Mayıs Ayı Enflasyon Beklentilerinde İyileşme Devam Etti

TCMB Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti'nde, "Mayıs ayında enflasyon beklentilerindeki iyileşme sürmüş, beklentiler tüm vadelerde düşüş kaydetmiştir." ifadesi kullanıldı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti'nde, "Mayıs ayında enflasyon beklentilerindeki iyileşme sürmüş, beklentiler tüm vadelerde düşüş kaydetmiştir." ifadesi kullanıldı.

PPK 21 Mayıs'ta gerçekleştirdiği toplantıyla ilgili yayımlanan özette, nisanda tüketici fiyatlarının % 0,85 artış kaydettiği, senelik enflasyon 0,92 puan azalışla % 10,94'e düştüğü anımsatıldı.

Enerji kümesinin tüketici enflasyonundaki yavaşlamayı sürdüren temel etken olduğu ve gıda grubunun daha pozitif bir görünümü sınırladığın altı çizilen özette, "Enerji fiyatları uluslararası petrol fiyatlarını takiben gerilemeye devam ederken, gıda fiyatları mevsimsel eğilimlerin üzerinde bir artış kaydetmiştir. Hizmet enflasyonundaki gerileme alt kalemler geneline yayılırken, temel mal grubu yıllık enflasyonu döviz kuru gelişmelerine rağmen yavaşlamıştır. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonu ve eğilimi düşüş sergilemiştir." denildi.

Özette, gıda ile alkolsüz içecekler senelik enflasyonunun nisanda 1,23 puan yükselerek % 11,28'e ulaştığı bildirildi.

İşlenmemiş gıda fiyatlarında genele dağılan yükselişler gözlendiği, kırmızı et ve dış ticarete bağımlılığı yüksek olan bakliyatların dikkat çektiği ifade edilen özette, şu açıklamalar yer aldı:

"İşlenmiş gıda fiyatlarında gözlenen yükseliş eğilimi nisan ayında da devam etmiştir. Ekmek ve tahıllar grubu enflasyonu yüksek seyrini korurken, katı ve sıvı yağlar ile alkolsüz içecekler kalemleri işlenmiş gıda enflasyonunu yukarı çeken diğer gruplar olmuştur. Gıda enflasyonundaki görünümde salgına bağlı etkiler ve dönemsel talep artışının yanı sıra vergi ayarlamaları ve döviz kuru gelişmeleri gibi bir dizi unsurun etkili olduğu değerlendirilmektedir. Öncü göstergeler gıda yıllık enflasyonundaki yükselişin, işlenmemiş gıda fiyatları kaynaklı olarak, mayıs ayında da süreceğine işaret etmektedir."

Özette, enerji fiyatlarının nisanda % 4,99 indiğini, grup senelik enflasyonunun 6,51 puan indirerek % 3,30'a gerilediği aktarıldı.

Türk lirasındaki değer kaybına rağmen, uluslararası petrol fiyatlarındaki iniş bu gelişmede belirleyici olmayı sürdürdüğünün altı çizilen özette, "Öncü göstergeler, enerji yıllık enflasyonunun mayıs ayında bir miktar artacağı yönünde sinyal vermektedir. Diğer taraftan, asgari maktu özel tüketim vergisinin yükseltilmesi nedeniyle sigara fiyatlarının mayıs ayında sınırlı bir oranda artacağı, ancak bu grupta yıllık enflasyonun baz etkisiyle düşüşünü sürdüreceği öngörülmektedir." denildi.

Özette, esas mal grubu senelik enflasyonunun nisanda 0,30 puan inerek % 7,88 olduğu anımsatıldı.

Bu dönemde senelik enflasyonun dayanıklı mallarda oranla yatay ilerlerken, öteki alt gruplarda gerilediği ifade edilen özette, şu açıklamalar yer aldı:

"Dayanıklı mal grubunda, Türk lirasındaki değer kaybını takiben otomobil ve mobilyada güçlü aylık fiyat artışları dikkat çekerken, giyim ve ayakkabı grubunda mevsimsel fiyat artışı geçmiş yıllara kıyasla oldukça sınırlı gerçekleşmiştir. Hizmet fiyatları nisan ayında yüzde 0,22 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,66 puan düşerek yüzde 11,76 olmuştur. Bu dönemde hizmet fiyatları üzerinde salgın hastalığın etkileri önemli ölçüde hissedilmiştir. Yıllık enflasyon tüm alt kalemlerde gerilerken, en belirgin düşüş faaliyetleri kesintiye uğrayan lokanta-otel ve ulaştırma hizmetlerinde gözlenmiştir. Nisan ayında haberleşme hizmetleri fiyatları azalırken, kira artışlarındaki yavaşlama devam etmiştir. Diğer yandan, bakım-onarım hizmetleri fiyatları döviz kuru gelişmeleri sonucunda yüksek bir oranda artmıştır. Mayıs ayında enflasyon beklentilerindeki iyileşme sürmüş, beklentiler tüm vadelerde düşüş kaydetmiştir."

Toplantı özetinde ocak ile şubat aylarında finansal şartlardaki iyileşmenin de faydasıyla kuvvetli bir eğilim gösteren iktisadi çalışmanın, coronavirüs salgınının ihracat, turizm ve iç talepteki yansımalarına bağlı olarak mart ayı ortalarından itibaren gerilemeye başladığı bildirildi.

Sanayi üretim endeksinin, martta mevsim ve takvim etkisinden yalıtılmış olarak şubata kıyasla % 7,1 oranında azaldığı, çeyreklik temelde de yatay ilerlediği anımsatılan özette, sektörel kırılıma bakıldığında tekstil, bilgisayar-elektronik-optik aletler, giyim eşyası, taşıt ile başka ulaşım benzeri ihracatçı sektörlerin üretiminde gözle görünür düşüşlerin olduğu, gıda, temel eczacılık, kâğıt, tütün, kimyasal, başka metalik olmayan mineral ürünler ve ana metal sektörlerine oranla pozitif ayrıştığı belirtildi.

Özette, iktisadi etkinlikteki yavaşlamanın nisanda belirginleştiği ve sektörlerin geneline dağıldığının altı çizildi.

Turizmle alakalı sektörlerde çalışmanın durma düzeyime geldiği belirtilen özette, şu ifadeler yer aldı:

"Perakende ticarette gıda ve market alışverişi dışındaki kalemlerdeki yavaşlama derinleşmiş, imalat sanayiinde dış talepteki sert düşüşün etkisiyle ana ihracatçı sektörlerin sipariş ve kapasite kullanım oranları oldukça düşük seviyelere gerilemiştir. Mayıs ayının ilk yarısına ilişkin yüksek frekanslı göstergeler kısmi normalleşme adımlarıyla birlikte dipten dönüş sinyalleri içermektedir. Bu kapsamda ihracat, ithalat ve kapasite kullanım oranlarında sınırlı artışlar görülmektedir. Küresel büyüme görünümündeki bozulma ve seyahat kısıtlamaları nedeniyle ihracat ve turizm gelirleri azalmıştır. Ana pazarı Avrupa bölgesi olan taşıt, giyim, tekstil, deri, makine-ekipman, elektrikli teçhizat sektörlerinde ihracat imkanları önemli ölçüde daralmıştır. Diğer taraftan, iktisadi faaliyetteki yavaşlamayla ithalat talebi hızla gerilerken, emtia fiyatlarındaki düşük düzeyler de ithalat faturasını sınırlamaktadır. Bu çerçevede, ihracat ve turizm gelirlerinde salgın hastalığa bağlı olarak gözlenen düşüşe karşın, emtia fiyatları ve ithalatın sınırlayıcı etkisiyle cari işlemler dengesinin yıl genelinde ılımlı bir seyir izleyeceği öngörülmektedir."

Özette, salgın hastalığa bağlı negatif yansımaların geçici olduğu ve senenin ikinci yarısıyla beraber yurt içi talepte daha kuvvetli ve daha erken olarak, ekonominin ayaklanma eğilimine gireceğinin öngörüldüğü aktarıldı.

İktisadi çalışmadaki toparlanma hızının da normalleşme sürecinin yurt içindeki ilerleyişi kadar bu dönemin, başta ihracat iştirakleri olarak, küresel ekonomideki hareketinde de bağlı olacağının altı çizilen özette, şu açıklama yapıldı:

"Bu görünüm altında, salgın hastalığa bağlı gelişmelerin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması açısından finansal piyasaların, kredi kanalının ve firmaların nakit akışının sağlıklı işleyişinin devamı büyük önem arz etmektedir. Bu çerçevede, yakın dönemde uygulamaya konulan parasal ve mali tedbirlerin ekonominin üretim potansiyelini destekleyerek finansal istikrara ve salgın sonrası toparlanmaya katkı yapacağı değerlendirilmektedir. Şubat döneminde işsizlik oranları yatay seyrederken, tarım dışı istihdam sektörler geneline yayılarak gerilemiştir. Bu dönemde istihdam kayıpları büyük ölçüde kayıt dışı çalışanlar kaynaklı olurken, iş gücüne katılım oranındaki düşüş işsizlik oranlarının artmasını engellemiştir. Öncü göstergeler, iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın iş gücü piyasasına yansımalarının nisan ayında belirginleştiğine işaret etmektedir. Kurul, kısa çalışma ödeneği başta olmak üzere işsizlik sigorta fonu ve cari transferler aracılığıyla sağlanan desteklerin, hanehalkı gelir kayıplarının sınırlanması ve istihdamın korunması açısından kritik rol oynadığı değerlendirmesinde bulunmuştur."