İnsan Hakları Nedir? İnsanın Temel Hak ve Özgürlükleri Nelerdir?

İnsan hakları, dünya üzerindeki bütün insanların sahip olduğu temel hak ve özgürlüklere denir. İnsan hakları;  ırk, ulus, etnik köken, din, dil ve cinsiyet ayrımı olmaksızın tüm insanların bütün yönleriyle yararlanabileceği haklardır. İnsan hakları kavramında bütün insanlar eşittir. Hiç kimsenin, diğeri karşısında herhangi bir üstünlüğü yoktur.

İNSAN HAKLARI NEDİR?

İnsan hakları, hiçbir farklılık gözetmeden tüm insanların eşit ve özgür olarak doğduğu anlayışına sahip olmaktır. İnsan hakları her bir bireye yaşama hakkı, yetenekleri ölçüsünde kendisini geliştirme hakkı tanır. İnsanın sahip olduğu haklar, bir başkasının hak ve özgürlüğüne engel oluşturmadığı sürece süreklilik arz eder. Bu kapsamda kişiler kendi hür iradesiyle seçim yapabilir ve seçimlerinin ardından gidebilir.

TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER NEDİR?

Temel hak ve özgürlükler nedir? Şeklindeki bir soruya şu şekilde temel bir cevap vermek mümkün;

Her insanın, bağımsız insan hakları kurumları tarafından belirlenmiş, devletler tarafından anayasayla güvence altına alınmış 8 temel hak ve özgürlüğü bulunmaktadır. Bunlar; yaşama hakkı, sağlık hakkı, eğitim hakkı, düşünce özgürlüğü, inanç özgürlüğü, ibadet hakkı, özel yaşam gizliliği hakkı ve ekonomik kalkınma hakkıdır.

Temel hak ve özgürlükler insanın doğumuyla başlar, ölümüyle son bulur. Bu anlamda süreklidir ve hiçbir dış müdahale kabul etmez. Devletler ve hükümetler, yaptıkları yasalarda bu hak ve özgürlükleri koruma altına almak zorundadır. Haklar evrenseldir ve bütünlük arz eder. Hiçbir madde diğerinden daha önemli değildir.

İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Birleşmiş Milletler nezdinde 1948 yılında kabul edilen bir bildirgedir. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 30 ana maddeden oluşur ve temelinde 1215 yılında yayınlanan Magna Carta vardır. Türkiye, söz konusu bildirgeye olumlu oy kullanan ve kabul eden ülkelerden biridir.

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM),1959 yılında Avrupa Konseyi’ne bağlı olarak kurulmuş bir mahkemedir. Başında Avrupa ibaresi yer alsa da uluslararası çapta bir teşkilattır. AİHM Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve bu sözleşmenin ek protokolleriyle güvence altına alınmıştır. İnsan hak ve özgürlüklerinin çiğnendiği durumlarda bireylerin, devletlerin, toplulukların ve şirketlerin belirli usuller esasında başvuru yapması amaçlanır. Bu usuller kuruluş tüzüğünde belirtilmiştir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin merkezi Fransa'nın Strasbourg şehrindedir.