Koronavirüse yakalanan ve servise alınan hastalara, para karşılığı bakan kişilerden dolayı sosyal medya üzerinde refakatçi borsası oluştuğu ortaya çıktı.
Koronavirüs hastalarının bakıma muhtaç olanların yakınlarına refakatçi olmaları için müsaade ediliyor. kiminin yakını risk almak istemezken, kimi riskli grupta yer alıyor. bakıcı firmalarında çalışan özel refakatçiler bu alanda önemli bir görev üstleniyor.
Belirli bir ücret karşılığında özel kıyafet, maske ve siperlik kullanan refakatçiler, koronavirüs hastalarına iyileşinceye kadar bakıyor, fakat bu zaman zarfında, sosyal medya üzerinde kurulan refakatçi gruplarında verilen 'kovid-19 hastasına bakılır' ilanları da dikkat çekmeye başladı. bazı kullanıcıların da koronavirüs hastası olan yakınına, günlüğü 250 liradan refakatçi aradığı da görüldü.
İlan veren bir kişi, hastanın bulunduğu serviste 24 saati 600 liraya refakatçi olduğunu söylerken, ‘hastamızın yanına girdiğimiz zaman, taburcu oluncaya kadar çıkmamız yasak. hastalarımıza 24 saati 600 liradan bakıyoruz. hastanın yanında işi bilen birisi olması gerekiyor. hastaneler özellikle refakatçı istiyorlar. hemşireler mi ilgilenecek sizin hastanızla. bizim işimiz bu’ dedi.
Refakatçi ilanı veren bir başka kişi, ‘özbek kadın bakıcı. kovid-19 hasta bakımında tecrübeli. kovid-19 hastası değil. 5 yıldır izmir'de saygın ailelerde yaşlı/hasta bakımı üzerinde referanslı. diyalog ve ödeme aracısız, komisyonsuz doğrudan kendisiyle. tecrübeli ve özenli bakım’ ifadelerini kullandığı görüldü.
İlan sahiplerinden bir başka kişi ise kovid-19 hastasına diğer bakıcıların 700-800 liraya baktığını kendisinin ise 600 liraya refakatçi olduğunu ifade ederek, şu cümleleri kurdu: ‘koronavirüs hastasına hastanede, evde bakıyorum. kendi evinde bakıyorum. hastaneye girdiğimizde herhangi bir problem olmuyor. ben gerekli önlemimi alıyorum, giriyorum. referansta verebilirim, daha dün taburcu oldu hastam. ondan bir hafta önce de baktım. tedavi saatlerinde tulumlarını giyip, maskelerini takıp, gözlüklerini takıp giriyorlar. sonrasında tekrar serumu almak için tekrar giyinmek istemiyorlar. bana 'çıkartabilir misin?' diyorlar. ben çıkartıyorum, 15 yıldır yapıyorum bu işi. ben koronavirüs geçirdim, antikorluyum. 24 saati için 600 lira alıyorum. ben 700'e bakıyordum, 600 dedim. 700-800'e bakıyorlar, ben 600'e bakıyorum. profesyonel hasta bakıcıyım. hastana baktıracaksan baktır, riskini ben düşüneyim.’
Bunların yanı sıra sosyal medyanın dışında, bakıcı firmalardan gelen özel refakatçiler de kovid-19 hastaları iyileşene kadar onların yanında kalıyor, hastane veya ev hangi noktada ise gece gündüz onun ihtiyaçlarını karşılıyor.
Yemeklerini, ilaçlarını, kişisel bakımlarını yapıyorlar. hastalar iyileştikten sonra kendilerini evlerinde 14 gün karantina altına alıyor, bir semptom hissettikleri taktirde test yaptırıyorlar.
14 günlük kişisel karantinalarından sonra refakatçiler kovid-19’a yakalanmadıkları takdirde tekrar yeni bir hasta için çalışmaya başlıyorlar. özel kıyafetli, maskeli, siperlikli bu bakıcılar, bütün risklere rağmen hastalarının bakımlarını üstleniyor.
Doktorlarıyla iletişim kurarak hasta yakınlarına bütün bilgileri veriyor. refakatçilerin 24 saat çalışma ücreti 250 lira ama koronavirüs hastasına bakan refakatçiler için bu rakam 24 saat için 500 lirayı da aşıyor.
Bakıcı firma sahiplerinden efe aydoğan, ekiplerini kovid-19 hastalarına giden refakatçiler ve koronavirüs hastalarına gitmeyen refakatçiler olarak 2 gruba ayırdıklarını belirterek çalışma sistemlerini hakkında şu ifadeleri kullandı:
‘koronavirüs hastalarına giden refakatçiler riskli gruplar oluyor çünkü temaslı olmuş oluyor. bu refakatçileri normal hastalara yönlendiremiyoruz. normal hastalara giden refakatçileri de diğer hastalara göndermiyoruz. refakatçilerimiz alt değiştirme, sonda takma, ilaç takibi varsa hastaların yaralarının bakımını yapıyorlar. yemek yemesini sağlayıp, beslenme düzeninin takibini sağlıyorlar. eğer yatakta yatıyorsa, pozisyonlarını takip edip hareket etmesini sağlıyorlar. ihtiyaç duyulduğu zamanda hastanın doktoru ile birebir görüşüp bunu yakınlarına rapor ediyorlar.
Koronavirüs refakatçileri kendilerini korumaya çalışıyorlar. bir odaya girdiği zaman hastanın yanına o odadan çıkamıyor, izolasyon süreci bittikten sonra çıkabiliyor ancak. çıktıktan sonra da kendisini 14 gün boyunca koruma altına alıyor. eğer 14 günün sonunda bir şeyi yoksa tekrar çalışmaya gidiyor. şu anda refakatçi sektöründe koronavirüs için günde yüzlerce telefon alıyoruz. normal hastalar içinde talep geliyor ama koronavirüs şu anda bayağı revaçta. aile yakınlarının bazıları çekindiği için, bazıları kendi karantinada olduğu için, riskli grupta olduğu için gidip hastalarına bakamıyorlar. hastaların yüzde 80'i yaşlı. tabii genç olanlar da istiyorlar. hastanenin inisiyatifine bağlı.’
Refakat ettiği hastanın odasında bir gün içerisinde yaşadıklarını anlatan, bakıcı firmasından gelen demir türkmen, ‘pandemi çıktıktan sonra başladım. insanlara yardım etmek istedim, elimden geldiği kadar. tedbirlerimi alıyorum, yemeklerimiz ayrı ayrı oluyor zaten, çatal kaşıkları her şeyi ayrı ayrı tutuyorum. maskemizi, eldivenimizi, değiştiriyoruz, odadan çıkarken kıyafetlerimizi değiştiriyoruz. odalarda iki tane cam var, sabah, öğlen ve akşam camlar açılıyor, temizlikçi geliyor odaları temizliyor’ dedi.
Hasta odasında uyuduğu yatağı da gösteren türkmen, ‘hemşireler her geldiklerinde eldiven ve maske bırakıyorlar. odadan dışarıya çıktığım her seferinde, maske, eldiven ve kıyafetleri değiştiriyorum. böyle korunuyoruz elimizden geldiği kadarıyla. görevim bittikten sonra 2 hafta, 14 gün evde kalıyorum. 14 gün içerisinde hiçbir belirti olmazsa tekrar işime başlıyorum. tedbirin alınması lazım, dikkat etmesi lazım herkesin, ne kadar tedbir alınırsa o kadar iyi. tedbirlerimi alıyorum, allah'a şükür hiç yakalanmadım. bir kere test yaptırdım, ilk başladığı zamanlar ister istemez insan tedirgin oluyor ben de bir kez test yaptırdım. ateşi çıktığı zaman insan şüpheleniyor 'yakalandım' diye’ ifadelerini kullandı.
Bakıcı firmadan gelen bir diğer refakatçi ahmet ağahan ise, ‘refakatçi olarak geldim buraya. korkacak bir şey yok burada, çalışıyoruz’ diye konuştu.
