Osmanlı'da Gümrük Vergisi

Osmanlı Devleti; yönetimde, ekonomide ve sosyal hayatta düzeni sağlamak için yazılı veya sözlü birçok sistemi bünyesinde barındırmıştır. Gümrük vergisi de onlardan biri. Peki, kimlerden alınır, iç ve dış gümrükler nelerdir?

24.07.2020-09:43 - (Son Güncelleme: 12.01.2022-17:48)

Dış ticaret yapan ülkeler arasında ürün veya hizmetlerin ülkeye girişinde alınan günlük vergiye verilen isimdir. Bir ülkeden başka bir ülkeye yapılan ihracat karşılığında o ürünün ülkeye girmesi için belirli bir vergi alınır.

Ülke ekonomisinin korunması ve geliştirilmesi için gümrük vergisi politikaları yüksek önem taşımaktadır. Ülke ekonomisini olumlu yönde etkileyebileceği gibi yanlış politikaların uygulanması durumunda ekonominin daha kötü hale gelmesine de sebep olabilir. İşte detaylar…

OSMANLI’DA GÜMRÜK

Osmanlı Devleti'nde iç ticaret, dış ticaret ve transit ticaretten karşılanan vergiler Osmanlı'da gümrük vergisi kapsamında değerlendirilir. Osmanlı'da gümrük vergisi devlet hazinesini zenginleştirmek açısından oldukça önemli olmuştur.

İlk zamanlarda gümrük vergilerinin tahsilatı gümrük memurları tarafından yapılıyordu. Daha sonraki zamanlarda gümrüklerin iltizama teslim edildiği olmuştur. Fakat her dönemde gümrük vergileri Osmanlı hazinesinin en önemli para akışı içinde bulunmaya devam etmiştir.

KİMLERDEN ALINIR?

Osmanlı'da gümrük vergisi dış ticaretin yanında iç ticaret için de tahsil ediliyordu. Gümrük vergisinin alındığı alanlar:

- Yabancı devletlerden ithal edilen ürünler ve yabancı devletlere ihraç edilen ürünler

- Osmanlı devleti içerisinde deniz yoluyla iskeleler arası ticaret

- Osmanlı devleti içerisinde karayoluyla şehirler veya kasabalar arası ticaret

Osmanlı Gümrük Vergisi

İÇ GÜMRÜKLER

Osmanlı'da alınan iç gümrük vergileri amediye, reftiye, masdariye ve mururiye olarak dörde ayrılır.

- Amediye bir yerden bir yere taşınan mallardan alınırdı. Yüzde 3 ile 5 oranında alınırdı.

- Reftiye bir yere taşınıp orada tüketilmeden başka bir yere aktarılan mallardan alınırdı. Yüzde 1 ile 3 arasında alınırdı.

- Masdariye nakledilen yerlerde tüketilen ithal mallardan alınırdı. Yüzde 1 ile 1,5 arasında alınırdı.

- Mururiye yabancı bir ülkeden Osmanlı ülkesine gelip tüketilmeden başka bir yabancı ülkeye gönderilen mallardan alınırdı. Mururiye vergisi transit vergi niteliği taşır.

İç gümrükler kendi içinde Deniz ve Kara gümrükler olarak ayrılıyordu.

DIŞ GÜMRÜKLER

Dış gümrüklerin belirlenmesinde Osmanlı Devleti'nin yabancı devletlere uyguladığı kapitülasyonlar oldukça büyük önem taşıyordu. Osmanlı'nın ilk zamanlarında dış ticarette alınan gümrük vergileri genel olarak düşük seviyelerde seyretmiştir. Fatih Sultan Mehmet zamanında yüzde 2’ye olarak belirlenmiştir. Daha sonra önce yüzde 4 sonra yüzde 5 oranına yükseltilmiştir.

Osmanlı'da gümrük vergisi politikalarını belirleyen önemli unsur kapitülasyonlar olmuştur. Kapitülasyonlar dışındaki ikinci amaç ise ticareti Akdeniz havzasında tutmak olmuştur. Gümrük vergileri için yabancı devletlere uygulanan imtiyazlar zamanla Osmanlı Devleti’ni zararı uğraşmaya başlamıştır. Devlet kapitülasyonlardan ancak 1923 yılında yapılan Lozan Antlaşması ile kurtulmuştur.

DNC Medya

bilgi@haber365.com.tr

Osmanlı'da Usta Çırak İlişkisi

Osmanlı'da Vakıf Sistemi Nedir?

Nedir Son Dakika Osmanlı Devleti

YORUM YAZ..

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Yorumlar

İlk yorum yazan siz olun.