin ve sivillerin kaldığı konutlar, yer altı sığınakları ve gizli geçitlerin yanı sıra dünyada büyük yankı uyandıran Mithras Tapınağı'nın yer aldığını ifade eden Coşkun, şunları söyledi: 'Roma'nın sınır garnizonu Zerzevan Kalesi, dünyanın en iyi korunmuş Roma garnizonlarından birisi. İlk kazı çalışmaları 2014'te başladı. Şu an 7.sezonumuz ve çok hızlı bir şekilde de ilerliyoruz. Şu ana kadar binlerce sayıda eser meydana çıkartıldı. Bununla beraber, yapıların restorasyon projeleri hazırlandı ve birçok yeni yapı ortaya çıkartıldı. 2014'te biz kazıya başlayana kadar herhangi bir kazı çalışması yoktu. İlk kazı çalışmasını biz başlattık burada. Kazı çalışmalarının başlaması ile birlikte hem bölgenin tarihini değiştirdi hem de bölgenin turizmi açsından çok büyük önemli bir yer haline geldi. Çünkü buradaki çalışmalar bölgenin tarihinin açıklaması açısından ve bölgenin turizmi açısından son derece önemli hale geldi. Çok sayıda yeni yapı ortaya çıkardık. Askerlerin ve sivillerin kaldığı konutlar, yer altı sığınakları, gizli geçitler, bununla birlikte 2017'de bulduğumuz ve büyük yankı uyandıran Mithras Tapınağı ortaya çıkartıldı. Şimdi Sur hattında çalışıyoruz. Su kanalları, kaya mezarları yine bu bölgelerde çalışmalar yürütülüyor. Hızlı bir şekilde de devam ediyor. İlk defa bu yıl kalenin girişine ulaştık. 1800 yıllık bir girişe ulaştık. Bu hat üzerinde çalışıyoruz. Kalenin girişi ile birlikte sur hattının tamamı bin 200 metre uzunluğunda, yüksekliği 12-15 metre arasında ama biz tespit ettik bazı yerlerde 9 metreye kadar korunmuş surlar. Yine burada da çalışmalar yürütüyoruz. 2020 yılında önemli bir gelişme oldu. 2020 yılında hem Zerzevan Kalesi hem de Mithras Tapınağı UNESCO Dünya Mirası geçici listesine girdi. Biz şu an hızlı bir şekilde Karacadağ Kalkınma Ajansı ile birlikte kalıcı liste için çalışmalar başlattık. Hedefimiz 2022 yılında UNECO Dünya Mirası kalıcı listesinde olmak. Bunun için de alan yönetim planları hazırlanıyor. Bu çalışmalarda devam ediyor.' şeklinde açıklamalarda bulundu.