Bir önceki yazımda; Putin’in Siber Savaşı hakkında bir yazı kaleme almıştım. Yazının sonunda, ‘’Rus Paralı Askerlerine’’ değineceğim hakkında bilgi notu düştüm. Rusya bir süredir, Avrupa’yı ciddi anlamda siber saldırıyla bezdirmişti. Kendi siber hava sahası gibi Avrupa’yı kullanıyordu. Şimdi sahanın içine girelim ve Kremlin’in Aşçılarını tanıyalım.
Yazımın başında acaba nasıl derlesem ve toparlasam diye çok düşündüm, kafamda yazdım, çizdim. Farklı bir giriş yapmak istedim. 22 Mayıs 1813'te Almanya'nın Leipzig kentinde doğan ‘’Richard Wagner’’ polis memuru Friedrich Wilhelm - Johanna Wagner çiftinin 9 çocuğundan en küçüğüdür. Alman opera bestecisi, tiyatro direktörü, müzik teorisyeni ve yazarı. Geliştirdiği birleşik sanat eseri kavramı 'Gesamtkunstwerk' ile müzik dünyasını etkiledi. Yahudi karşıtlığıyla bilinirdi.
Rus lider Putin KGB kökenli olduğu için gizli kapaklı yapılanmaları, operasyonları sever ve destekler fakat bu sefer kapsamlı bir çalışma yapmış. Bir tabir vardır ya ser verip sır vermemiş, tam da böyle bir durum. Hakkında çok fazla bilgi olmayan, Rusya'nın askeri operasyonlarına destek veren paralı asker grubu ‘’ WAGNER’’.
Dünya Wagner güvenlik şirketini ilk kez 2014 yılında duydu. Şirket, devlet dışı silahlı örgüt olarak Ukrayna, Suriye ve Libya’daki savaşlara müdahil oldu. Wagner'in paralı askerleri Çeçenistan ve Gürcistan'da sıcak çatışma deneyimine sahip özel paralı askerlerden oluşan, suikast timi olan siber saldırı ekibi olan kapsamlı bir ‘’Hayalet Ordu’’. Rusya'nın askeri operasyonlarına destek veren paralı askerler olarak nitelendirebiliriz. Putin'in gizli ordusu diyebiliriz. Rus kasaplar diyebiliriz. Özellikle Doğu Ukrayna ve Suriye başta olmak üzere dünyadaki diğer çatışma bölgelerinde yer alan paramiliter bir silahlı örgütten bahsediyoruz. Suikast konusunda ciddi eğitimler verilmiş bir gruptan bahsediyoruz. İstihbarat kaynaklarını GRU’dan sağlıyorlar. Birileri geçen yazımı okurken GRU kim? demiş.
GRU Rusya'nın en büyük istihbarat teşkilatıdır.
Wagner, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesinde Kiev karşıtı isyan sırasında yaşanan çatışmalarda duyulmaya başladı. Profesyonel savaşçıların, Ukrayna'nın doğusunda Moskova yanlısı isyancılarla birlikte çatışmalara müdahil olduğu konuşuluyor. Rus basınında yer alan bazı haberlerde, Wagner Grubu'nun Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı hareket ettiği iddia edildi. The Bell sitesi, 2015 yılı itibarıyla Wagner Grubu'nun yıllık bütçesinin 10,3 milyar rubleyi (yaklaşık 166 milyon dolar) bulduğunu yazdı. Uzmanlara göre yaklaşık 6 bin kişiden oluşan Wagner Grubu'nda sözleşmeli askerlerin aylık maaşları 2-3 bin dolar civarında. Paralı savaşçılar, yerine getirdikleri görevlere göre ayrıca prim de alıyor. Savaş bölgelerinde ölmeleri halinde ise yakınlarına 50-80 bin dolar tazminat ödeniyor. Wagner ‘’Gru’’ istihbarat Örgütü, Rus devleti ve ülkede etkinliği olan zengin isimler tarafından finanse edildiği söyleniyor. Rusya yasalarında, devlete bağlı olmayan silahlı grupların başka bir ülkede askeri faaliyette bulunması yasak. Bu durumda 7 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Kiralık askerlerin finansmanı ve eğitiminde bulunan kişiler için ise bu ceza 15 yıla çıkıyor. Rusya'da son yıllarda Wagner Grubu'nun faaliyetlerinin yasal hale getirilmesi için girişimler sürüyor. Rusya Parlamentosu'nun alt kanadı Duma'da konuyla ilgili yasa tasarısı sunulurken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da paralı askerlerin haklarının korunmasına yönelik yasal düzenleme yapılması fikrini desteklediğini açıklamıştı. Wagner Grubu’nun sahibinin, Moskova yönetimiyle yakın ilişkileri olduğu ve hatta ona ait Concord Food Catering’in Kremlin’e yemek servisi sağladığı gerekçesiyle “Putin’in Aşçısı” lakabı takılan ünlü iş adamı Yevgeny Prigojin olduğu bilinmektedir. Prigojin’in yönetim danışmanlığı, şirketi olan Concord Management and Consulting adlı şirketin kurucusu ve eski yöneticisi olduğu bilinmektedir. Bu şirket Internet Research Agency, Evro Polis, Megaline, M-Finance gibi diğer daha küçük ölçekli şirketleri de içine almaktadır.
Wagner özel askeri şirketinin de Concord’un bir yan şirketi olduğu iddia edilmektedir. Bu şirkete 2016 ABD başkanlık seçimlerine siber müdahalede bulunduğu iddia edilen Internet Research Agency adlı şirketi finanse ettiği gerekçesiyle ABD tarafından yaptırım uygulanmıştır. Haziran 2017’de ABD Hazine Bakanlığı, Rusya’nın Kırım ve Doğu Ukrayna’daki askeri müdahaleleri nedeniyle yaptırım uyguladığı şirketler listesine Concord Yönetim ve Danışmanlık şirketini de eklemiştir. Grubun sahibi olduğu düşünülen Rus iş adamının Kremlinin çıkarları doğrultusunda ticari faaliyet yürüttüğü de iddia edilmektedir. Ama Kremlin’de her yerde bu şahıs randevusuz görüşmeler, toplantılar bile organize ettiği biliniyor. Yevgeny Prigojin; Putin ne isterse onu yapar. Çok önemli bir finansör ve bağlantı kaynağıdır. Wagner Grubu’nun kurucusu ve liderinin geçmişte Ukrayna vatandaşı olduğu ifade edilen ve Rusya Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanlığına bağlı askeri istihbarat servisi Baş İstihbarat İdaresinde (GRU) bir dönem çalışmış Dmitry Valeriyeviç Utkin 1970 yılında, dönemin Sovyet Ukrayna’sında bulunan Kirovohrad Oblast’ta doğmuştur. Üçüncü Reich tarihine olan ilgisiyle tanınan Utkin’in çağrı işareti, Hitler’in en sevdiği bestecilerden biri olan Richard Wagner’in adını andırmaktadır. 2013 yılında GRU’dan emekli olduktan sonra Morgan Güvenlik Grubu (Özel Güvenlik Şirketi) ve Slav Birliği (Özel Askeri Şirket) için çalışmaya başlamıştır. Morgan Güvenlik Grubu dünya çapında korsanlığa karşı çalışan ve buna yönelik tecrübeli askerler tarafından eğitim verilen bir özel güvenlik şirketidir. Slav Birliği ya da bilinen adıyla Slavic Corps ise, Tajik Sivil Savaşı ve İkinci Çeçen Savaşında fazlasıyla tecrübe kazanmıştır. 2014 yılında günümüzde de çatışmaların sürdüğü Ukrayna’nın Luhansk Bölgesinde Wagner Grubu ile birlikte görüntülenmiştir. 2016 yılında, Dmitry Utkin, Kremlin’de Anavatan Günü Kahramanları kutlamalarına katılmış ve Cesaret Emri ile ödüllendirilmiştir. Bu toplantıda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de görüntülenmiştir. Utkin 2017 yılında, Evgeny Prigozhin’in de pay sahibi olduğu Putin ile yakın bağlantıları olan Concord Danışmanlık ve Yönetim Şirketi’nin ‘’LLC Concord Management and Consulting’’ CEO’su olarak atanmıştır. Kurulduğu yıldan beri aktif olarak Wagner Grubunun yöneticiliğini yapmaktadır. Rusya'da varlığı yasak olduğu için, kayıtlı olduğu ülke Arjantin’dir. Bu olaylar Utkin’in Putin ile ve dolayısıyla Wagner’in Kremlinle yakın ilişkilerine dair şüpheleri arttırmış ve sonrasında bu iddiaları destekleyen gerekçelere dönüşmüştür. Kimilerine göre ise Utkin sadece bir figüran olup grubun gerçek liderini saklamak için bir araç olarak kullanılmaktadır. Bu yazımın sonuna geldik diğer kısımda sahada neler yaptıklarıyla alakalı bir yazı kaleme alıp bu yazı dizisini bitireceğim.