Evlilikte En Önemli Faktör: Fedakarlık

Tüm dünyada evlilikte fedakarlık üzerine yapılan araştırmalar Türkiye’de de yapılmaya başlandı. Dr. Öğr. Üyesi Duygu Dinçer ve Dr. Öğr. Üyesi Didem Aydoğan evlilikte fedakarlık konusunu ele alarak yaptıkları araştırma sonuçlarını paylaştı. İşte detaylar…

EVLİLİKTEKİ EN ÖNEMLİ FAKTÖR: FEDAKARLIK

Fiziksel görünümünde ve giyim tarzında değişiklikler, eşinin ailesiyle beraber yaşama, eşinin ev içi sorumluluklarını kendi üstlenme, evde ve işte çift mesai yaparak bir hayat sürme gibi fedakarlıkları genellikle kadınlar sergiliyor.

Yaşadığı yeri değiştirme, iş ve kariyerindeki değişiklik, iş hayatını sonlandırma, eğitim hayatına ara verme veya son verme gibi büyük fedakarlıkların da yine en çok kadınların yaptığı gözlemlendi.

Evlilikte sergilenen fedakar davranışların altında iki temel güdü yer almaktadır. Bunlardan ilki, eşinin daha mutlu olması ve onunla daha yakın ilişki içerisinde olma arzusunun ortaya çıkmasıdır.

İkincisi ise ‘Aman yapayım da tadımız kaçmasın’ düşüncesinin hakim olduğu olumsuz sonuçlardan kaçınma durumudur. İlişkinin tadı kaçmaması için yapılan fedakar tavırlarla eş, diğer eşin ilgisini kaybetmek istemez ve çoğu zaman da tartışmalardan kaçınmak için istemese de fedakarlıkta bulunur. Bu durum onda zaman zaman kızgınlığa neden olur ve eşler arasındaki ilişkinin kalitesini olumsuz etkiler.

Dr. Dinçer ve Dr. Aydoğan tarafından 2019 yılında yayımlanan “Evlilik ilişkisinin gizil güçleri: Özgecil aşk, acının dönüştürücü gücü ve fedakarlık doyumu” adlı başka bir araştırma eşinin ihtiyaçlarına karşı duyarlı olan ve bu ihtiyaçları karşılamak için fedakarlıklarda bulunan kişilerin bu davranışlarından doyum aldıklarını ortaya koymuştur.

Evli olan çiftlerin eşleriyle ilişkilerini iyileştirmek adına yaptıkları fedakarlıklardan memnuniyet düzeyleri artmaya başladıkça ilişkilerinden daha fazla doyum aldıkları ortaya çıktı.

Evli bireyler birbiri için birçok büyük fedakarlıklar yapabiliyor. Ancak elbette bu büyük fedakarlıkların yanında daha gündelik ve küçük çaplı olan (ama süreklilik devam eden) fedakarlıklarda da bulunabiliyorlar.

Örneğin ev işlerinin idaresi, çocuk bakımı, tartışmalarda alttan alma, kendi ihtiyaçlarını erteleyip eşinin ihtiyaçlarına öncelik verme, harcamaları azaltma, hobilerinden vazgeçme gibi gündelik fedakarlıklarla eşler arasında gerçekleşen diğer fedakar davranışlar arasında yer alıyor.

Kişinin içinden gelerek yaptığı fedakarlıklar elbette kişinin daha mutlu olmasını sağlarken ilişkininde daha dayanaklı olma potansiyelini taşıyor. Ancak bunu her tür fedakarlık davranışı için söylemek mümkün değil.

Eğer eşlerden biri, diğeri için veya ilişkilerini devam ettirebilmek için istemediği halde fedakarlıkta bulunuyor ve sonrasında kendini mutsuz hissediyorsa bu eşlere ve ilişkiye faydadan çok zarar verir.

Örneğin kişi özgürlüğünün kısıtlandığını veya anlaşılmadığını düşünebiliyor. Bunun sonucunda da evliliklerinde ‘Senin için saçımı süpürge ettim, karşılığı bu muydu?’ gibi sesler yükselmeye başlayabilir.

Bu noktada diğer eşte kendini suçlu hissetmeme adına fedakarlık yapmaya yönelebiliyor ancak bu tür bir fedakarlık içten gelerek yapılmadığında veya kişide mecburiyet hissi uyandırdığı için yine ilişkiyi güçlendirici bir fedakarlık olmaktan çıkıyor.

Yani evliliklerde eşleri hangi motivasyonun fedakarlıkta bulunmaya yönelttiği oldukça önem taşıyan bir konudur.