İhbarlı fesih nedir, nasıl yapılır? İhbarlı fesih ( işten ihbarlı ayrılma, işten çıkış ve çıkarma bildirimi ) ihbar süreleri

İşçi ve işveren arasında belirledikleri süresiz olan sözleşmeyi sonlandırmak isteyebilmektedir. Bu durumun taraflara bildirilmesi gerekmektedir. Fesih işlemi için karşı tarafın onayının olması gerekmektedir. Sözlü veya yazılı fesih beyanı karşı tarafa ulaşması durumunda fesih işlemi tamamlanmış olur. İşte ihbarlı fesih hakkında tüm merak edilenler…

İhbarlı fesih için gereken şartlar nelerdir?

İş sözleşmesinin feshi için tarafların yazılı ya da sözlü beyanda bulunması gerekmektedir. İş Kanunu’nun 190. Maddesinde yer alan ifadede “Bu Kanunda öngörülen bildirimlerin ilgiliye yazılı olarak ve imza karşılığında yapılması gerekir. Bildirim yapılan kişi bunu imzalamaz ise, durum o yerde tutanakla tespit edilir…” denmektedir. Bunun ise gereklilik şartı değil ispat şartı olduğu yargı tarafından kabul görmüştür. İleriye matuf, şartlara bağlı, kesin olmayan, kapalı, muğlak ifadelerin yer aldığı ifadeler fesih olarak geçmez. Fesih için belirli bir şekil bulunur. Sözlü olarak fesih yapılabilse de bu durumun tutanak ile belirlenmesi daha iyi olacaktır.

İşçinin raporlu, istirahatlı ya da yıllık izinde olduğu süre içerisinde iş sözleşmesinin feshi tebliğ edilmesi durumunda kişinin izin süresinin bitmesinin ardından ihbar süresi işleme alınır.

Bunun haricinde ise İş Kanununun 18. Maddesinde açıkça belirtildiği üzere iş güvencesi uygulanan işyerlerinde işveren, fesih bildirimini yazılı olarak yapması ve fesih sebebini açık ve net bir dil ile anlatmak zorundadır. Aksi halde fesih geçersiz kabul edilir.

İhbar süresi nedir?

4857 İş Kanunu 17 maddesinde yer alan ifadeye göre fesih süresinin bildirimi yapıldıktan sonraki süreye bağlı kalınması gerekmektedir. Bu karar işçi ve işverenin mağdur olmaması için alışmıştır.

Tarafların ihbarlı fesih hakkı

İşçi iş sözleşmesini ihbar süresine uyarak istediği zaman fesih edebilir. Bunun için işten ayrılma sebebi gösterme zorunluluğu yoktur. İşverenlerin bu hakları iş güvencesi hükümleri ile kısıtlanmaktadır. İşverenin fesih etme hakkında bazı şartlara da bakılmaktadır. İş kanununun 18. Maddesinde belirtilen işçinin yeterliliğinden, işçinin davranışlarından, işletmenin gereklerinden, işyerinin gereklerinden, işin gereklerinden gibi sebeplerin hangisi yüzünden işçinin iş akdinin feshedildiğinin söylenmesi gerekmektedir.

Deneme süresinde iş akdinin feshi

Deneme süresi içerisinde olan işçi veya işveren sebep göstermek zorunda olmadan ve tazminat ödemesi yapmadan ihbar süresine uyarak fesih yapabilmektedir. Bir ay deneme süresinde olan bir kişinin fesih işlemi için bir sebep gösterilmesi ya da tazminat ödenmesi gerekmemektedir. Fakat ihbar süresinin hesaplanmasına deneme süresi de dahil edilmektedir. 1 Ocakta işe başlayan bir işçi, sözleşme icabı 1 ay deneme süresi almış ise 1 Şubata kadar ihbarsız ve gerekçesiz olarak iş akdini fesih edebilir. Ancak 1 Şubattan sonra ihbar süresi vermek zorundadır. Bu durum işveren için de aynı şekilde geçerlidir.

İhbar süresi olmayan fesihler nelerdir?

İhbar süresinin olmadığı durumlar şu şekildedir:

Kadın çalışanların evlenmesi nedeniyle,

Erkek çalışanların askerlik nedeniyle,

Emeklilik nedeniyle,

Karşılıklı bozma (ikale anlaşması) nedeniyle,

Fesih hakkında bir süre yoktur.

İhbar süresi nasıl kullanılır?

İhbar süresi başladığı andan itibaren bitene kadar beklenmektedir. Bu sırada taraflardan birinin bu sürede peşin olarak ücret isteme hakkı yoktur.

Yeni iş arama izni nedir?

İhbar yapıldıktan sonra işçilerin yeni iş bulabilmeleri için işçinin ücreti kesmeden iş saatleri içerisinde iş aramasına izin vermek zorundadır. Bu izin ise günlük iki saatin altında olması yasaktır. İşçinin talep etmesi durumunda bu izin toplu olarak da kullanılabilir. İşverenin işçiye bu hakkını vermemesi durumunda ise ücretinin ödenmesi gerekmektedir. İşveren işçiye bu izni vermediği durumda ücretin yüzde yüz zamlı olarak ödemesi yapılır.

İhbar süresine uymamanın cezai yaptırımlar nelerdir?

İhbar süresine uymayan tarafların bildirim süresi için bir tazminat ödemesi gerekir. İşveren bildirim süresinin ücretini peşin olarak ödeyip iş akdini anında fesih edebilmektedir. Tarafların süreye uymadıkları durumda ikisinin de birbirine tazminat ödemesi yapması gerekmektedir.

İhbar tazminatı nedir?

İş sözleşmesinin feshedilmesi istendiğinde ihbar sürelerine uyulması zorunludur. Uyulmaması durumunda ise tazminat ödemesi yapılır. Kıdem tazminatına esas son brüt ücret, ihbar tazminatına da esastır.