6 Şubat depremi sonrası fay hattında ilginç değişiklikler gözlemlendi
Kahramanmaraş'ta meydana gelen 6 Şubat depremi, bölgedeki yer bilimcileri harekete geçirdi. Merkez üssü Kahramanmaraş olan depremin ardından, yer kabuğu ve fay hattındaki değişiklikleri incelemek üzere cihazlarla GPS ölçümleri gerçekleştiren bilim insanları, ilginç sonuçlar elde etti.
Afyon Kocatepe Üniversitesi Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Prof. Dr. İbrahim Tiryakioğlu, yaptığı açıklamada, 6 Şubat depremleri sonrasında yürüttüğü TÜBİTAK projelerinde elde ettikleri bilimsel verileri paylaştı. Prof. Dr. Tiryakioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, depremlerin ardından bölgede gerçekleştirdikleri çalışmalarla ilgili önemli detayları aktardı.
Tiryakioğlu, "6 Şubat 2023 Depremleri Sonrası Doğu Anadolu Fay Zonunda Oluşan Post-Sismik Deformasyonların GNSS (Global Navigation Satellite System) Tekniği ile Araştırılması Projesi" kapsamında, İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Doç. Dr. Hasan Hakan Yavaşoğlu'nun yürütücülüğünü üstlendiği bir projede görev aldıklarını ifade etti. Proje kapsamında, 8-16 Şubat tarihleri arasında bölgede GPS ölçümleri yaptıklarını belirten Tiryakioğlu, elde ettikleri verilerin bölgedeki fay hareketliliği üzerinde önemli değişikliklere işaret ettiğini vurguladı.
8-16 Şubat tarihleri arasında gerçekleşecek
Prof. Dr. Tiryakioğlu, Türkiye'nin deprem kuşağında bulunmasının önemine dikkat çekerek, Afyon Kocatepe Üniversitesi Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin yaptığı çalışmaların ülkenin deprem riskini anlamak ve yönetmek adına büyük bir katkı sağladığını belirtti. Ayrıca, TÜBİTAK destekli projenin sonuçlarının, ulusal ve uluslararası bilimsel platformlarda paylaşılacağını ve bu sayede deprem araştırmalarına yeni bir bakış açısı kazandıracağını sözlerine ekledi. >Prof. Dr. İbrahim Tiryakioğlu, bu yıl da devam eden çalışmalar kapsamında, İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Doç. Dr. Hasan Hakan Yavaşoğlu'nun yönetiminde yürütülen önemli bir projeye katıldıklarını açıkladı. "6 Şubat 2023 Depremleri Sonrası Doğu Anadolu Fay Zonunda Oluşan Post-Sismik Deformasyonların GNSS Tekniği ile Araştırılması Projesi" adlı bu çalışma, bölgedeki depremlerin ardından oluşan yer kabuğu deformasyonlarını incelemeyi amaçlıyor.
Tiryakioğlu, 8-16 Şubat tarihleri arasında projenin bir parçası olarak bölgede gerçekleştirdikleri GPS ölçümlerinin, fay hattındaki deprem sonrası hareketlilik üzerindeki etkileri analiz etmek için önemli bir veri kaynağı olduğunu vurguladı. Elde edilen verilerin, bölgedeki yer kabuğu değişimlerini anlamak ve gelecekteki deprem potansiyelini değerlendirmek adına önemli bir katkı sağlayacağını ifade etti.
Araştırma ekibi, Global Navigation Satellite System (GNSS) tekniği kullanarak elde ettikleri verileri analiz ederek, fay hattının post-sismik deformasyonlarını detaylı bir şekilde inceleyecek. Bu çalışmaların, deprem öncesi ve sonrasındaki yer kabuğu hareketlerini anlamak ve toplumun depremlere karşı hazırlıklı olmasını sağlamak amacıyla yapıldığını belirten Tiryakioğlu, elde edilen bilimsel verilerin önümüzdeki dönemde daha geniş bir kitleyle paylaşılacağını sözlerine ekledi.
Ölçümler periyodik olarak devam edecek
İstanbul Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenen bu önemli projenin temel amacının, 6 Şubat'ta meydana gelen depremin ardından bölgede oluşan post-sismik dönem hareketlerini detaylı bir şekilde incelemek olduğunu belirten Prof. Dr. İbrahim Tiryakioğlu, projenin önemini şu şekilde açıkladı:
"İki farklı grup halinde yeniden bölgede 11 ili kapsayan kuzey-güney ile doğu-batı noktalardan alınan GPS ölçümleri sonucunda modellemeler gerçekleştirildi. Bu depremler büyük olduğu için post-sismik dönemleri de uzun sürebilir. Ölçümlerimiz sonucunda Kahramanmaraş bölgesinde post-sismik dönem hareketlerinin belirli noktalarda devam ettiği görülmektedir. Geçen bir yıla göre ise bölgedeki genel hareketlenmenin yavaşladığı, deprem öncesindeki periyoda dönüş sağladığı görülmektedir. Bu bilgiyi de deprem öncesi ve sonrasındaki hareketleri kıyaslayarak elde ettik. Bölgedeki GPS noktalarında (pilye) ölçümlemelerimiz belirli periyotlarda devam edecek."
Yeni bir model uygulandı
Tiryakioğlu, diğer bir çalışmalarında ise 6 Şubat depremlerini Türkiye'nin farklı noktalarında kurulu sabit GPS istasyonları verilerini incelediklerini kaydetti.
Burada çok ilginç sonuçlar gözlemlediklerine dikkati çeken Tiryakioğlu, şu açıklamada bulundu:
"İlk aşamada büyük koordinat (konumsal) değişimleri, deprem bölgesinde olmuştu. Bizim üniversitemizin Afyonkarahisar, Uşak ve Balıkesir'de farklı projelerden kurduğu sabit GPS istasyonları var. Bunların verilerini inceledik ve analiz sonuçlarında ilk depremden 170 saniye, ikinci depremden 139 saniye sonra Afyonkarahisar'daki GPS'lerin hareketlendiğini (sallanma) gözlemledik. Bu analiz sonuçlarına göre yaptığımız incelemede, depremin yayılma hızına ve GPS istasyonlarının yer değiştirmeleri ile ilişkili yeni bir 'deprem büyüklük kestirim modeli' oluşturduk. Bunu da Ankara Üniversitesi ile Gebze Teknik Üniversitesindeki akademisyenlerimizle birlikte yaptık."