‘Gıda takviyesi gereken durumlar’ son zamanların en sık merak edilen ve aratılan başlıklarından biri. Özellikle içerisinde bulunduğumuz pandemi süreci, bağışıklık sistemi üzerinden etkisi gösteren bir durum. Bu nedenle salgın sürecinde beslenme şeklimize dikkat etmeli ve yeterli olmayan durumlarda gıda takviyesi almalıyız. Peki gıda takviyesi gereken durumlar neler? Sizler için araştırdık…
Diyetisyen Hülya Çağatay, gıda takviyelerinin sanıldığı gibi kötü bir durum olmadığını hatta bazı dönemlerde sağlık için gıda takviyesinin oldukça önemli olduğunu belirterek, merak edenler için gıda takviyesi alınması gereken durumları paylaştı.
Gıda takviyesi dediğimiz şey; sağlığımız için gerekli olan besinlerin, tablet, kapsül ve hap formundaki halidir. Ayrıca gıda takviyeleri; bazı yağlar, mineraller, çeşitli bitki özlerini de içinde bulunmaktadır.
Gıda takviyelerinin aslında birden fazla kullanım alanı ve amacı vardır. Bunların başında, doğal yollarla yeterli gelmeyen besinleri desteklemek, hastalık nedeniyle ihtiyaç duyulan besin takviyelerinin alınması, kişide oluşan besin alerjisine karşı tüketilmeyen besinlerin vitaminlerini sağlamak yer almaktadır. Ayrıca, çocuklarda, hamilelerde ve menopoz sonrası dönemlerinde vücutta meydana gelen bazı vitamin eksikliklerini tamamlamada gıda takviyeleri oldukça önemlidir.
Sağlıklı bir yaşamın en önemli etkeni tabi ki sağlıklı beslenmedir. Vücudumuzun zinde kalması ve hem fiziksel sağlığımız hem de ruh sağlığımızı korumak için doğru ve dengeli beslenmemiz gerekmektedir. Vücudun aksamadan sağlıklı bir şekilde işleyişini yerine getirebilmesi içi gerekli duyduğu bazı besin ögeleri bulunmaktadır. Doğal yollarla alınan besinlerin yeterli olmadığı durumda ise dengeyi korumak için ise gıda takviyelerine başvurulmaktadır. Gıda takviyeleri doğru miktarlarda ve doğru şekilde tüketildiği zaman kişilerin sağlığını olumlu yönde etkilediği bilinmektedir.
Gıda takviyesi alınması durumunda dikkat edilmesi gereken vitamin ve minerallerdir. Bu vitamin ve mineraller vücudun temel ihtiyaçlarını karşılamak için alınması gereken takviyelerdir. Vitamin ve minerallerin eksikliği hem kilo vermeyi zorlaştırır hem de bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Yeterli olunmayan durumlarda gıda takviyesi alınması bu nedenle oldukça önemlidir. En sık kullanılan vitamin ve mineral takviyeleri, folik asit, D, A, B12 ve diğer vitaminler, demir, kalsiyum, çinko, magnezyumdur.
-Gıda takviyeleri doğru miktarda alındığında yarar sağlarken, fazla miktarda alınması hücresel zehirlenme veya diğer besinlerin emiliminin azalması gibi bazı problemlere yol açabilir. Gıda takviyesi olarak vitaminleri kullanırken önerilen alım miktarını geçmemek gereklidir.
-Bazı vitaminlerin fazla alımı vücutta toksik etki yaratarak olumsuz etki oluşturabilir. Bilinçsiz tüketilen gıda takviyeleri ilaçlarla ya da tüketilen besinlerle etkileşime girebilir bu da tehlikeli durum oluşturabilir. İlaçlarla etkileşime girmesi ile olumsuz yan etkiler ortaya çıkabilir. Ameliyat olacak ya da olmuş kişilerin de gıda takviyesi alırken dikkatli olması gereklidir.
-Gıda takviyeleri alınırken belli standartlara sahip olmasına dikkat edilmelidir. Hijyenik olmasına ve besin ögelerinin korunmuş şekilde paketlendiğine de önem verilerek satın alınmalıdır. Bireylerin gıda takviyesi alırken zarar verecek bir etki ile karşılaşmamaları için mutlaka bir uzmana danışarak gıda takviyesi almalıdır. Gıda takviyelerinin doğru alımı için bireyin ihtiyacına göre belirlenmiş olması gerekir.
Hamilelik döneminde folik asit eksikliği görülmesi durumunda gıda takviyesine başvurulur. Folik asitin eksik olması durumda doğan bebekte sağlık sorunları yaşandığı görülmektedir. Sıklıkla görülen D vitamini en sık görülen vitamin eksikliklerinden biridir ve bu durumda gıda takviyesi alarak tedavinizi yapabilirsiniz. Unutulmamalı ki D vitamini kemik ve ağız sağlığı için oldukça önemlidir.
Yine en sık görülen problemlerden olan B12 vitamini, sinir sistemi ve kan hücrelerinin sağlıklı olması için gereklidir. 40 araştırma çalışması incelenmiş ve B12 vitamin takviyesi almayan vegan bireylerin yüksek risk altında olduğu bulunmuştur.
Demir eksikliği ise genellikle kadın ve çocuklarda daha sık görülmektedir. En yaygın belirtileri ise halsizlik, saç dökülmeleri, baş ağrısı gibi problemler görülebilmektedir. Demir eksikliği olan kişilerin takviyesini alması gereklidir.
Takviye ile açıklığı giderilmesi gereken diğer bir durum ise kalsiyum eksikliğidir. Kalsiyum eksikliği durumunda kemiklere, kaslara, saç ve tırnaklara zarar verebilir. Kadınların menopoz dönemi ve sonrasında hormonal nedenlerle oluşan kemik kaybını en aza indirmek için kalsiyum takviyesi önerilmektedir.
Çinko eksikliği, büyüme ve gelişime de gerileme, bağışıklık sisteminde zayıflık gibi sorunlara neden olabilir. Eksikliği varsa takviye edilmelidir. Magnezyum eksikliğinde, kalp, beyin, böbrek fonksiyonları zarar görebilir, kas krampları gibi sorunlarda yaratabilir. Vücutta eksik olması durumunda takviye ile alınmalıdır.
Vitamin ve minerallere ek olarak sporcuların da kullanabileceği bazı gıda takviyeleri bulunmaktadır. Sporcular da enerjiyi artıran, toparlanmayı hızlandıran, vücut bileşimini destekleyen bazı takviyeler önerilebilmektedir. 12 uzun mesafe koşucusunun yoğun bir eğitim programı sırasında yapılan bir çalışmanın sonucunda dallı zincirli amino asit takviyesinin kas ağrısını ve yorgunluk hissini azalttığı görülmüştür.
Bunlara ek olarak omega 3 de önerilen gıda takviyeleri arasındadır. Doğal besinlerle alınamadığında takviye edilmesi önerilir. Omega 3 eksikliğinde, depresyon, kalp rahatsızlıkları, hafıza zayıflığı gibi problemlere neden olabilir. Zayıflamaya yardımcı olması amacıyla da bazı gıda takviyelerinden destek alınabilmektedir. Konjuge linoleik asit, protein tozları, ginseng, yeşil çay, krom gibi daha birçok takviye kullanılabilmektedir. Ancak bu takviyelerin faydaları konusunda daha çok çalışmaya ihtiyaç olduğunu unutmamak gerekir.
