İşçi ve işveren arasında yapılan iş sözleşmesi, bazı durumlarda haklı sebepler gösterilerek iki tarafça feshedilebilir. İş sözleşmesine bağlı olarak geçerli nedenlere dayandırarak sonlandırılmayan iş sözleşmesinde feshetme talebinde bulunan tarafın diğer tarafa belirli bir süre öncesinde bu durumu yazılı bir şekilde bildirme zorunluğu vardır. Yasal mevzuat kapsamında oluşan bu zorunluluğa ise ihbar süresi denir
İş sözleşmesinin sona erdirilebilmesi için, işçiyle işveren arasındaki belirli süreyi aşılması gerekir. Yasal olarak ihbar süresi başlığı altında toplanmıştır ve çalışma süresine bağlı olarak değişkenlik gösterebilldiği maddeler halinde sıralanmıştır. Pek, hem işçi için hem de işveren için çok fazla önem taşıyan ve ciddi yükümlülük kapsamında yer alan ihbar süresi nedir?
İş hayatında işverenlerle çalışanların birbirine karşı sorumlulukları vardır, pekçok farklı konuda olan bu sorumluluklara geniş bir yelpaze alanına sahiptir. Bu sorumluluklardan en önemlisi ise işçi ve işveren arasındaki ihbar süresi yükümlülüğüdür
Bir çalışanın işe başladıktan sonra işten ayrılması bazı haklı fesihlere dayanmıyorsa belirlenmiş olan süre içerisinde işten ayrılma durumu gerçekleştiremez. Aynı durum işveren içinde geçerlidir. İş sözleşmesine göre haklı sebeplere dayandıramadığı işçisini işten çıkarma durumunun kanun ile belirlenen sürelerden önce gerçekleştirmesi mümkün değildir.
Belirsiz süreli iş sözleşmeleri ile çalışan işçiler kendileri için belirlenen ihbar süresini geçerli olan bir bildirim sürecinde işverenenine bildirmek zorundadır. İşçi için kanunda belirtilmiş olan bu süre işçinin iş yerinde vermiş olduğu hizmet süresine göre belirlenir. Bir işçinin hizmet süresi 6 aydan az ise 2 hafta öncesinden 6 ay ila 1,5 yıl arasında ise 4 hafta öncesinden işverenine işten ayrılmak istediğini bildirme zorunluluğu vardır.
4857 Sayılı İş Kanunu’na göre ihbar süresi;
4857 sayılı iş kanunu kapsamı da bir işçinin işyerinde hizmet yılı 1,5 yıl ile 3 yıl arasındaysa 6 hafta öncesinden, 3 yıldan fazla ise 8 hafta öncesinden işten ayrılmak istediğini işverene bildirir.
5953 Sayılı Basın İş Kanunu’na göre ihbar süresi;
5953 sayılı basın iş kanunu kapsamındaki ihbar süresi ise iş sözleşmesi işveren tarafından feshedilmesi halinde çalışanın hizmet süresi 5 yıl ve üzerindeyse 3 ay, 5 yıldan az ise 1 ay öncesinden çalışanına bildirim yapma zorunluğunu taşır.
şayet iş sözleşmesi işçi tarafından feshedildiyse iş ilişkisiyle ilgili süreye bakılmadan 1 ay öncesinden çalışanın işten ayrılacağını işverenine bildirir.
854 sayılı Deniz İş Kanunu’na göre ihbar süresi;
Bu kanun kapsamında ise bir işyerinde 6 ay çalışan işçinin 2 hafta, 6 ay ila 1,5 buçuk yıl arasında çalışan bir işçinin ise 4 hafta öncesinden, 1,5 yıl ila 33 yıl arasında çalışan işçinin 6 hafta öncesinden işten ayrılacağını işverene bildirmesi gerekiyor.
Hem işçi hem de işveren, kanunda belirlenen ihbar süresine uymaması haline yine kanunda yer alan taraf, kıdem durumuna göre belirlenen tazminatı karşı tarafa ödemekle yükümlüdür.