Söylediği ve Hakkında Söylenen Bazı Sözler
Bundan 100 yıl önce de Türkiye yine böyle bir keskin dönemeçten geçiyordu. Sultan Abdülhamid Han, başında bulunduğu Osmanlı Devleti’nini her türlü beladan korumaya çalışırken, diğer yandan da ülkenin ekonomik yatırımlarını arttırmaya çalışıyordu.
Onlarca fabrika, ulaşım yolları, demir yollarındaki çağı aşan çabaları Osmanlı Devleti’ni yeniden ayağa kaldıracak türdendi. Yedi düvel, Osmanlı’yı yeniden ihtişamlı günlerine döndürmeye çalışan Sultan II. Abdülhamid Han’ı devirmeye çalıştılar ancak bunu başaramadılar.
Ne var ki dış düşmanın yapamadığını içerideki işbirlikçileri başardı.
Şimdi sizlerle bu aziz Padişahımıza ait minik bir sizlerle paylaşmak istiyorum:
Kıtalar ötesine gönderilen heyetler
Onun saltanatı boyunca Yıldız Sarayı, Orta Asya'dan Kuzey Afrika'ya dünyanın her tarafından gelen veya davet edilen Müslüman temsilcilerinin uğrak yeri idi. 2. Abdülhamid, davetli veya davetsiz huzuruna gelen bütün misafirlere İslâm kardeşliği ve birliği ruhunu işleyen konuşmalar yapıyor, uğurlarken de gittikleri yerlerde dağıtılmak üzere Kur'ân-ı Kerîmler hediye ediyordu.
Özellikle hac mevsiminde İstanbul'a gelen fakir hacı adaylarını memnun etmek için büyük gayret gösterilirdi. Karadeniz yoluyla İstanbul'a gelen Tatar, Kalmuk, Kırgız, Kafkas ve Kaşgar Türkleriyle Afganlar ve Türkmenler, Anadolu yakasındaki Valide Camiî'nde toplanırlar; iaşe ve ibateleri devlet hazinesinden sağlanan bu kişiler, sultanın İdare-i Mahsusa'dan kiraladığı gemiler ile Harem'den hac yolculuğuna başlarlardı.
Bir Osmanlı Arşiv Belgesinde, on beş fakir Dağıstanlının İdare-i Mahsusa vapurlarından biriyle hac için Cidde'ye gidişleri ve seyahat masraflarının 2. Abdülhamid Han tarafından ödenmesi şu şekilde anlatılır:
"Mabeyn-i Hümâyûn Baş Kitâbet-i Celîlesine
Cânib-i Hicaz´a azîmet etmek üzere surre-i hümâyûn vapuruyla Dersaadet´ten Beyrut´a gelen on beş nefer Dağıstan muhâcirlerinin fakr-ı hallerine binâen İdâre-i Mahsûsa vapurlarından birine irkâben Ciddeye kadar i´zâmları zımnında ikişer yüz kuruştan üç bin kuruş vapur navlunlarının sadaka-i âtıfet cereyân-ı kıymet hazret-i padişahi olmak üzere Beyrut Mal Sandığı´ndan tesviyesine me´zûniyet buyrulması ma´rûftur.
Beyrut Valisi"