Devletlerin hayatta kalabilmesi bağımsız yargıya bağlı olduğundan devletlerin hayati organlarının mahkemeler olduğunu söylemek eksik ya da yalan olmayacaktır. Mahkemelerin olmadığı bir devlette hak, hukuk, adalet gibi temel kavramlardan bahsedilemez. Bu durum ise işlerin kısa bir süre sonra ilerlemeyeceğine işarettir. Fazla sayıda karara bağlanması ve adalet kuralları içerisinde incelenmesi gereken konu olduğundan mahkemeler belli sınıflara ayrılmıştır. Yaptıkları işlere ve hukuksal alanlara göre ayrım yoluna gidilen bu mahkemeler için temelde üç kategoriden bahsetmek mümkündür.
Ana Mahkeme Çeşitleri
Görülen davaların özelliklerine göre yapılan sınıflandırma da yüksek yargı, adli yargı ve idari yargıdan bahsetmek söz konusudur. Bu ana mahkeme kollarına görülen davaların yanı sıra karara bağlanmış olan davalar içinde başvurulabilir. Alınan kararın yerinde olmadığına kanaat getiren bir ana mahkeme alınan kararı bozma yetkisine sahiptir.
Yüksek ve Adli Mahkeme Çeşitleri
Yüksek mahkemelere bir diğer anlamıyla yüksek yargı adı verilmektedir. Bu ana başlık altında anayasa mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, askeri Yargıtay, askeri yüksek idare mahkemeleri ve uyuşmazlık mahkemeleri bulunur. Siyasi veya askeri anlamda, devlet bütünlüğü ile ilgili konularda bu mahkemelere başvuru yapılır. Adli mahkemelere de adli yargı adı verilir. Adli yargı ceza ve hukuk mahkemeleri olarak ayrıca başlıklar altında davalara bakar. Ceza mahkemeleri sulh ceza, asliye ceza, ağır ceza, çocuk mahkemeleri, icra ceza mahkemeleri, fikri sınai ceza mahkemeleridir. Hukuk mahkemeleri ise sulh hukuk, asliye hukuk, asliye ticaret, tüketici mahkemesi, icra hukuk mahkemesi, iş mahkemesi, aile mahkemesi, kadastro mahkemesi, tereke mahkemesi ve fikri sınai hukuk mahkemesidir.
İdare Mahkemeler
İdari yargı da denilen idare mahkemelerine bölge idare mahkemesi, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başlıkları altında sınıflandırma yoluna gidilmiştir. Sınıflandırmalara gidilmesinin nedeni anlaşmazlıkların daha kısa sürede sonuca bağlanması ve var olan haksızlıkların en adil şekilde çözümlenmesi sürecine katkı sağlamaktır. Vatandaşların anlaşmazlıklarına adil çözümler sağlamak mahkeme ve yargının en başta gelen görevidir.