Hüsnü Mübarek Kimdir?

Tam adı Muhammed Hüsnü Said olan Mısırlı asker ve siyasetçi Hüsnü Mübarek 1981-2011 yılları arasında 30 yıl süreyle Mısır cumhurbaşkanlığı yapmıştır. 2010 başlayan ve Arap Baharı olarak adlandırılan gösteriler ve iç karışıkların ülkesine sıçramasıyla Şubat 2011 de yetkilerini yardımcısına devredip bir sonraki gün de istifa etmiştir.

Hüsnü Mübarek’in askeri kariyeri

Hüsnü Mübarek Mısır’ın Minufiye ilinde, 4 Mayıs 1928’de dünyaya geldi. 21 yaşında Kahire şehrinde bulunan Mısır Askeri Akademisini ve 1950 yılında Bilbays ilinde bulunan Havacılık Akademisini bitirdi. Sovyetler Birliği’nin o dönemdeki Ortadoğu politikası nedeniyle ileri uçuş ve bombardıman teknikleri konusundaki eğitimini Sovyetler Birliği’nde aldı. Sovyetler Birliği’ndeki eğitimini tamamladıktan sonra Mısır Hava Kuvvetlerinde çeşitli görevlerde faaliyet gösterdi. 1966 ve 1969 yılları arasında Hava Akademisi Komutanlığına getirildi. 1972’de kendisi gibi asker ve daha sonra darbe ile cumhurbaşkanı olan Enver Sedat tarafından Mısır Hava Kuvvetleri Komutanlığına getirildi. Ekim 1973’te 4. Arap-İsrail Yom Kippur savaşında, savaşın ilk aşamalarındaki Mısır Hava Kuvvetlerinin elde ettiği başarılarda etkisi büyüktür. Yom Kippur savaşındaki başarısından ve gösterdiği üstün hizmetten dolayı bir yıl sonra en yüksek askeri rütbe olan mareşalliğe terfi etti.

Hüsnü Mübarek siyasi hayatı

16 Nisan 1975 tarihinde Cumhurbaşkanı yardımcılığı karşılığı olan devlet başkanı yardımcılığına atanarak askeri hayatını geride bıraktı. Devlet Başkan Yardımcılığı yaptığı dönemde Fas, Cezayir ve Moritanya arasındaki küçük bir ülke olan Batı Sahra diğer adıyla da İspanyol sahrasında, Fas Krallığı’nın hak iddia etmesi nedeniyle çıkan anlaşmazlıklarda arabuluculuk yaptı.

6 Ekim 1981 yılında devlet başkanı Enver Sedat’ın uğradığı suikastın sonucunda vücuduna 72 kurşun isabet edip öldürülmesi üzerine, Hüsnü Mübarek 14 Ekim 1981 yılında Mısır Cumhurbaşkanı oldu. Cumhurbaşkanı olduktan sonra Enver Sedat döneminde Arap ülkeleri ve diğer Arap birlikleriyle bozulan ilişkilerini güçlendirmeye çalıştı.

1982 yılında İsrail’in Lübnan’a saldırması üzerine İsrail ile Mısırın yakınlaşma politikasını rafa kaldırdı. 1987 de ki seçimlerde oyların yüzde 97’sini alarak yeniden cumhurbaşkanı oldu. Enver Sedat’ın İsrail ile yapmış olduğu barış antlaşması nedeniyle Arap Birliği’nden çıkarılan Mısır 1989’da tekrar Arap Birliğinin merkezi oldu ve Arap Birliği merkezi Mısır’ın başkenti Kahire’ye taşındı.

Hüsnü Mübarek muhalefetin katılımının kısıtlandığı 1987, 1993, 1999 ve 2005 seçimlerinde arka arkaya 4 kez halk tarafından seçildi. 26 Haziran 1995’te Afrika Birliği Örgütü’nün Etiyopya’nın başkentinde düzenlediği bir zirveye giderken kendisine suikast girişiminde bulunuldu. Saldırıyı hiçbir örgüt üstlenmese de istihbarat raporlarına göre El-kaide ile hareket eden İslam cemaati ile Mısır İslam cihadı örgütleri tarafından düzenlenmiş, Sudan hükümeti ve Sudan gizli servisleri tarafından desteklenmiştir.

Arap Baharı ve Hüsnü Mübarek

18 Aralık 2010’da Tunus’ta başlayıp hızla Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerini etkisi altına alan işsizlik ve gıda enflasyonu, siyasi yozlaşma ifade özgürlükleri ve kötü yaşam koşulları gibi nedenlerin protesto edildiği Arap Baharı olarak adlandırılan protestolar 24 Ocak gecesi Mısıra sıçramış günler içinde ülke çapında protestolara dönüp kamu alanları işgal edilerek devlete ve kolluk kuvvetlerine ait binalar yağma ve talan edilerek yakılmıştır. Hüsnü Mübarek 10 Şubat 2011’de yetkilerinin çoğunu yardımcısı Ömer Suleyman’a 11 Şubat 2011’de ise başkanlık görevini ordu ve anayasa mahkemesine bırakarak istifa etti.

Bu dönemde ordu hükümete darbe yaparak protestocu sivil halkın üzerine 2 kere ateş açtı. Hüsnü Mübarek Mısır’da gerçekleşen protestolar sırasında ölen 850 kişi nedeniyle “göstericilerin ölümüne mâni olmama” suçundan tutuklandı ve bir süre idamla yargılandı.

2 Haziran 2012 günü yardımcısı ve yetkilerini bıraktığı Ömer Suleyman ile müebbet hapis cezası verilmiş ailesinden ve yargılanan bürokratlardan birkaçı ise serbest bırakılmıştır. Hüsnü Mübarek’in idam edilmesini isteyen göstericiler Mübarek’in yargılandığı mahkeme önünde polisle çatışmış ve çok sayıda gösterici yaralanmıştır. Yaşanan olaylardan oldukça kötü etkilenen 84 yaşındaki Mübarek nefes darlığı, kulak çınlaması, kalpte ritim bozukluğu, ağır bunalım ve depresyonla mücadele etmiştir. 2 Mart 2017 tarihinde Mısır’ın en yüksek temyiz mahkemesi Hüsnü Mübarek hakkında beraat kararı verdikten sonra 24 Mart 2017’de serbest bırakıldı.

Ölümü

Hüsnü Mübarek 25 Şubat 2020’de 92 yaşında, yaşlılığa bağlı sağlık sorunları ve böbrek yetmezliği nedeniyle Kahire’deki El Galaa Askeri Hastanesinde hayatını kaybetmiş cenazesi devlet erkanının da katılımıyla askeri törenle defnedilmiştir.