İstiklal Marşı'nın Bestecisi Osman Zeki Üngör Kimdir?

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nın ve TBMM'nin açılışının 100’üncü yılında tüm dünyaya yayılan coronavirüs salgınından dolayı evde kalan vatandaşlar balkonlarında ve pencerelerinde İstiklal Marşımızı okuyacak.

Anadolu'da Milli Mücadele'nin devam ettiği sıralarda Mehmet Akif Ersoy tarafından kaleme alınan marşımızın bestesini Osman Zeki Üngör yaptı. Peki Osman Zeki Üngör kimdir? Eserleri nelerdir? İşte detaylar...

Türkiye'deki ilk konser keman sanatçısı, ilk senfonik orkestranın kurucularından ve ilk orkestra şeflerinden olan Osman Zeki Üngör 1880'de Üsküdar'da dünyaya geldi.

"İstiklal Marşı", "İlim Marşı", "Azmü Ümit Marşı", "Töre Marşı", "Türk Çocukları" ve "Cumhuriyet Marşı" gibi eserlere imzasını atan Osman Zeki Üngör'ün dedesi Osmanlı'nın saray orkestrası olan Muzıka-yi Hümayun bünyesinde "Fasl'ı Cedid"i tertip eden Santuri Hilmi Bey, babası Şekerci Hacı Bekir ailesinden Hüseyin Bey'di.

Dedesinin de isteğiyle 7 yaşında çalmaya başladığı kemanda ustalaşan Üngör, 11 yaşına geldiğinde Muzıka-yi Hümayün'da senfonik orkestra üyeliğine seçildi.

II.ABDÜLHAMİD'İN DİKKATİNİ ÇEKTİ

Girdiği bu bandoda yeteneğiyle II. Abdülhamid'in dikkatini çeken ve Batı müziği öğrenimi görüp konser kemancısı olarak yetiştirilen Üngör, o tarihten itibaren özel hocalarla çalıştı.

Vondra Bey'den keman, D'Aronda Paşa'dan müzik nazariyatı, solfej, klasik fon felsefesi ve tarih dersleri alan ve bu eğitimlerin sonucunda da ilk Türk konser kemancısı olan Üngör, Beşiktaş Askeri Rüşdiyesi'nde okumuştur.

Resitallerde ve sarayın resmi davetlerinde çalarken, "Fasl'ı Cedid"de ve Saffet Atabinen'in ilk defa düzenlediği senfoni orkestrasında baş kemancı olarak çalışan Zeki Üngör daha sonra binbaşı rütbesiyle Saray Orkestrası Şefi olurken, repertuvarında çoğunlukla marşlar ve popüler parçalar bulunan orkestrayı modernleştirme çabasında olan Saffet Atabilen'i destekleyen sanatçıların başındaydı.

İstanbul Erkek Muallim Mektebi'nde ve Muzıka-yi Hümayun'da öğretmenlik yapan Üngör, bağımsız kadrosu olan ilk Türk senfoni orkestrasıyla Union Française'de ilk defa saray dışında halka yönelik konserler verdi ve orkestra şefi olarak iki ay süren Avrupa turnesine çıktı.

İlk olarak Viyana'da, ardından Berlin, Dresden, Münih, Budapeşte ve Sofya'da sahneye çıkan sanatçının çıktığı bu turne, bir Türk orkestrasının çıktığı ilk Avrupa turnesi oldu.

ASIL ÜNÜNÜ İSTİKLAL MARŞI İLE KAZANDI

Avrupa şehirlerinde de orkestralar idare ederek konserler veren Üngör, asıl ününü Mehmed Akif Ersoy'un yazdığı İstiklal Marşı'nı 1922'de besteleyerek elde etti.

Cumhuriyet'in ilanından sonra vazifesini Ankara'ya naklederek Ankara Riyaset-i Cumhur Musıki Hey'eti şefi olan Üngör, Musıki Muallim Mektebi'nin kurulmasında da önemli rol oynadı.

1924'ten 1934'e kadar bu okulun müdürlüğünü yapan Üngör, 1926'da Türkiye'nin tanıtımını yapmak için Avrupa sahilini boydan boya dolaşan Karadeniz Gemisi'yle gezecek orkestrayı oluşturdu ve 4 ay boyunca her limanda konser verdi.

1934'te emekliye ayrılan Üngör bir müddet Teşvikiye Caddesi'ndeki Maçka Palas'ta oturdu ve 28 Şubat 1958'de İstanbul'da vefat etti. Cenaze töreninde özel izinle İstiklal Marşı çalınan Üngör'den önce bu izin sadece Mehmet Akif Ersoy için verilmişti.

Üngör'ün başlıca eserleri, "İstiklal Marşı", "İlim Marşı", "Azmü Ümit Marşı", "Töre Marşı", "Türk Çocukları" ve "Cumhuriyet Marşı" oldu.