Atama kontenjanları ne zaman açıklanacak? MEB'den flaş açıklama: 20 bin öğretmen atanacağını duyurdu!

Geçtiğimiz yıl Türkiye'de 35 bin öğretmen adayının ataması yapıldı ve bu rakam hali hazırda bekleyen yüzbinlerce aday için bir yıl daha beklemek anlamına geliyor. Bu yıl yapılacak olan öğretmen atamasının 20 bin olarak açıklanmasının sonrasında özel bir haber ajansına önemli açıklamalarda bulunan eğitimciler, atama bekleyen en az 500 bin öğretmen olduğunu söyleyerek yüzbinlerce kişinin açıkta kalacağını vurguladı.

Eğitimcilere göre 20 bin atama hem Türkiye'nin hali hazırda ihtiyacı olan öğretmen açığını kapatmıyor hem de atanmayı bekleyen öğretmenlerin sayısını artırıyor. Diğer taraftan, MEB'in 20 bin öğretmen atayacağı branşların kontenjan dağılımı doğrultusunda, bu yıl 7 bin 503 kontenjanla en fazla okul öncesi öğretmen atanmış olacak.

En fazla atama yapılacak diğer branşlar ise; 2 bin 223 kontenjanla sınıf öğretmenliği, 1.250 kontenjanla özel eğitim öğretmenliği, 1.218 kontenjanla din kültürü ve ahlâk bilgisi ve 1.004 kontenjanla ilköğretim matematik öğretmenliği yer aldı. Ek olarak 288 beden eğitimi, 202 coğrafya, 306 fizik, 177 felsefe, 450 İngilizce, 232 kimya, 467 rehberlik, 351 sosyal bilgiler, 345 tarih, 616 Türk dili ve edebiyatı ve 552 Türkçe, 193 Arapça ve 480 fen bilimleri öğretmeni atanmış olacak.

'Eğitim sistemindeki öğretmen ihtiyacı sürecek'

Her yıl hemen hemen ortalama 20 bin eğitimcinin emekliye ayrıldığını söyleyerek bu yılki atamanın sadece 'emekli olanların yerini doldurma' özelliğini taşıdığını değerlendiren Eğitim Sen Genel Başkanı Nejla Kurul, eğitim sistemindeki öğretmen ihtiyacının süreceğini dile getiriyor.

Kurul, bir sınıftaki ideal öğrenci sayısının 15-20'yi geçmemesi gerektiğini lakin Türkiye'de sınıfların yüzde 54'ünde sınıf ortalamasının 37 öğrencinin üzerinde olduğunu söylüyor. İdeal koşullarda eğitimi olanaksız hale getiren sınıf mevcutlarını azaltabilmek için ise 'bir an evvel' hem yeni okul ve derslik inşasının yapılması hem de yeni öğretmen ataması yapılması gerektiğini söylüyor;

"Sayıştay ataması yapılması gereken öğretmen sayısını 138 bin olarak açıklamıştı. Millî Eğitim Bakanlığı da kendi yayınlarında, 100 bine yakın öğretmene ihtiyaç olduğunu ifade ediyor. Buna karşılık olarak sadece 20 bin öğretmen adayının ataması yapılıyor. Atanmayı bekleyen 600 bine yakın öğretmen var.' dedi ve sözlerine şu şekilde devam etti, 'O alanda yetişmiş olmalarına rağmen yetiştikleri işi yapamayan ve yetişmedikleri işlerde çalıştıkları için iş kazalarına uğrayan, umudunu yitiren, kimi zaman intihara sürüklenen öğretmenlerimiz var. Eğitim ve insan gücü planlaması son 20 yıl içerisinde inanılmaz ölçüde kötü. Üniversiteler ve Millî Eğitim Bakanlığı arasında, öğretmenlerin istihdamı konusunda birlikte çalışmaların yapılmasına ciddi ihtiyaç var.' Şeklinde açıklamalarda bulundu.

Kurul, imam hatip okulları dışında Türkiye'deki sınıf mevcutlarının bazı bölgelerdeki 55-60'lara ulaştığını ve eğitim kalitesinin ciddi biçimde etkilendiğini vurguluyor;

'İstanbul'da 3 bin öğrencili bir ilkokulda, 54 öğrenci tek bir sınıftaydı. Sınıftaki 8 Suriyeli çocuktan 5'i Türkçe bilmiyordu ve sınıfın geri kalanı da kent yoksullarının çocuklarıydı. Yani evlerine kitap girmeyen, anne ve babanın yorgun olduğu evlerin çocukları.' dedi ve sözlerine Türkiye topraklarında yaşayan her çocuğun eğitim hakkının olduğunu belirterek, 'Özellikle göçmen çocuklar söz konusu olduğunda bu sınıfların daha da kalabalıklaştığını görüyoruz ama bu topraklarda yaşayan her çocuğun eğitim hakkı vardır. Bu bakımdan acil okul inşası, derslik ve öğretmen ataması yapılması gerekiyor.' açıklamasında bulundu.

Eğitimci Salim Ünsal ise Türkiye'de eğitim ve Fen-Edebiyat fakültelerinden neredeyse her yıl 110 bin öğretmen adayının mezun olduğunu belirtiyor.

Ünsal her yıl eğitim fakültelerine yaklaşık 40 bin, Fen-Edebiyat fakültelerine ise 70 bin öğrenci alındığını belirterek, 'Aslında her yıl 110 bin atama yapılsa, öğretmen olacak kitleyi doğrudan yerleştirmiş oluruz ve birikme yaşanmaz' şeklinde konuştu.

Diğer taraftan mevcut tabloda, Türkiye'nin her yıl en az 40-50 bin öğretmen ataması yapmasının da "genel bir memnuniyet" yaratacağını fakat atama sayılarının bunun çok altında kaldığını söylüyor.

Kontenjanlarda okul öncesi öğretmenliği öne çıktı

MEB, 2022 yılı sonuna kadar 5 yaş grubunda okul öncesi okullaşma oranını %100'e çıkartmayı hedeflediğini açıkladı.

Bu bağlamda 2021 Kasım ayında açıklama yapan Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, 2022 yılı sonuna kadar 3 bin yeni anaokulu ve 40 bin yeni ana sınıfı yapılacağını söylemişti:

'Eğitimde fırsat eşitliğini artırmak için okul öncesi eğitime erişimi yaygınlaştırmak istiyoruz. İlk adım olarak İstanbul'a her biri 12 derslikli 100 yeni anaokulu yapımını başlattık.' demişti ve şu şekilde devam etmişti, 'İstanbul'a 2022 yılı sonuna kadar 1.000 yeni anaokulu yapacağız.' demişti.

MEB, Kasım ayında 3 bin 971 yeni ana sınıfı açıldığını duyurmuş ve yeni açılan ana sınıflarda 74 bin çocuk okul öncesi eğitime başladığını dile getirmişti.

Öğretmen atamalarında da birinci sırayı 7 bin 503 kontenjanla okul öncesi öğretmenliği aldı.

Özel bir haber ajansına konuşan uzmanlara göre bu atamada okul öncesi öğretmenliğinin öne çıkmasının sebebi de MEB'in okul öncesi eğitime odaklanan yeni projesiydi.

Ünsal, toplam öğretmen atamasının neredeyse üçte birinin okul öncesine yapılmasının diğer branşlarda rahatsızlık yarattığını kaydediyor:

'MEB, yeni politikası gereği çok sayıda ana okulu açmak istiyor. Dolayısıyla İstanbul ve Ankara gibi büyük illerde çok sayıda okul öncesi öğretmenine ihtiyaç duyuldu.' dedi ve sözlerine bazı branşlarda eksiklikler olduğuna değinerek, 'Okul öncesi öğretmenlerinin bu kadar sayıda atanmasında bir sorun yok ancak çok fazla talebin bulunduğu diğer branşlardaki atamalar yetersiz kaldı. Okullarda hala rehberlik branşında yeterli sayıda öğretmen yok ve ne yazık ki sadece 467 rehber öğretmen atanıyor.' şekilnde konuşmuştu.

'85 bin ücretli öğretmen bulunuyor'

Türkiye'de ortalama 85 bin ücretli öğretmen olduğunu dile getiren Kurul, MEB'in her yıl az sayıda öğretmen ataması gerçekleştirdiğini ve öğretmen açığını ise "iş güvencesi olmayan" ücretli öğretmenlerle doldurduğunu değerlendiriyor.

Türkiye'de ücretli öğretmenler, kamuya atanmış öğretmenlerden daha kısıtlı özlük haklarıyla görev yapıyor ve yılın sadece 10 ayı maaş alıyor.

Kurul, tüm öğretmenlerin kadrolu bir biçimde atanması gerektiğini belirtiyor;

'Millî Eğitim Bakanlığı'nın verimlilik hesaplarına göre, öğretmeni kadrolu çalıştırmak yerine güvencesiz çalıştırmayı, ücretli öğretmen olarak çalıştırmayı tercih ettiğini görüyoruz. Oysa 'geçici' dediğimiz bu kadrolara sadece istisnai durumlarda başvurulması gerekiyor.' dedi ve sözlerine şu şekilde devam etti, 'Ücretli öğretmenler pedagojik formasyon almamış, eğitim fakültesi mezunu olmayan, hatta kimi zaman lise mezunu ve politik angajmanla atanmış olabiliyorlar. Sendikalı olamıyorlar ama olduklarında da güvencesiz oldukları için iktidarın yanındaki, aynı sofrada oturan sendikalara üye olma konusunda baskı görüyorlar. Genç öğretmenlerin tamamı bu baskıyı hissediyor.' açıklamasında bulundu.

4 yıl önce üniversiteye girenlerin ne kadarı atandı?

Ünsal, 2018 yılında eğitim fakültelerine giren öğrenci sayılarını bu yılki öğretmenler atamalarına oranlayarak, hangi branşta ne oranda atama yapıldığını ortaya koydu.

Ünsal'ın araştırması, formasyon alarak öğretmen olmaya hak kazanmış fen-edebiyat mezunlarını veya 2018 yılı öncesinde eğitim fakültesinden mezun olmuş fakat bu yıla kadar atanamamış kişileri kapsamadığından, bazı branşlarda yüzde 100'ün üzerinde atanma gerçekleştiği görülüyor.

Bu durum ise bahsedilen branşlarda 2018 yılında okula giren öğrencilerin neredeyse hepsinin bu yıl atandığını göstermekte. Örnek verecek olursak felsefe grubu öğretmenliği branşındaki atama oranının yüzde 536 olduğu, yani 2018 yılında girenlerin hemen hemen hepsinin atandığı ve formasyonlu kişilerin bu orana eklendiği gözükmekte.

Başka bir deyişle bu yıl felsefe grubunda sadece 177 kişi atanmış olsa da bu sayı mezun sayısına kıyaslandığında, yüksek bir atama oranına gelmiş oluyor.

Lakin Ünsal'a göre, doğru bir değerlendirme yapabilmek için bu veri de tek başına yeterli değil:

'Öğretmenlik sadece eğitim fakültelerinden mezun olanlar açısından yapılabilen bir iş değil. Aynı zamanda fen edebiyat fakültelerinden de mezun olanların pek çoğu, öğretmenlik formasyon derslerini alarak öğretmenlik hakkı elde ediyorlar.' dedi ve sözlerine şu şekilde devam etti, 'Özellikle fizik, coğrafya, felsefe grubu gibi ve biyoloji gibi alanlarda atama oranları yüksek gözükse de üniversitelerin fen edebiyat fakültelerindeki bu bölümlerinden çok sayıda öğrenci mezun olduğu için, bu bölümlerde de ciddi bir birikme olduğunu görüyoruz.' açıklamasında bulundu.

Türkiye'de ilahiyat ve islami ilimler bölümlerine her yıl ortalama 15 bin öğrenci alındığını dile getiren Ünsal, din kültürü öğretmenliği için yapılacak 1.218 kişilik atama "yüksek" gibi görünse de bu branşta da atanmayı bekleyen kalabalık bir kitle olduğunu söylüyor.

Atama takvimi nasıl?

Atama takvimine göre adayların ön başvuru ve sözlü sınav merkezi tercihleri 18-26 Temmuz 2022 tarihleri arasında yapılacak. 29 Temmuz'da adayların sözlü sınava alınacağı sınav merkezleri belirlenecek ve sözlü sınavlar 1-13 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirilecek.

Mülakatların sonuçları ise 16 Ağustos'ta duyurulacak.

17-18 Ağustos 2022 tarihlerinde sözlü sınav sonuçlarına itiraz alınacak ve bu itirazlar 22 Ağustos'ta sonuçlandırılacak.

Mülakatı geçen öğretmen adaylarının atama tercihleri ise 27-31 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirilecek.